سلام دورود بر شما عزیزگم لکی کە در تمام تاریخ کورد معرفی شدە: شرفنامە ... کتاب های راهنمای زبان های ایرانی کتاب نزهت القوب سال740هجری دانشنامەها لغت نامە دهخدا و... همه اینها لک رو یه شاخه از کورد معرفی ...
بله اگر بیشترواژگانی که نسبت غیر ایرانی به آن می دهند اگر درموردشان پژوهس کامل صورت گیرد آشکار می شود که واژه ایرانی است و به دلایلی تغییراتی در واج های آن رخ داده برای نمونه واژه ی قاشق را مرحوم دهخدا ...
... تا سده ی ششم در ادبیات فارسی دیده نشده و با آمدن تیره های غز و سلجوق و ... این واژه نیز در ادب فارسی پیدا شد »! شما اگر جستجویی در پایگاه واژهیاب یا فرهنگنامه دهخدا بکنید خواهید یافت: راست گفتی بباد پرچم ...
... اکبر دهخدا و مستشرق شناس لرد کرزن و از همه مهمتر سردار اسعد بختیاری رئیس طایفه بختیاری. در کتاب تاریخ مردوخ نوشته آیت الله مرودوخ کردستانی اسم ۴۹۰طایفه کورد رو آورده که در صفحه۱۲۰به لور و صفحه ۹۲ به بختیاری ...
دهخدا ارتباط نزدیکی با عامه ی مردم داشت. او شاعری تفننی بود. ولی برخی از اندیشه های بزرگش را استادانه به نظم کشید. او ترسیم زیبایی از قشرهای انگلی و مفت خوران ارائه می دهد. همچنین شکل گیری نظام طبقاتی ...
شادروان دهخدا مرد فرهنگ بود ، همه ی زمان زندگی خود را برای انجام کارهای فرهنگی بکار گرفت و ارزشمندترین کار او نگارش واژه نامه است .این واژه نامه آنچنان ارزشی دارد که می توان آنرا از دیدگاه نیروبخشی به ...
بتازگی نواری بسیار قدیمی و از نخستین نوارهای وارداتی به ایران پیدا شده است که گفتگویی 8 دقیقه ای و البته ناتمام است میان یک خبرنگار و علی اکبر دهخدا . در این نوار کهن نشانه های بیماری از آوای روانشاد دهخدا ...
همان گونه که پیداست، لغت نامه مهم ترین و اساسی ترین اثر دهخدا حتی مهمترین اثر نویسندگی معاصر است و بیشتر شهرت و احترامی که دهخدا داراست، به خاطر لغت نامه اوست. بنا به باور بسیاری، چنین کار بزرگ و چنین ...
زندگی نامه دهخدا
استاد علی اکبر دهخدا از خبرهترین وفعالترین استادان ادبیات فارسی در روزگار معاصر است که بزرگترین خدمت به زبان فارسی در این دوران را انجام داده. لغت نامه بزرگ دهخدا که در بیش از پنجاه ...
... ها .... و آن برگی باشد که از ختای آورند و جوشانیده، مانند قهوه بخورند...» (برهان قاطع). و .... و آن برگی باشد که از ختا آورند...»
(آنندراج)، (لغت نامه دهخدا سوم به دلیل صفت ختایی که در پی واژه چای می ...
... ایران نشانگر آگاهی ملت ایران بود. روزنامه صوراسرافیل وسیله ای برای نشریک سلسله از مقالات دهخدا بود و با مقالاتی که به نام چرند وپرند معروف بود خدمات با ارزشی نسبت به ادبیات نوین ایران انجام داد. دهخدا ...
... پروین اعتصامی، محمد تقی بهار، افسر، ایرج، شوریده، عارف، عشقی، وحید دستگردی، یاسمی، یغما، و گروهی از معاصران نمایندگان شعر این دوره هستند و بی بی خانم استرآبادی، علی اکبر دهخدا، جمال زاده، صادق هدایت، محمد ...
... از: سید عبدالمهدی طباطبائی، مورخ السلطنه سپهر، میرزا علی اکبر دهخدا، میرزا محمد علی خان بامداد، حسین کسمائی، مهدی ملکزاده، یحیی دولت آبادی، عارف قزوینی، امیر حشمت نیساری، میرزا قاسم خان صور اسرافيل، حبیب ...
... باشد . واژه های تالشی رضوانشهر از این منبع : فرهنگ تاتی و تالشی ، علی عبدلی ، انتشارات دهخدا ، چاپ اول 1363 ؛ واژه های کُردی سنندج به صورت مستقیم از بانویی سنندجی پرسیده شد .
(2). واژه های تالشی از گویش ...
... های همگانی روی داد و نویسندگانی چون فروغی،پورداود،بهار،دهخدا،صادق هدایت،صمد بهرنگ،سیمین دانشور، جلال آل احمد،دولت آبادی، گلشیری و سدها چهره تابناک در گستره دانش و فرهی هازه ایرانی را برخوردار و سرفراز ...
سید محمد دبیر سیاقی واپسین بازمانده از شاگردان شادروان دهخدا در ۹۹ سالگی امروز جان به جان آفرین سپرد و ادب دوستان پهنه ی فرهنگی ایران زمین را به سوگ نشاند . شادروان دبیرسیاقی زاده ی ۱۲۹۸ گلبنه ی قزوین ...
... اول ، 1383 ، ص 514 – 713 – واژه های اوستایی از این منبع .
(11)- فرهنگ تاتی و تالشی ، علی عبدلی ، انتشارات دهخدا ، چاپ اول ، 1363 ، صفحات مختلف . واژه های تالشی رضوانشهر از این منبع ..//( واژه های تالشی ...
... است ؟
در واژه نامه ی دهخدا پیرامون این واژه آمده است :
جاری . (اِ) یاری . زن برادر شوهر. زن برادر نسبت به زن برادر دیگر. دو زن که هریک زن یکی از دو برادرند یکدیگر را جاری باشند.
بنابراین روشن می ...
... برآيد در اين درجه انواع ميوهها و رياحين و چوبهاي بيد پراگنده و چيزي دراز و باريك و بيقوّت(تنکلوشا، 18). 5- در مورد تکرار واژۀ خُرد به معنی کوچک در قافیۀ بیت 18 هم باید گفت که زنده یاد علّامه دهخدا ...
... بیت بدون نام سرایندۀ آن در امثال و حکم دهخدا آمده است(دهخدا، 1386ش: ج2، ص920)، ولی در برخی کتابهایی که پس از آن دربارۀ امثال و حکم نوشته شده، بیت مذکور به نام فردوسی درج شده است (مثلاً نک: ذوالفقاری، ...
... و شرح شاهنامه، دستنویس موزۀ فلورانس، ، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. خالقی مطلق، جلال 1393ش، داستان رستم و سهراب، به کوشش محمدافشین وفائی و پژمان فیروزبخش، تهران، سخن. دهخدا، علیاکبر 1377ش، لغتنامه، ...
... دادن چیزی یا کاری داشتن» (برای معنیهاي مختلف «رای»، ← دهخدا، ذیل همین مدخل). پس گذشته از شباهت ظاهری «رای» و «رأی» به لحاظ خط و داشتن معنیهاي نزدیک به یکدیگر، عامل مهم دیگری نیز سبب شدهاست تا این دو ...
روستایی ای با زن خویش در کار دامادی دو پسر جوان خود رای میزد و از تنگدستی و ناتوانایی خویش گله می کرد . پسر کهتر که تا آنگاه در گوشه ای خاموش نشسته بود ، چاره اندیشی را سر بر آورد و گفت : پدر ! امسال ...
گویند ملانصرالدین با لباسی مندرس در مجلسی حاضر شد . او را زدند و از در براندند . ملا به خانه برگشت ، لباس نو و گرانبها به عاریت گرفته و پوشید و باز بدانجا شد . این بار او را گرم پذیرفته و در صدر مجلس جای ...
دهقانی در اصفهان ، به در خانه ی خواجه بهاالدین صاحب دیوان رفت . با حاجب گفت : با خواجه بگوی که خدای بیرون نشسته است ، با تو کاری دارد . حاجب با خواجه بگفت . به احضار او اشارت کرد ، چون درآمد پرسید که تو ...
نفت فروشی به شاگرد دکان می آموخت که گاه سنجش ، با فشردن به پله ی ترازو ، از فروشنده زیادت ستاند و به خریدار کم دهد . شاگرد او را از کیفر آن جهانی هراس می داد و او از گناه باز نمی ایستاد . تا آنگاه که مرد ...
... ) با خوردن آن اتفاقی برایش نمی افتاد).
بر پایه ی واژه ی نامه ی دهخدا :
در اوستا «ونت سوکنتا» (گوگردمند)
بنابراین معنی واژه ی سوگند : آب آمیخته با گوگرد است . به نمونه ی زیر بنگرید :
کسی می خواهد ...
پادشاهی شعری ساخت و بر ملک الشعرای دربار خویش بخواند . او گفت : شعر متوسط است و درخور پایگاه پادشاه نیست . پادشاه برآشفت و فرمان داد او را در طویله به آخور بستند . پس از چند روز میانجیگری کردند و شاه او ...
... نقل از امثال و حکم دهخدا، ص 633 و مخصوصاً از واعظِ غيرمتعظ بودن برخي انسانها بهشدت مذمت ميکند: پندم چه دهي؟ نخست خود را محکم کمري ز پند دَر بَند چون خود نکني چنانکه گويي پند تو بود ...
بازرگانی به سفر می رفت ،غلام سیاه خویش را در حجره به جای خویش گذاشت .رندان و قلاشان شهر از بلاهت و نادانی غلام آگاه بودند .کالای دکان را با قیمت های گزاف به نسیه ببردند .خواجه چون از سفر بازگشت ،چیزی از ...
گویند ملا چند بار از همسایه دیگی به عاریت خواست و هر بار دیگچه ای درون آن گذاشته ، باز پس داد . همسایه پرسید : دیگچه از کجاست ؟ گفت : دیگ آبستن بود و در خانه ی ما بزایید . نوبتی دیگر ، دیگی بزرگ به امانت ...
... است . اما در ویرایش های نوین این واژه به گونه ی دُمادُم domadom به معنی پشت سر هم نشانه گذاری و معنی شده است . در واژه نامه ی دهخدا و دیگر واژه نامه ها نیز هر دو گونه ی این واژه آمده و به دو گونه ی دَم ...
کاروانی که به جبن و بددلی(ترس) مشهور بودند ، به حاکم شکایت یردند که : دو راهزن ، کاروان صد نفری ما را غارت کردند . حاکم به تعجب پرسید : چگونه صد کس با دو تن بر نیامده اند ؟ یکی از آنان در پاسخ گفت : آنها ...
پسری در خردسالی تخم مرغی دزدیده و به مادر آورد . مادر او را بنواخت و کرده ی او را بسُتود . پسر چون به حد رشد و مردی رسید ، شتری بدزدید . ماموران حاکم شهر او را بگرفتند و پادشاه امر به کشتن او فرمود . پسر ...
... و سپس به سمت استاد کرسی «تحقیق در متون ادبی» در دانشکده ادبیات برگزیده شد. در ۱۳۲۱ ازدواج کرد که نتیجه آن ۴ فرزند میباشد. از آغاز سال ۱۳۲۵ شمسی که چاپ لغتنامه دهخدا طبق قانون، در مجلس شورای ملی آغاز ...
گویند ، کسی از ملانصرالدین طنابی به عاریت خواست . ملا گفت : بر آن ارزن گسترده ام . مرد پرسید : چگونه بر طناب ارزن گسترند ؟ گفت : چون مقصود بهانه است این نیز بس است .امثال حکم دهخدا
خر و اشتری دور از آبادی به آزادی میزیستند. نیم شبی چران و چمان به شارع عام(راه عمومی) نزدیک شدند. اشتر گفت : ساعتی دم فرو بند تا از آدمیان دور شویم. نباید گرفتار شویم. خر گفت : این نشاید که درست همین ...
پسری را مادر تا گاه دامادی از شیر باز نکرده بود و پسر چنان خو گرفته بود که تا پستان خشک مادر نمکیدی، به خواب نشدی.چون شب عروسی در رسید، نیم شب در دل مادر افتاد که شاید فرزندش به واسطه ی ترک مألوف، به خواب ...
مردی با نوکر حاکم در آویخت و بینی او را به دندان بکند . حاکم مرد را بخواند و بازخواست فرمود . مرد گفت : من نکنده ام . گفت : پس که کنده ؟ گفت : خود او . گفت : کسی بینی خویش ، به دندان خویش ، چگونه تواند ...
یکی در خانه ی مردی را بکوفت و پرسید : فلان ، در خانه ای ؟ مرد به تن خود (شخصا) پاسخ گفت نه ! گفت : پس آوازت چرا می آید ! مرد دست بر دهان نهاده و گفت : دیگر آوازم نمی آید . امثال و حکم دهخدا
... کنگرههای تخصصی، همزمان با یکهزارمین سالگرد وفات او ـ چهارم شعبان ۱۴۴۰ هجری ـ به جهانیان بشناسانند.
........................
منابع و مأخذ:
۱ـ علی اکبر دهخدا، لغتنامه، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ ...
... مشکلات دیوان خاقانى، ۹۹۲)
ـ به ماه تیر، کانگه بود نیسان به نخل پیر کانجا گشت برنا (خاقانى)
۲ـ فرهنگ تلمیحات، ۴۱۷٫ ۳ـ لغتنامه دهخدا.
۴ـ از جمله شباهت لفظى: مهر، میتره، میثره (اوستیى)، میسى (فارسى ...
... همچنين منجيك ترمذي شاعر ميانه و نيمة دوم سدة چهارم هجري اين نام را در بيتي آورده است:
به تيغ، طرّه ببرّد ز پنجة خاتون
به گرز، پست كند تاج بر سر جيپال
اگر اين بيت چنانكه در لغتنامة دهخدا به نام منجيك ...
... خاقان باشند و هنوز هم در چین امروز این روش ادامه دارد. نشر فرهنگ چینی به فارسی به همّت مؤسسه لغتنامه دهخدا و مرکز پژوهشهای ایرانی در دانشگاه پکن شاهد این مدعاست. در آموزشگاههای اسلامی که به نظام آموزشی ...
به راستی که دریای بی کران زبان پارسی برای همه ی واژگان بیگانه که اکنون زبان مادری ما را در بر گرفته اند ، برابرهای کهن ، ریشه دار و معنادار را دارا می باشد .در کتاب های درسی دانش آموزان و دانشگاهیان دو ...
... ، ص 514 – 713 / واژه های اوستایی از این منبع است . (14)- فرهنگ تاتی و تالشی ، علی عبدلی ، انتشارات دهخدا ، چاپ اول 1363 ، صفحات مختلف . / واژه های تالشی رضوانشهر از این منبع است .// واژه های تالشی آستارا ...
... مصحح دكتر خانلري، بعضي از لغات و تعبيرات، ص1176) 15.Pantheism 16.در اصطلاح بَنّاييِ قديم، قسمي طاقِ مُقَّوس است(يادداشت به خط مرحوم دهخدا، نقل از لغتنامه دهخدا، ذيل كمانچه) 17.eterminism 18.atalism ...
... شواهد مربوط به شكوفايي منطقه در دوره ساساني و اسلامي نيز يافت شده است. دهخدا آورده است: رامهرمز شهري از بناهاي هرمز پادشاه ساساني است در حوالي شوشتر، كه در قديم به آن «سمنگان» ميگفتهاند كه آنرا ساده ...
... این کلمات بهسادگی مورد پذیرش قرار گرفتهاند و اکنون آنها را به عنوان یک مدخل در فرهنگهای رسمی زبان فارسی مثل دهخدا، معین، سخن و فرهنگ کلمات عامیانهی جمالزاده میتوان یافت. او همچنین گفت: فرهنگستان ...
... بسیاری از واژه های کهن را دریافت . برای نمونه می توان از تارنماهایی مانند لغت نامه دهخدا ، واژه یاب و گنجور بهره برد و به آسانی واژه ها را معنی و در نتیجه معنی کامل بیت را بدست آورد.گاهی نیز پیش می آید ...
... ز رادان همی شاه ماندست و بس خریدار از او بهترم نیست کس که همواره من بنده را شاد داشت سرم را زهم پیشگان بر فراشت دبیر وی آورد زی من پیام گزین دهخدا لولوی نیکنام که گوید همی شاه فرهنگ جوی به نام من این نامه ...
... عربي بعضي تاريخ نويسان از اين شهر به نامهاي « قيقان، حي، گزبون، شهرگرد و کدوگاه» ياد كردهاند که بعضيها برگردان فارسي شده اند. علي اکبر دهخدا در فرهنگ لغت خود «گِه» را از توابع چابهار مينامد. بخش ...