یادمه یکی میگفت تمام غزل های فارسی به اندازه یکی از بیت های غزل غزل های حافظ ارزش نداره. حافظ غزل فارسی رو به کمال خودش رسوند در این شکی نیست. اما شیخ اجل سعدی هم علاوه بر مثنوی و نثر مسجع که هیچ کس توی ...
من که تو این چند بیت ترویج مرد سالاری ندیدم. منظورش کلا این بود مهم اینه علف ب دهن بزی شیرین بیاد. هر کسی معشوقی تو این جهان داره مهم اینه معشوق برای عشقش جذاب و دلربا باشه و این ک در نظر بقیه چجوریه اصن ...
محسن اعلا ــ دبیرادبیات فارسی شهرستان نور
مقدمه: دراین مقاله براساس روش استقرایی که یکی از گونههای مهم استدلال منطقی است، به غزلهای وحشی نظری انداختیم. دراین کاوش و پژوهش حدود چهل غزل اورا مورد توجه ...
دكتر محمدرضا شفیعی كدكنی
غزلیات شمس تبریزی، که به «دیوان شمس» و «دیوان کبیر» نیز شهرت دارد، مجموعه غزلیات مولاناست. بیگمان در ادب پارسی و فرهنگ اسلامی و فراتر از آن در فرهنگ بشری در هیچ مجموعه شعری ...
... گنجانیده است - مهارت و تبحّر بسیاری دارد. اما غزلیات سعدی، همه شور و حال و وجد است. سعدی در غزلیات از تعلیم و پند و اندرز آشکار بوستان و گلستان دست می کشد و با شور عاشقانه و عارفانه اش به ترسیم طریقت ...
... . انسان باشد و پای در حریم آدمیت بگذارد؟ و این آرزوی همه ی آزادگان مصلحان و اندیشمندان است. آرزوی انسان بودن آرزوی سیر در مراحل و نیل به مرتبت انسانی در همین رابطه بیتی چند از غزلواره ی دل انگیز عارف فرزانه ...
... والای معنوی او . در کلام شهریار ، الفاظ و کلمات تحت الشعاع مفاهيم و مضامین است، بی آنکه پای بند هیچگونه تکلف و تصنعی باشند، آثار شهریار و بالاخص غزلیات او نمایانگر احساس عمیق شاعری است وارسته و درد آشنا ...
... نسل جوان نسبت به میراث ادبی کشور داشته باشد.
ادبیات فارسی، که شامل شاهکارهایی چون شاهنامه فردوسی، غزلیات حافظ، مثنوی مولوی و دیوان خیام است، بخش جداییناپذیری از هویت فرهنگی ایرانیان به شمار میرود. ...
حافظ شیرازی، شاعر پرآوازهی ایرانی، با شعرهایی که سرشار از معانی عمیق و آموزههای اخلاقی است، نام خود را در تاریخ ادبیات جهان جاودانه کرده است.
آموزههای حافظ، که در قالب غزلهای زیبا و دلنشین ارائه ...
... است. شاهنامه فردوسی، غزلیات حافظ، اشعار مولانا و دیگر آثار ادبی، بخشی از میراث فرهنگی ایران هستند که در چین مورد توجه قرار گرفتهاند.
با توجه به روابط دیپلماتیک و اقتصادی میان ایران و چین که در سالهای ...
... باین غزل حافظ توجه کنیم: کس نیست که افتاده آن زلف دوتا نیست
در رهگذری نیست که دامی ز بلا نیست
روی تو مگر آینه لطف الهیست؟
حقا که چنین است ودرین روی وریانیست
از بهر خدا زلف میارای که مارا
شب ...
... مورخین معاصر وی حافظ ابرو، خافی، سمرقندی، هیچکدام درباره پدر و این که اصفهانی بوده یا تویسرکانی ابدآ اشارتی نکرده اند. خواجه هم که شیرازی بودن خویش را در چندین غزل تصریح کرده، در هیچیک از اشعارش اشارتی ...
... همان است که ما از يك جمله موسیقی لطیف ادراك می کنیم .
حافظ در این زمینه ذوقی بسیار لطیف و احساسی سخت قوی داشته است ، آرتور گی نوشته است: «غزل حافظ يك فرم غنائی پر احساس دارد و فوق العاده به چکامه آلمانی ...
... تحت تأثير تعالیم صوفیه قرار گرفته است ولی نه تا جایی که او را زاویه نشین کند و یا از خلق جدا سازد.
٢. در بحث غزل خواهیم دید که شاخص تصوف و عرفان سعدی همان «وحدت وجودی است. در گلستان هم هر کجا شعر یا ...
... سازنده ای دارد و نیز قصه هایی هم به زبان ساده پارسی برای بچه ها مثل آلیس در سرزمین عجایب، ترجمه کرده است. آثار او به طور کلی به زبان پارسی است چون چوبک نظیر غزلسرایان و مینیاتوریستها کنکاش کمی در زمینه ...
... از ارائه آنچه «چاره» محسوب میشود دریغ نمی کنند و با انسان بیزمان و از انسان بیمکان به زبان «داستان» کوتاه و بلند و با «تلخی پند» با «آئینه عبرت» با لطافت «غزل» باخشونت «حماسه» »بهنرمی وتندی سخن میرانند. ...
... که او بر روی غزل فرخی یزدی نهاده و با گروه جمعی اجرا شده است: «آن زمان که بنهادم، سر به پای آزادی/ دست خود ز جان شستم از برای آزادی/ در محیط توفانزا، ماهرانه در جنگ است/ ناخدای استبداد با خدای آزادی…». ...
اشعار فارسی از نظر صورت و قالب به اعتبار تعداد ابیات و نوع قافیه های بیتها و مصراعها (پاره مصراع ها در نوع مستزاد) و وزن به ۱۰ نوع زیر تقسیم می شود:
1- غزل: معنی لغوی آن گفتگو کردن با معشوق» است و از ...
... به شعر و شاعری نداشتند و عامه مردم بودند که مانند سابق طالب غزل بودند، بدین ترتیب شاعری نزد عامه رواج بیشتری یافت و بسیاری از شعرای این عصر از طبقه مردم عادی و کاسب بودند که گاهی حتی سواد نوشتن نیز نداشتند. ...
... سه بیت از شعرهای وی که چهار صد و نود ویک غزل را در بر می گیرد، می توان به بیت های معدودی برخورد که در آنها، انسان و اراده ی او به شکلی آشکار و قاطع، عامل تعیین کننده ی دگرگونی شرایط زندگی وی به شمار آمده ...
... یکسو با شخصی چون رند غزل سرای همه دوران "حافظ شیراز" و از سوی دیگر با شاعر مجتهد و ضمنأ همیشه عاشقی چون "مولانای رومی" بسیار متفاوت می کند. در رباعیات خیام که نویسنده آمریکایی "استن لی" آنرا انعکاس جهان ...
... یکی از سببهای سستی برخی از بیت ها و یا به کار بردن ترکیب های نازل در پاره ای از شعرهای این دوره، همین نزدیکی به زبان محاوره است. اما این که بیشتر شاعران، به ویژه غزل سرایان، در پایان این دوره به زبان ساده ...
... شب ماه رمضان در قهوه خانه سخنوری آغاز می شد و تا پایان این ماه ادامه می یافت. مردمی که بسیاری از آنان سواد خواندن و نوشتن نیز نداشتند چندین هزار بیت شعر فارسی و بحر طویل و معما و لغز و مسمط و غزل و قصیده ...
خانم آن نیست که جانانه و دلبر باشد
خانم آن است که باب دل شوهر باشد
بهتر است از زن مه طلعت همسر آزار
زن زشتی که جگرگوشه ی همسر باشد
زن بود شعر خدا ، مرد بود نثر خدا
مرد نثری سره و زن غزلی تر باشد ...
... و مهمی مانند عارف قزوینی، پنج سال بعد از این وقتی غزلِ مشروطه خواهان بر استبداد سرود و در مجلس دموکراتها به آواز خواند، خطای فاحشی کرد و طبق تاریخ سنتی اسکندر را در برابر داریوش سوم هخامنشی شخصیتی مثبت ...
... خطا کردی
اگر چه کار جهان بر مراد ما نشود
بیا که کار جهان بر مراد ما کردی
هزار درد فرستادیم به جان لیکن
چو آمدی همه آن دردها دوا کردی
کلید گنج غزلهای شهریار تویی
بیا که پادشه مُلک دل گدا کردی ...
... شعرهای خود را در سال ۱۳۲۷ در کتابی به نام «یادبود من» به چاپ رسانده است. از جمله این اشعار غزلی است با مطلع: «یاد آن شب که صبا بر سر ما گل میریخت» که این غزل توسط مرحوم بنان در یادبود مرحوم صبا خوانده ...
... تویی لیلای من
دستای تو دستای من، حلقه زدن دور وطن
اسم تو فریاد میزنن ،تویی دنیای من
ایران غزل باران، نفس طوفان
تویی تو یگانه وطن
ایران جاودان ایران قهرمان ایران
خونه ی بهشتی من
ای عشق یگانه ...
... اندیشانه - داریم از مواردی که شنیدن یک آیه/ حدیث، یا شنیدن یک غزل، رباعی / دوبیتی، یا حتی یک بیت و مصرع، زندگی روحی یا حتی معاش کسی و کسانی را به کلی زیرو زبر کرده است. اینها، همه به داشتن پیش زمینه مربوط ...
... دانست عروض و قافيه، أتاتين، قول و غزل، قصیده و رباعی و دو بیتی ومخمس و تشبیه و استعاره و کنایه، ریاضی، مثلثات، فیزیک، ستاره شناسی و گردش افلاک، اندکی طب و علم مختلف می دانست. موسیقی هم حساب داشت رنگ مو ...
... عاشقی یا عاشق پیشگی برجسته ترین صفات اوست. زیرا که نه تنها بابی از گلستان و بابی از بوستان را مخصوص اطوار این معنی قرار داده است، بلکه سرتاسر غزلیاتش توصیف آن است، حتی در جائی هم که از اندرز و نصیحت اخلاقی ...
... غزلیات، مقطعات، رباعیات و چند ترجیعبند، ترکیببند، مسمط، مخمس، مستزاد و چند مثنوی و برخی ماده تاریخها و چیستانهاست، دیگری نمونههایی از منشآت اوست که در فرائد غیاثی (یوسف اهل، 1/171-172، 2/143-145، 506-508) ...
... و یا از دربار رانده شده بودند، خنیاگرانی گرفتند که با تخصص در روایات تغزل آمیز و نیز موسیقی به ایجاد فضای مناسب در اشتغال پادشاه به لهو و لعب می پرداختند. در اواخر سلطنت خسرو پرویز دیگر از سردارانی همچون ...
... الفقير ناصرالدين شاه قاجار از نقاشي که خسته شد با دو سه نفر از خانمهاي حرم که شاعره و اهل ذوق بودند به شعر خواندن مشغول شد و اين غزل را که پريدوشين ساخته بود براي آنها خواند: دل ميبري و روي نهان ميکني ...
گویند شبی سعدی شیرازی ، فردوسی را به خواب می بیند و از راه تفاخر به استاد توس می گوید که بیت حماسی سروده ام تا به شما عرضه کنم و آن این است: خدا کشتی آنجا که خواهد برد اگر ناخدا جامه بر تن درد. فردوسی ...
... چه شده است ؟ بدین لطیفی و خوبی، که آن معانی و لطایف که در پارسی آمده است ، در تازی درنیامده است ».
و این مولانا مرید آفتاب است که غزلیاتش از بلخ تا روم را درمی نوردد و پارسایان پارسی گو را زیر درفش عشق، ...
... دیگرش آمدهاند، به نحو ماهرانهای کوتاه و وافی به مقصود هستند. عطار، شاعر عالم عارف مشهور و پرکار که بیش از چهل و پنج هزار بیت از غزل، مثنوی، رباعی (مختارنامه) سروده، به همین شیوه و دأب رفتار کرده و «خیرالکلام ...
به شوق و به شور و به غوغا قسم به ساقی به ساغر به مینا قسم
به نقش دل انگیز عشق و امید به شیرین به لیلا به عذرا قسم
به سوز دل خسته شاعران به شور غزلهای شیوا قسم
به می جلوه بخش عروج ...
... با پسر امیر به خلیج رفته بود، میشنود خوانندهای غزلی از سعدی را زمزمه میکند۱۸ و آن را به فارسی میخواند که نشانه نفوذ سعدی در چین بود.
حافظ و شاعر چینی سلسله «تان»، «لی بوی» پیوسته با هم مقایسه میشوند؛ ...
... چون رابعه از زبان دايه به عشق محبوب پي برد، دلشاد گشت و اشک شادي از ديده روان ساخت. ار آن پس روز و شب با طبع روان غزلها ميساخت و به سوي دلبر ميفرستاد. بکتاش هم پس از خواندن هر شعر عاشقتر و دلدادهتر ...
... بعد نیز در جنگی به نام او ثبت شده است و عبید زاکانی قزوینی دو غزل ملمع همام تبریزی را در مثنوی عشاقنامه خود آورده است و از اینهمه بر می آید که زبان مردم ری و قزوین و آذربایجان یکی بوده است . در اینجا بیش ...
... علی طباطبائی، میرزا ابوالقاسم فرزند حسن، شیخ موسی فرزند شیخ جعفر نجفی و ملا رضا استرابادی است. از شاگردان او اطلاعی در دست نیست. اشعار او شامل: غزل، قصیده، مثنوی، ترکیب بند، ترجیع بند، رباعی و غیره است. ...
... غزلیات حافظ پرداخته شد. شناخت ما از حضرت مسیح(ع) از چندین طریق میتواند اتفاق بیفتد. آنچه من دربارهاش حرف میزنم، گذری است از معبر خیال حافظ. در حیطه بحث درباره مسیح باید به دو حوزه توجه کرد: در مورد ...
... گهر پاک تو میدانستم ز چه مفقود شدی، ای گهر کانی من من که آب تو ز سرچشمهٔ دل میدادم آب و رنگت چه شد، ای لالهٔ نعمانی من من یکی مرغ غزلخوان تو بودم، چه فتاد که دگر گوش نداری به نوا خوانی من گنج خود خواندیم ...
... خشك، به ظاهر غزلهاي حافظ نگاه ميكردند به دليل همين نگاه ظاهري ، با حافظ مخالف بودند حافظ نيز با همين افراد مبارزه ميكرد و به نقد آنان ميپرداخت. واعظاني كه حافظ آنان را سرزنش ميكرد كساني بودند كه ...
... است؛ زيرا آن را آغاز و انجامي نيست و ميانِ نيمه غزل تو با مطلع و مقطعش فرقي نميتوان گذاشت، چه همه آنها در حدِّ کمال و جمال است... حافظ! دلم ميخواهد از شيوه غزل سرايي تو تقليد کنم، چون تو قافيه پردازم ...
... فلسفه ممنوع بود؛ اما سعدي حكيم است. اگر فيلسوف نيست، حكيم است و خيلي صريح و خلاصهتر، مربي اخلاق است. سعدي يك نابغة هميشگي جهان است؛ اما فعلاً از اين بُعد صحبت نميكنم. او در غزلسرايي بينظير است. ...
... نام «بُسحاقِ اطعمه». اطعمه جمع طعام است. او شاعر قرن نهم و تقریباً با حافظ همعصر بوده است. شوخ و بذلهگو بوده و کارش این بوده که غزلیات حافظ و سعدی و مولوی را میگرفته و به سبک آنها نظیرگویی یا نقیضهگویی ...
... (Rückert) كه بخشي از غزليات مولانا را به زبان آلماني به شعرگونه ترجمه و در 1820 منتشر كرد. آن مِري شيمل ـ استاد بنام دانشگاه هارواردـ كه مولويشناس مشهور غرب در اين زمان است، مينويسد كه آغاز آشنايي او ...