... از پادشاهان سلسله هخامنشیان که در اصل پادشاهان دست نشانده از طرف کیانیان در کلده بابل بوده اند و به کلدانیان معروف بوده اند بی خبر بوده اند شاید فردوسی به خاطر نداشتن منابع خبری نداشته است ولی ابن بلخی ...
... بوده است که به عنوان فرمانده جنگی برای آزاد سازی یهودیان از دست بخت النصر دوم فرستاده می شود کتاب فارسنامه ابن بلخی بعد در کتاب آثارالباقیه ابوریحان بیرونی آمده است هخامنشیان سلسله پادشاهان ایران نبودند ...
... مینمایید و تمام دانشمندان افغانستان را هم به اسم ایرانی ملقب مینمایید که این خود نمیدانم از بی خبری چنین کاری میکنید یا قصدی مثلآ رابعه بلخی موولانا جلال الدین بلخی بو علی سینا ....... که به هزاران می ...
... هم نیاز نبودی و این توکل که از آن سخن میگویی کجا بود؟شفیق بلخی در بغداد بر منبر رفته بود و از توکل سخن می گفت و آنگاه درمی پول از جیب خود در آورد و گفت: من، آنگاه که سفر حج میکردم، به خدا توکل کردم و با ...
... کولابی و بلخی و تهرانی یکی ست
از درفشِ کاویان آوازِ دیگر میرسد:
بازوانِ کاوه و شمشیرِ سامانی یکی ست
چیست فرقِ شعرِ حافظ، با سرودِ مولوی؟
مکتبِ هندی، عراقی و خراسانی یکی ست
فرقِ شعرِ بیدل ...
زندگی نامه و آثار
ابوالحسن شهيد بن حسين بلخي از برجسته ترين دانشمندان، متکلمان و شاعران دوره ساماني است که به فارسي و عربي شعر ميگفته است. از آنچه درباره وي نوشته شده است، چنين بر مي آيد که اغلب اوقات ...
زندگی نامه و آثار
ابوالقاسم حسن عنصری بلخی (وفات سال ۴۳۱ هجری قمری)، فرزند احمد، از شعرایفارسیسرا بود. عنصری در بلخ به دنیا آمد و پس از تحصیلات ابتدایی به کار بازرگانی اشتغال یافت. عنصری در کار ...
... زمین به اهرام مصر در ارض مغرب از حیث بزرگی و شگرفی بنا شباهت داشت.»
ابو معشر و سارویه
ابن ندیم از قول ابو معشر بلخی که در کتاب اختلاف زیجها نوشته بود نقل میکند توجه پادشاهان ایران به نگاهداری علوم ...
... قوم ایرانی در برابر ظلم و خشونت بود . گفتیم که فردوسی درست در زمانی که می بایست بیاید ، مهلتی بایست تا خون شیر شد ! در زمان او دیگر نزدیک صد سال از عمر شعر فارسی می گذشت ، گویندگانی چون رودکی و شهید بلخی ...
... تا سی سال در جندی شاپور بود و بقیۀ عمر را در مداین به سر برد. ابن بلخی نیز شاپور ذوالاکتاف را اولین پادشاه ساسانی می داند که دارالملک را به مداین منتقل کرده است. بقایای مداین امروز در سرزمین عراق واقع ...
... را تازیان این زمان
اما از سوی دیگر واعظ بلخی نوبهار را قبلهگاه شیطان روایت کرده است: خانه شیطان در نوبهار بلخ است، شیطان هر ساله در آغاز سال نو شمسی احرام میگیرد
و در آن خانه حج میگذارد در مراسم ...
... ، نام دختر گشتاسب است...» مؤلف حدود العالم گوید ویران گشته آن بلخ را «نوبهار» خوانند.
باید دانست که «نوبهار» نام آتشکده بلخ بوده و در این زمینه واعظ بلخی می نویسد« ... بلخ در زمان نوشین روان چنان آبادان ...
...
دانشمندان ایرانی قرون سوم و چهارم و پنجم هجری فراوان بودند و بعضیها که شهرت بیشتری داشتهاند عبارت بودند از: محمد بن موسی خوارزمی - احمد بن الطيب سرخسی - ابوالحسن صوفی رازی - ابومعشر بلخی - ابو العرفا ...
... ادب نیز غالبأ از آن منطقه برخاسته اند. سبك نخستین شاعران را سبك ترکستانی اصطلاح کرده اند . اسامی همه این شعرا را بترتیب زمانی در تذکره های مفصل باید جست و از معاریف این دسته اند ابوشکور بلخی-شهید بلخی ...
... می کرد و اعتقاد مردم مصیبت رسیده را بدانان راسخ تر می نمود.
از سوی دیگر در این قرن جنبش صوفیه به شامات و آسیای صغیر انتقال یافته بود و جلال الدین بلخی بزرگترین سراینده عرفان در آنجا پدیدار می گردد تا ...
... گروید. (فیلسوفان خراسانی ماوراء النهر -ابوزید بلخی و ابوالحسن عامری و ابن سینا - جملگی مظنون به پیروی از آیین اسماعیلیه بودند. رویکرد ایرانی سامانیان در تمایلات فرهنگی آنها تأثیری عمیق داشت.
شکوفایی ...
... امروز تعریف و تحلیل شود.
انسان متفکر در سایه اندیشه و فرهنگ می تواند هر کاری را انجام دهد، هر ناممکنی را ممکن سازد. آنچه می خواهد به دست آورد. چنانکه مولانا جلال الدین بلخی، حقیقت سرشت آدمی را در اندیشه ...
... عبارت اند از: مقامات حمیدی قاضی حمید الدین بلخی، راحة الصدور از نجم الدين محمد راوندی، مرزبان نامه از سعد الدين وراوینی، تاریخ وصاف و.....
دوره سوم: این دوره از اواخر قرن هشتم شروع می شود و تا قرن سیزدهم ...
سامانیان در دوره سامانی چامه و نثر پارسی هر دو راه کمال سپرد. در شعر شهید بلخی، رودکی سمرقندی، ابو شکور بلخی، ابو الموید بلخی، منجیک ترمذی، دقیقی طوسی، کسائی مروزی، عماره مروزی. در نثر رساله در احکام فقه ...
... با يك نور ازلی به نام خورنه روشن است. فارسنامه ابن بلخی، منوچهر را که هفتمین پادشاه پیشدادی است نخستین کسی می داند که در جهان به ایجاد باغ پرداخته و می نویسد: اول کسی که باغ ساخت او بود و ریاحین گوناگون ...
... نقل میکنم از جلال الدین محمد بلخی و میگم اگر با وجود مجوز ثبت رسمی از شورای نظارت کشوری در رسته ی فرهنگی-هنری، بازم میگید بازی : (ای برادر قصه چون پیمانه است*****معنی اندر وی به سان دانه است دانه ی معنی ...
... ص 65 .
علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز » شماره 10 (صفحه 92)
(49)کریستن سن، آرتور.ایران در زمان ساسانیان.ترجمه رشید یا سمی.چاپ چهارم.تهران:انتشارات ابن سینا، 1351، ص 434؛فارسنامه ابن بلخی، ص 97 ...
اگر غم را چو آتش دود بودی،
جهان تاریک بودی جاودانه !
درین گیتی سراسر گر بگردی،
خردمندی نیابی شادمانه !
.............
ابوالحسن شهید بن حسین بلخی
................
شاید این سخن بلخی همه گیر ...
... علم و ادب بوده و سمرقند نیز اشتهاری درخور در همین زمینه داشت. رودکی، ابوشکور بلخی، شهید بلخی، کسایی مروزی و مشاهیری دیگر از همین گروهند که اشعار کوتاه اما رسا و دلنشینی از آنان به جا مانده است.
از رودکی ...
... را از کتاب «فیه مافیه» مولانا جلالالدین بلخی نقل کنیم، آنجا که میگوید:
«پادشاهی پسر خود را به جماعتی اهل هنر سپرده بود تا او را از علوم نجوم و رمل و غیره آموخته بودند و استاد تمام گشته، با کمال کودنی ...
هشتم مهرماه روز بزرگداشت جلالالدین محمد بلخی مشهور به مولاناست؛ شاعری ایرانی با شهرت جهانی که آثار و اندیشههایش هنوز چنان که باید و شاید، در ایران شناخته نشدهاند.جلالالدین محمد، فرزند سلطانالعلماء، ...
... اسدی از قدیمی ترین کتب فارسی است . اسدی در تألیف این کتاب خدمتی در خور ستایش به زبان فارسی کرده و علاوه بر ضبط و تعریف لغات، به ذکر نام و شعرهای پیشگامان مانند ابوشکور بلخی، شهید بلخی و رودکی نیز پرداخته ...
... بجز چند صد پیشهور را که بهمغولستان بردند، بقیه مردم نیشابور را کشتند که عطّار نیر در آن میان کشته شد. جلالالدین مولوی یکی از معروفترین شاعران عارف ایرانی، جلالالدین مولوی بلخی ...
... این بلخی در فارس نامه خود از این شهر به نام اصطهبان و اصطهبانان یاد کرده؛میگوید: اصطهبان شهرکی است پر درخت و از هر نوع میوه باشد و آب فراوان دارد...و قلعه اصطهبانان هم قلعه ای عظیم استو حسنویه را است3. ...
... جزء سه شاعری است که کل قرآن را از برداشتهاست. سفرنامهٔ ناصرخسرو کتابی است منسوب به ناصرخسرو قبادیانی بلخی و گزارشی از یک سفر هفتساله. این سفر در ششم جمادی الاخر سال ۴۳۷ قمری (اول فروردین ۴۱۵ یزدگردی) ...
... ابوالعلا او را به خدمت خاقان برد...) مولانا جلالالدین محمد بلخی رومی، (خاموش)، (شمس) فانی، (نوایی) (در دیوان ترکی)، (فانی) (در دیوان فارسی) گزینش دوباره ی تخلص، انگیزههایی دارد: ● مولانا که تا دیدار ...
... و حماسه سرایی در ایران ص 224 و شاهکارهای فردوسی بقلم حمیدی شیرازی ص 9 مقدمه و فهرست تاریخ گزیده چ ادوارد براون و فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 41، 42، 43 و 52 و فرهنگ فارسی معین بخش اعلام و فهرست مزدیسنا و ادب ...
... میسری که در 370ه.ق (تقریباً همزمان با سرایش آغاز شاهنامه) سروده شده است، 4481 بیت دارد و چنانچه نظر زنده یاد دهخدا[2] مبنی بر اینکه شمار ابیات آفرین نامۀ ابوشکور بلخی دو سوم شاهنامه است هم تردید آمیز ...
... ماه (خسوف)، میانگین (وسطی)، نا اتفاقی (عدم اتفاق)، نامتفق (غیر متفق، متنافر)، ناوزن (عدم وزن، موزون نبودن) نیمه گاه (منصف).
دو: پس از عهد ابن سینا
الف- ناصر خسرو
ناصر خسرو قبادیانی بلخی مروزی یمگانی ...
... ايرانيان در هفت اقليم دستهبندی کرد. ابن خرداذبه، ابوالحسن مسعودی، ابوزيد بلخی و ديگر جغرافیدانهای پيرو آنان همگی از همين شيوه پيروی کردند.
چهار عنصر بنيادی
ايرانيان باستان میپنداشتند که جهان و ...
... و رودکی، شهيد بلخی، دقيقی و کسايی مروزی از جمله شاعران مورد توجه آنان بودند.
از استخدام تا تسلط
استخدام ترکهای غزنوی در حکومت سامانی و تسلط تدريجی آنان بر کارها باعث شد سلسله سامانی رفته رفته ضعيف ...
... انجامیده بود. برخی این زبان را با نامهای «کوشانی» یا «بلخی» معرفی میکردند. در سفرنامههای مسافران چینی سدههای گذشته از آن با نام زبان «تخاری» یاد شده بود و استاد والتر هنینگ، نام زبان «باختری» را برای ...
... و تیمور را هم برساخته اند. نام: ملا یعنی دانشمند، مانند ملای روم که نام جلال الدین بلخی است و در بلوچستان نیز مولوی، دانشمند دین است . مولوی از بلخ تا ترکیه همین معنی رادارد. در ترکیه نیز او را هجا خواننده ...
... بلخ از بزرگترین بلاد خراسان بزرگ بود و بلخیان از نعمت امنیت و آسایش به حد وفور برخوردار بوده اند . تجربه نشان داد که اگر نعمت و آسایش توأم با تلاش و فعالیت نباشد آحاد و افراد مردم به سوی تن پروری و تن ...
آدمی فربه شود از راه گوش// جانور فربه شود ازحلق و نوش» ------ «آدمی مخفی است در زیر زبان// این زبان پردهاست بر درگاه جان» ------ «آزمودم مرگ من در زندگی است// چون رهم زین زندگی، پایندگی است» ------ «آفت ...
... می زند و خودکشی می کند و چنین پایان یافت عشقی که پس از دو هزار سال همچنان آوازه اش در ایران و جهان شنیده می شود. مولانا محمد جلال الدین بلخی فیلسوف و عارف بزرگ ایرانی می فرماید : بوی رامین می رسد از ...
... انگلیسی که شاگرد مدرسههای اسلامی اسپانیا بود و آثار محمد خوارزمی فرزند موسا و ابومعشر بلخی را در اوایل قرن ششم هجری ترجمه کرد و در انگلستان انتشار داد و نیز از ژرار ایتالیایی که حدود هشتاد کتاب از جمله ...
... و آنرا به زبان بلخی (ویا سغدی) نزدیک دانسته اند و از همین سب حبیبی جواز داده است که این زبان تخاری خوانده شود.(واما قسمیکه منطقه از روی فعل و انفعالات تاریخی و خط سیر مهاجرت ها که تاریخ گذرگاه آنرا از ...
... لحضات عرفانی و خداباوری برای شنودگان بوده است . رقص های جهانی سماع مولانا جلال الدین محمد بلخی نمونه بارز این امر است . نوای دلنشین پاواروتی ایران ( به قول آمریکایی ها ) استاد شهرام ناظری که بیشترا از ...
... زانوی ارادت به نزد مرشد بزرگ، مولانا جلال الدین محمد بلخی خم کرده و عشق را از مولوی آموخته است؛ طوری که خود می گوید: نکته ها از پیر روم آموختم خویش را در حرف او واسوختم پیر رومی مرشد روشن ضمیر کاروان ...
... بوده هرگاه زمانی می يافت پندهایی می سرود، در اينجا نيز گويا با الهام از «ابوشكور بلخی» پند جاودانه ای به زيبایی سروده كه با نگرشی ژرف بايستی بدان نگريست: درختی كه تلخست وی را سرشت گرش در نشانی به باغ بهشت ...
... مطابق روایت این بلخی، آن زائدههای گوشتین هر روز دردناكتر میشد و تنها با مالیدن مغز سر جوانان بر روی آنها، ضحاك آرام میگرفت. در واقع، ضحاك نه تنها جانها را تباه میساخت، بلكه، با انهدام مغزها، تیشه به ریشه ...
... می کرد . نمونه هائی از آفرینشگریها و نیز خدمات چنین معماران و مهندسان در کتاب (( فارس نامه )) ابن بلخی و آثار عجم ( فرصت شیرازی ) و (( مرآت البلدان )) و فارس نامه ناصری ( حاج میرزا حسن فسائی ) و سایر ...
... کتاب از بین رفته است؛ اما مقدمه آن که حدود پانزده صفحه میشود، از طریق برخی نسخههای خطی قدیمی باقی ماندهاست. این شاهنامه برگرفته از شاهنامه ابوالموید بلخی و خداینامههای ایران باستان بودهاست.فردوسی ...