... قوم ایرانی در برابر ظلم و خشونت بود . گفتیم که فردوسی درست در زمانی که می بایست بیاید ، مهلتی بایست تا خون شیر شد ! در زمان او دیگر نزدیک صد سال از عمر شعر فارسی می گذشت ، گویندگانی چون رودکی و شهید بلخی ...
... که عشق و شیدایی و دلدادگی در عطر یکایک گلواژه های کلام او موج می زند و چون از دل برخاسته است لاجرمبر دل می نشیند.
... در شعر فارسی، شهریار از نخستین کسانی است که میان زبان تغزلی و غنایی و تصاویر و تعابیر ...
قرآن کریم، کتاب آسمانی مسلمانان، نه تنها به عنوان منبعی معنوی و دینی، بلکه به عنوان یک اثر ادبی بینظیر نیز شناخته میشود. تأثیر قرآن بر شعر فارسی، بسیار چشمگیر و عمیق است. این تأثیرگذاری را میتوان در ...
... همواره پژوهندگان را به جستجو در علل و اسباب دیگری برای تفکیک دو سبک مذکور رهبری می کرد.
نثر فارسی در مراسله نگاری و تاریخ نویسی و وصف اشخاص و اشیاء و اوضاع و احوال پیش از شعر فارسی، بدین تحوّل یا تکامل ...
در آغاز، بویژه پیش از اختراع عروض، تفاوتی بین نظم و نثر وجود نداشته است، چه علوم در سینه ها محفوظ می ماند و هیجانات و ابراز احساسات و خواسته های درونی به وسيله خطابه بیان می شده است و در واقع قدیمی ترین ...
... تحت نفوذ آموزش زبان انگلیسی می باشد.درحالیکه بعد از سال ۱۸۴۴ م فارسی رو به انحطاط گذاشت ، اما ذوق وشوق شعر فارسی ، ارتباط با ادب و تاریخ فارسی ، در میان اکثر خانواده های کایست و برهمن موجود بود . محصلین ...
... حدود ۶۰۵ هجری بیش از دو قرن، اما این دو شاعر بزرگ سخن آفرین که از جمله سه تن پیغمبران شعر فارسی خوانده شده اند، علی رغم این فواصل زمانی و تفاوت خصلتهای فردی و اجتماعی، گاهی چنان از نظر برخی از وجوه تفکر ...
اشعار فارسی از نظر صورت و قالب به اعتبار تعداد ابیات و نوع قافیه های بیتها و مصراعها (پاره مصراع ها در نوع مستزاد) و وزن به ۱۰ نوع زیر تقسیم می شود:
1- غزل: معنی لغوی آن گفتگو کردن با معشوق» است و از ...
... دیوان شعری هم از والی خوقند امیر عمرخان متخلص به امیری» در دست است. بسیاری از حاکمان خوارزم نیز به فارسی شعر می گفته اند. در این سرزمین شعر فارسی همیشه شمع انجمن بوده است. چنانچه در پایان سده نوزدهم و ...
... شب ماه رمضان در قهوه خانه سخنوری آغاز می شد و تا پایان این ماه ادامه می یافت. مردمی که بسیاری از آنان سواد خواندن و نوشتن نیز نداشتند چندین هزار بیت شعر فارسی و بحر طویل و معما و لغز و مسمط و غزل و قصیده ...
... ناشر : اساطیر 13/12/ 1385
2-از کاروان حله(دیداری با نثر معاصر فارسی: داریوش صبور ناشر سخن 5/11/1384
3-از گذشته ادبی ایران(مروری بر نثرفارسی،سیری در شعر فارسی با نظری بر ادبیات معاصر) : عبدالحسین ...
... و از ملازمان امیر علیشیر نوایی و سلطان حسین بایقرا بود. وی مردی خوشطبع و درویشصفت بود. دولتشاه کتاب تذکرةالشعرای خود را در شرح حال شعرا از آغاز شعر فارسی تا روزگار مؤلف به نام سلطان حسینمیرزا بایقرا ...
... دیده میشود. یکی از رسائل ابن یمین که خطاب به خواجه علاءالدین وزیر و شکایت از بیالتفاتی اوست، در حقیقت منظومه ای است «موقوف القوافی» که از انواع بسیار نادر شعر فارسی است و دو نمونۀ آن از سوزنی در کتاب ...
... باشیم که «اصالت» فارسی یا عربی آن را تأیید کند، و با این همه پیداکردن «اصل» هم امکان خلط را منتفی نمیکند. اما در شعر فارسی، بهطور کلی به دو دلیل شایسته است همهجا «رای» بخوانیم: یکی اینکه آنچه در محل ...
... دانشکده ادبیات دانشگاه تهران.
۱۹. لغات فارسی ابن سینا. تهران: مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، ۱۳۳۳.
۲۰. «برگزیده شعر فارسی»، شماره اول (دورههای طاهریان، صفاریان، سامانیان و آل بویه). تهران: مجله ...
... لحظه این شعر فارسی را به زبان آورد :
پرده داری می کند در کاخ قیصر عنکبوت
بوم نوبت می زند بر طارم افراسیاب !
پس امروز اگر ما در باب تاریخ گذشته ی خود صحبت می کنیم ، هرگز احتیاجی نداریم که برای خود ...
شعر کوتاه قطعاَ یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین گونههای شعر فارسی است. در این مقاله، نگارنده تلاش کرده تا نمونههایی از این شعر را تحلیل و ارائه کند.
اولین شعری را که به زبان دری یافته و دریافتهایم، ...
... ۴ـ بحرهای مختلف در اشعار بحر در اصطلاح عروض نوع و جنس وزن شعر است همانگونه که درموسیقی دستگاه است. تاکنون در شعر فارسی ۱۹ بحر اصلی و تعدادی بحر فرعی تعریف کردهاند ( انوشه، ۱۳۶۷، ۲۲۸). مثلاً ...
... شعر فارسی بزرگترین دستاورد فرهنگی تاریخ ایران است. بی جهت نیست که اخوان ثالث (در شعر آخر شاهنامه) گفت:«زندگی مان شعر و افسانه». اما نکته مهم دقیقاً در همین جاست که وقتی کل زندگی چنان زیر نفوذ شعر و ...
... زبان، براساس به کار بردن واژههای خودی نیست، بلکه اهمیت زبان در آفرینندگی است. امروز در دیوانهای بزرگ شعر فارسی، کلمات غیرفارسی فراوانی میبینیم، اما هیچکس در جهان نمیگوید حافظ، سعدی، یا خاقانی ایرانی ...
... طوماری آمده است ، احتمال دارد موارد دیگری هم در مرامنامه عیاران وجود داشته باشد که در طول روزگاران از بین رفته است . نقش بزرگ عیاران سیستان در رسمیت یافتن زبان وشعر فارسی بعد از فتح ایران ، به دست ...
گفتن اینکه حافظ شاعر بزرگی است و یکی از دو غزلسرای بزرگ تاریخ شعر فارسی ميباشد(آن دیگری سعدی) و بلکه علیالاطلاق بهترین غزلیات عاشقانه ـ عارفانه را در زبان فارسی پدید آورده، دشوار نیست، بلکه شاید دربارة ...
... به حکمت ازحکماست (قصیده فردوسی ص 343) و از سر همین باور در مناظره ی ادبی( مثنوی مستزاد ج 2 ص 1027)که نوعی تاریخ ادبیات منظوم است و درآن بهار به بررسی سبکهای شعر فارسی از آغاز تا به زمانه ی خود پرداخته،در ...
... زندانهای دهک، نای، سو و مرنج گذشته است. شغل رسمی او کتابدار سلطنتی بوده است.
مسعود سعد یکی از قصیدهسرایان بود و سبک شعر او خراسانی است. دیوان او بهترین گواه مهارت وی در سرایش هرگونه شعر فارسی است. ...
... و آورده است. چ) علی اشتری، از آن جا که در ماجراجویی عاشقانه گرفتار آمد، «فرهاد» را برای تخلص برگزید. تخلص دوگانه یا چندگانه در شعر فارسی به شاعرانی برمیخوریم که بیش از یک تخلص دارند، از آن جمله: ...
... ازطبیعت در اینگونه آثار زبانزد است. رویکرد دوم که در قرون بعد با ورود تصوف وعرفان به شعر فارسی صورت گرفت رویکرد انفسی است که در سایه همین رویکرد مفهوم بهار نیز همچون بسیاری از واژه ها در ذهن وزبان بزرگان ...
... است. از آغاز شعر فارسی تا عصر حافظ واژۀ رَز به مراتب بیش از تاک زبانزد شاعران بوده، بطوریکه در شاهنامه واژۀ تاک نیامده است. در دوره بعد، این روند معکوس گردیده است. در هرمَزدِ نوشین روان (263 - 259/7)، ...
... پارسی، معماری و هنرهای ایرانی به چشم می خورد. از این روست که باغ در شعر فارسی از دیرباز اهمیت و جایگاه خاص خود را داشته است. نقش باغ در هنرهای وابسته به معماری همچون کاشیکاری و تزئینات دیگر به عیان می ...
... مشعل، اصفهان، 1372، صفحۀ 45 و 114.
10. گرامی، بهرام، گل و گیاه در هزار سال شعر فارسی (تشبیهات و استعارات)، با مقدمۀ ایرج افشار، انتشارات سخن، تهران، چاپ اول آبان 1386، ویراست دوم فروردین 1389. (ارجاع ...
... تعیین کننده در تبلور شور و شعور فطری، ملی و دینی در درون بیدار و ذهن آگاه هر ایرانی داشته اند; در این عرصه وقتی به بررسی ساختاری شعر فارسی روی می آوریم چند شاخصه بیش از دیگر مولفه ها جلوه گرند و در این ...
... ذوق و دردسر مصحّح: درباره ی كهن ترین دست نویس كامل شاهنامه (لندن ٦۷۵)»، نشر دانش، س ۲۰، ش ۳، پاییز ۱۳۸۲. O دُرج ۲ (كتاب خانه ی الكترونیك شعر فارسی )، تهران، مهر ارقام رایانه (برخی شواهد شعری از این لوح ...
دکتر ابوالفتح حكیمیان
در این مقاله گروهی از پادشاهان ایران - از آغاز تا پایان سلسله ی قاجار- كه در زمینه ی شعر فارسی ذوق آزمایی كردهاند معرفی میشوند:
بهرم گور و ماجرای نخستین شعر فارسی:
...
... فارسی می پردازیم :
۱– رودکی سمرقندی ابوعبدالله رودکی، درگذشته در ۳۲۹هـ - ملقب به «استاد شاعران جهان» وی نخستین بار شعر فارسی را در موضوع های گوناگون مانند داستان، مدح، وعظ و رثا به کار برد. حافظه ...
... نیز هست.
^ 7. موسیقی فارابی - رویه های 54 و 55.
^ 8. در یکی دو ده ی پیش موجی در موسیقی بازاری ایران برخاسته بود که بر آهنگ های عربی روز، شعر فارسی می گذاشتند و خوانندگان بازاری آنها را می خواندند و ...
... هفتم هجری (13 م.) و در ضمن شرح مربوط به «مسدس محذوف» از انواع بحر هَزَج (یکی از گونه¬های معروف شعر فارسی و هم ایقاع یا وزن موسیقایی در آن ایام) می¬گوید : «... خوش¬ترین اوزان فهلویات است که ملحونات (شعرهای ...
... به ایرانی بودن خود با ذکر چند مثال از شعر فارسی:
مزن زشت، بیغاره ز ایـران زمین
که یک شهر از آن، به زما چین و چین
به هر شه براز تخت، چیر آن بود
که او درجهان شـاه ایـران بود
از ایـران جز آزاده، ...
... داند و معتقد است که دستورهای اخلاقی آن، قوانین عمومی و بین المللی است.۲ اگر بخواهیم سعدی را با برخی دیگر از قله های بلند شعر فارسی بسنجیم، همواره سعدی را بیشتر از دیگران در میان ِ مردم خواهیم دید. ...
... او عرفان است و چیز دیگر) تکرار سخنان آنهاست، مگر آنچه به عنوان عرفان مدرسی و گسترش اصطلاحات آن در شعر فارسی آمده، از قبیل رشد و گسترش عقاید محییالدین ابنعربی و نفوذ زبان صوفیانه او در قلمرو شعر فارسی ...
... صور گوناگون آن در هیچ دیوانی از دیوانهای شعر فارسی سابقه ندارد. یا اینکه گفته است: «قافیه و تفعله را گو همه سیلاب ببر» یا: «قافیه اندیشم و دلدار من گویدم مندیش جز دیدار من» باید گفت که بیش از شاعران ...
... با این حال اکنون دارم سعی میکنم که این کار را انجام دهم). اما پاسخ به سئوال شما؛ مانند اغلب خارجیها، این عرفان شعر فارسی بود که اول از همه مرا جذب خود کرد، زیرا که با آنچه در شعر اروپایی وجود دارد، ...
زندگی نامه و آثار
حکیم الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤید نظامی گنجوی،از استادان بزرگ سخن و از ارکان شعر فارسی است. تولد وی در شهر گنجه می باشد که سال 530 هجری قمری در حوالی آذربایجان بوده در آن عصر آذربایجان ...
... و میهنی با شاهنامه قابل قیاس نیست ولی از لحاظ هنر شعر و احساس شاعرانه و ظرافت ادبی بعقیدة بسیاری از مستشرقان و سخن شناسان در بسیاری از موارد براشعار فردوسی برتری دارد و روی هم از شاهكارهای شعر فارسی شمرده ...
... می گردد، شاعر ابزاری جز طعن و طنز ندارد تا به عکس العمل بپردازد و رذایل را برملا گرداند و آنان را مورد نکوهش قرار دهد.
با تورقی اجمالی به دیوان اشعار رودکی پدر شعر فارسی به این نکته ظریف خواهیم رسید ...
... ای استحسانی است. بدین ترتیب که وی از بین ضبط های مختلف هر بیت، موردی را که خود صحیح تر دانسته در متن قرار داده است، از دیگر سو نا آشنایی مصحح با وزن و قافیه شعر فارسی موجب بروز اغلاط بی شمار و غیر قابل ...
فردوسی ، شاعر و سخنور بزرگ ایران ، که اروپائیان او را هومر ایران ، پدر شعر فارسی ، زنده کننده فرهنگ و زبان ایران زمین ، هنرمندی بلند پایه ، سراینده سرود آزادی و یکی از بزرگترین شاعران جهان نامیده اند ...
... که با واژۀ رند در شعر فارسی به کار رفته، چنین است: رند اوباش، رند بازاری، رند بیسر و پا، رند پارسا، رند جامهسوز، رند جرعهنوش، رند خداشناس، رند خرابات، رند رهنشین، رند صاحبدل، رند قلندر، رند لاابالی، ...
... انوشیروان ، کلیله و دمنه را از هند به ایران آورده بود ؟ مگر نه این که یعقوب لیث در برابر استیلای تازیان برخاسته بود و به فکر احیای استقلال ایران بود و شاعران را به سرودن شعر فارسی تشویق می کرد ؟ پس چه ...
... پادشاه شاعر نو از شناخته شده ، و حال آنکه او بیشتر از هر کس دیگر مسئول ایجاد مکتب بی آبرویی و در یوزگی و تملق در سخن است که شعر فارسی را به حق بدنام کرده است . هنگامی که شعرهای دوره غزنوی را با دوره ما ...
... فراتر نرفتند، شعر فارسی تا مرزهای اتریش و ایتالیا رفت. در یوگوسلاوی صدها شاعر فارسی زبان به زبان فردوسی و به زبان من و شما شعر سرودهاند. تا سر حدات شرقی هندوستان شعر فارسی دلهای مردم را تسخیر کرده است.»[۷] ...
... و حیات
دورهی زندگی شاعر و تاریخ نظم منظومه نیز اصلن معلوم نیست. مگر اینکه با توجه به زبان و شعر فارسی در جهانگیرنامه به تشخیص تاریخ آن توفیق یابیم. ژول مول عهد نظم این داستان را قرن پنجم دانسته و گفته ...