سیمرغ در شاهنامهٔ فردوسی دو چهرهٔ متفاوت یزدانی (در داستان زال) و اهریمنی (در هفت خوان اسفندیار) دارد. زیرا همهٔ موجودات ماوراء طبیعت نزد ثنویان (دوگانه پرستان) دو قلوی متضاد هستند. سیمرغ اهریمنی بیشتر ...
... اهریمنی بیشتر یک مرغ اژدهاست، فاقد استعدادهای قدسی سیمرغ یزدانی است و به دست اسفندیار در خوان پنجمش کشته میشود. ورود سیمرغ یزدانی به شاهنامه با تولد «زال» آغاز میشود. برای آگاهی بیشتر پیوند زیر را بنگرید ...
معبد اژدها؛ در حاشيه روستاي "وير" در حدود 15 کيلومتري شهر تاريخي سلطانيه واقع شده که به نقش دو اژدهاي برجسته و چند محراب اسلامي در دو سمت خود و به قرينه يکديگر مزين است. یکی از دلایل معروف بودن این معبد ...
دكتر منصور رستگار فسائى
واژه «اژدها»– كه در فارسى صورتهایى دیگر چون اژدر، اژدرها و اژدهاك دارد– به معنى «مارى باشد عظیم بزرگ، با دهان فراخ و گشاده و كنایه از مردم شجاع و قهرآلود هم هست و رایت و سر عَلم ...
اژدهايي خرسي را به چنگ آورده بود و ميخواست او را بكشد و بخورد. خرس فرياد ميكرد و كمك ميخواست, پهلواني رفت و خرس را از چنگِ اژدها نجات داد. خرس وقتي مهرباني آن پهلوان را ديد به پاي پهلوان افتاد و گفت ...
... تنها چند مورد دیگر ذکر میشود:
حسن مشحون در جلد اول تاریخ موسیقی ایران از گچبری های یافته شده در ری ظرفی منقوش به تصویر بانویی نینواز که بر اژدهایی سوار است و بشقاب بزرگ نقره منقوش به تصویر شاه نشسته ...
... شکل نیمه انسان و نیمه شیر یا ببری که دمش به شکل اژدهاست در سردر فیصریه نمایش داده اند .
از سردر قیصریه وارد مجللترین و بزرگترین بازارهای اصفهان می شویم که در دوره صفویه مرکز فروش پارچه های گرانبها بوده ...
... که پیل ژیان از بند رهیده را کشت. این حادثه به شکلهای دیگر در آثار حماسی دنیا منعکس شده است. مثلا زیگفرید در کودکی اژدها را می کشد؛ مهر، شیر را و دیگه نیس، خرس را.
ضحاک ستمگر را در چاهی از کوه دماوند ...
... پیش غار نهاده و به خواب رفته است و آن انگشتری بر انگشت او می درخشد. در پیش پای آن تخت اژدهایی حلقه زده بود. با دیدن ایشان به خود جنبید و آتش از دهانش شعله کشید. عفان ترسید و به بلقيا گفت: پیش تر مرو که ...
یک روز، صبح بسیار زود، مردی هراسان به بارگاه حضرت سلیمان وارد شد. روی او از ترس زرد و لبهایش كبود بود. سليمان علت این ترس را پرسید. مرد گفت: «لحظه ای پیش در آستانه ی بارگاهت عزرائیل را دیدم که خشمگین به ...
... رفت و خانه برفت
حصیری بگسترد و بالش نهاد
به بهرام بر آفرین کرد یاد!
سوی خانه ی آب شد ، آب برد
همی در نهان شوی را بر شمرد ،
بشد شاه بهرام و تن را بشست
کزان اژدها بود ناتندرست
بیامد ...
... نمیبیند چرا خورشید را از طرف سر افتاده دستارش؟ حصار مارپیچش اژدهای گنج را ماند ولی ارزد به گنج شایگان، هر خشت دیوارش نظرگاه تماشایی است در وی هر گذرگاهی همیشه کاروان مصر میآید به بازارش حساب مهجبینانِ ...
... بیشتر تعامل برقرار کنن، از شیوه ی همگرایانه (: تعامل غیر مستقیم) استفاده کرد، یعنی دیو و اهریمن و اژدها و جادو و پرواز و مواردی ازین دست را بهش اضافه کرد و باز همه ی اینها رابه شعر هم درآورد که نتیجه اش ...
... اما پر است از شير و گرگ و اژدها كه كسي از آنها رهايي ندارد. افزون بر اينها فريب زن جادوست كه يكي را از دريا به ماه مي برد و يكي را درچاه مي افكند و از اينها گذشته، دشواري سيمرغ و سرماي سخت و گرماي سوزان ...
... کرد و خورد پس قبل از خواب به رخش گفت که با کسی درگیر نشود و اگر خبری شد او را از خواب بیدار کند.
خان سیم : نبرد با اژدها
ناگاه در دشت اژدهایی ظاهر شد که از سر تا پایش حدود هشتاد گز بود وقتی ...
... آگاه شد ،برای آزمودن آنها خود را به مانند اژدهایی درآورده و به آنان یورش برد .پسر بزرگتر گفت این با خرد سازگار نیست که با اژدهایی چنین بزرگ ،بجنگیم !پس پا به گریز گذاشت و اژدها به سوی برادر میانی رفت ،او ...
... از همراهانش از کوهی گذر میکرد که ناگهان به "گاوشید"،اژدهای بزرگی که اهرمن برای گرفتن انتقام پسرش فرستاده بود ،برخورد کرد!پس سنگی بزرگ به سوی اژدها انداخت که اژدها جاخالی داد.اما آن سنگ به سنگ دیگری برخورد ...
... تصاویر این فرش شامل درگیری دو حیوان با یکدیگر است. بطور کلی 9 صحنه گرفت و گیر بین حیوانات مختلف اعم از شیر، اژدها، ببر و کفتار مشاهده میشود که 6 تصویر از آن به درگیری با شیر در صحنه های گرفت وگیر با موجود ...
... نیک بنگریست ، در بن چاه اژدهایی را دید که چون گور دهان باز کرده و منتظر است که مرد در دهان او بیفتد و او را ببلعد . چون بر جایی که پاهایش را در جداره چاه بند کرده بود نگریست ، دریافت دو مار سیاه همچون ...
... جاي آشوب و جاي بلاست نشستنگه تيز چنگ اژدهاست این نوشتار از سوی یکی از کاربران مهرمیهن فرستاده شده است و اشاره ای به بن مایه ی آن نشده است ، چنانچه بن مایه و آبشخور این نوشتار را می دانید ،در بخش دیدگاه ...
... خود به فرامرز، ازجمله به افسانة نبرد او با اژدها اشاره ميكند كه خود دليلي بر شهرت داستان فرامرز در آغاز سدة پنجم است:
شنيدهام كه فرامرز رستم اندر سند
بكشت مار و بدان فخر كرد پيش تبار ...
آن نمايي ...
... بشر در برابر اراده ی آسمان دیده می شود، و اینکه هیچ کاری بدون مداخله تقدیر انجام نمی پذیرد .: هزبر جهان سوز و نر اژدها ز دام قضا هم نیابد رها نبشته به سر بر دگرگونه بود ز فرما نکاهد، نه هرگز فزود ...
... گرفت پسرانش را بیازماید پس خود را بسان اژدهایی درآورد و جلووی آنها را گرفت. پسر بزرگ خود را هماورد اژدها ندید و گریخت. پسر دوم کمانی پراند و فرار کرد اما پسر کوچکتر خروشید و تیر از نیام کشید و نامش را ...
... است و در دوره اشکانیان بسیار پر رونق بوده است. قلعه ضحاک همان قلعه اژدهاک مادها است و آثاری هم از دیوارچینی اورارتوییان در آن دیده می شود. برجهای دیده بانی اشکانی قلعه هم چنان سالم مانده اند. قلعه جمهور ...
... او پرتاب كردند. اما فرامرز يل: يكي حمله آورد برسان شير بغريد چون اژدهاي دلير دست بر گرز گران كرد و بر ايشان حمله آورد و جنگيد. تنش زخم فراوان گرفته بود و توانش كاهش مي يافت. بهمن گفت او را تيرباران ...
... و قصر نيز محو می شود. سام پس از يافتن لشکر خود با قلواد به قصد يافتن پريدخت راهی چين می شود که در اين راه ورطه های خطرناک و حوادث عجيب و غريب و موجودات خارق العاده ای چون مار و اژدها و ديو و جادو و... ...
... اژدهايي سياه، كه چهرة ديگري از همان ديو است، سنگي ميافكند و سنگ به جاي اژدها بر سنگي ديگر فرود ميآيد و آتشي از آن بر ميخيزد و راز آتش بر آدمي فاش ميشود و اهل اشارت در مييابند كه اين آتش الهي با سنگ ...
... به رفتار انسان تندی و شتاب میبخشد. از اینرو در شاهنامه رنگ درفش بسیاری از جنگجویان، بنفش است. یک نمونهی آن، درفش بنفش رستم است که بر زمینهی آن پیکر اژدها نقش شده است. در شاهنامه 89 بار واژهی بنفش ...
... رها نه شیر و نه دیو و نه نر اژدها به جنگ ار سوار ار پیاده بدی جهان از یلان دشت ساده بدی سپردی به هنگام که مال میل فکندی به کشتی و کوپال پیل به شهنامه فردوسی نغزگوی که از پیش گویندگان برد گوی بسی یاد رزم ...
... آن با داستان ضحاك، مقايسه اژدهاي سه سر و شش چشم اوستا و تصوير اژدهاي سه سر و شش چشم منقوش بر ليوان زرين حسنلو، مقايسه داستان ضحاك و كاوه آهنگر و گرزه گاو سر فريدون و درفش كاويان با آنچه بر مهر استوانه ...
... ببر بیان در بر،کاسه ی دیوسپید برسر،و اسبی کوه پیکر زیر پا دارد که مانند اژدهای دمان است. هنگام جنگ با او به هوش باش که شیوه ی رزم او به هیچ جنگاوری نمی ماند. برزو سری تکان داد وسپس روانه میدان شد. به ...
... من اندک نیست ، اگر می پذیری من شادمان خواهم شد . چوپان دشت خبر آورد که گوری آزاد با رنگی زرین میان گله آمده و همه چیز را نابود می کند . حال خود دانی .رستم گفت : با بخت تو از دیو و شیرو اژدها ترس ندارم ...
... آرد به خم (1/77) 9- اصلاح قوافي تهمتن بپوشيد ببر بيان نشست از بر اژدهاي دمان نشست از بر اژدهاي ژيان (1/108) پر از خرمي بد روان مهان از آواز مرغ و تك آهوان پر از خرمي بد روان گوان (1/99) همي گفت بي ...
... كه در كتاب «راهبردها و فنون جنگ در شاهنامه» آمده است، در شاهنامه ٣٣ جنگ ميان خوديها(ايرانيان با ايرانيان)، ٢٩ جنگ ميان پهلوانان و موجودات ترسناك همانند اژدها و شير، ١٠ جنگ ميان انسان با ديوان و اهريمنان ...
... کمان ؛ دارای کمانی همانند کمان رستم . که رستم وار کمانکش باشد : کیخسرو رستم کمان جمشید اسکندرمکان چون مهدی آخر زمان عدل هویدا داشته . خاقانی . همه پهلوانان رستم کمان به کین هریکی اژدهای دمان ...
... رنگ اعضاي بدنش، دارد. بينداخت رستم کياني کمند سر ابرش آورد ناگه به بند 2- ابلق: اسب دو رنگ به گفت و برانگيخت ابلق ز جاي تو گفتي شد آن باره پرّان هماي 3- اژدها: اسب درشت اندام و قوي سپهبد عنان اژدها را ...
... با اژدها از پیکانی آهنین سود میجسته است که همواره و در هر وضعیتی بتوان جهت درست قبله را پیدا کرد. ایرانیان آن را به مسلمانان شناساندند. نامهای فارسی اجزای قطبنما در زبان عربی، گواه تاریخی است که نشان ...
... سختي و جاي بلاست نشستنگه تيزچنگ اژدهاست (همان، ج2، ص81، بيت 195 ـ 197) طوس هنگام اختلاف با گودرز بر سر جانشيني كيكاووس، بدين ملاحظه كه بر اثر اختلاف كار به جنگ خانگي نكشد و به كام دشمن نگردد، كوتاه ميآيد: ...
... میتوان به آن اشاره نمود . پس از آنکه ضحاک به ایران زمین درآمد و آهنگ پادشاهی نمود و به کاخ جمشید اندر شد چنین آمده است :
کی اژدهافش بیامد چو باد
به ایران زمین تاج بر سر نهاد
سوی تخت جمشید بنهاد روی ...
... از كشتن اژدها ميشنويم: ز گنجور خود جامة نو بجست به آب اندر آمد، سر و تن بشست بيامد به پيش خداوند پاك همي گشت پيچان و گريان به خاك همي گفت كاين اژدها را كه كشت مگر آنكه بودش جهاندار پشت (همان، ج 5، ص 234، ...
چامه ای که پیش و رو دارید , سروده ایست بسیار شورانگیز و پهلوانی (حماسی) از روانشاد مهدی حمیدی شیرازی که رشادتها و فداکاری های سلطان جلال الدین خوارزمشاه در برابر تازش وحشیانه ی مغولان به سرزمین بزرگ ایران ...
... خود دارند. درفش رستم اژدهای پیکر بود اما درفش بیژن از نقش این درفش منحصر به فرد و حیرت انگیز است. کمترین همخوانی با دیگر درفشان ندارد. پهلوانان با تصویر روی درفششان میخواهند خود را نشان دهند و بیشتر نقش ...
... و آکنده از مفاهیم عرفانی است.
داستان بهرام در «تاریخ طبری» و شاهنامه فردوسی هم آمده است. علاوه بر ماجرای ربودن تاج توسط بهرام از میان دو شیر و خواستگاری او از هفت شاهدخت زیبا، به داستان اژدهاکشی او هم ...
... سـام نیـــرم درود خداوند کوپال وشمشیروخود... یکی کـار پیـش آمـدم دل شکـن که نتوان ستودنش بر انجمـن پدر گر دلیر است ونراژدهاست اگر بشنـود راز بـنـده رواست من از دخت مهراب گریان شدم چـو بـر آتـش تیـز بریـان ...
... ضحاك دعوت مىنمايد و همراه آنان به نزد فريدون مىشتابند. فريدون با دعاى مادر، گرزه گاو سر و با يارى سروش، به سوى مردمان مىرود و آنان را اميد مىدهد كه بزرگى و مهترى از براى شماست و اگر من شاه تازى اژدها ...
... را به پیکار با اژدها بفرستد تا شاید در نبرد با اژدها بمیرد و به ایران بازنگردد؛ پس، از بهرام خواست اژدهایی را که در آب و خشکی زندگی میکرد و برای مردم و جانوران دیگر خطرآفرین بود از پای درآورد. این بار ...
دریغ است ایران که ویران شود کنام پلنگان و شیران شود همه جای جنگی سواران بدی نشستنگه شهر یاران بدی کنون جای سختی و جای بلاست نشستنگه تیزچنگ اژدهاست (شاهنامه، داستان گرفتار شدن کاووس در هاماوران) این قبیل ...
... كه مثلاً اسم ایرانی «اژی دهاك» را كه هم ریشه با «اژدها» است به «ضحاك» عربی تبدیل می كند و او را عرب نشان می دهد, عربی كه ساكن «دشت نیزه وران» یا «دشت سواران نیزه گذار» یعنی عربستان و بیت المقدس (گنگ دژهوخت) ...