نثر پارسی را به جهت دگرگونی هایی که در مراحل حیات خود داشته است، به ۵ دوره تقسیم کرده اند.
دوره نخست: مبدأ واقعی این دوره، نیمه نخست قرن ۴ هجری است. یعنی از سال ۳۴۶ هجری که کهن ترین کتاب منثور فارسی ...
... فرهنگی راه به جایی نمی برد ،اینک نثر پارسی شیوایی و رسایی گذشته را ندارد و واژگان بکار رفته در آن رنگ و بوی ناپختگی و نابسامانی می دهد و پاسخگوی هازه فرهیخته ایرانی نمی باشد پس ماندگار نخواهد بود .
چکیده ...
اکنون داستانی در داستان از گفتار آن راستان یکدل و يكزبان درباره آن تختی بگوی که آن را تاکدیس می خوانی و پرویز در اسپریس آن را بنهاد. آغاز آن از هنگام ضحاک ناپارسا و ناپاک بود. در آن هنگام که آفریدونِ پهلوان ...
... گرست و کتابهائی که از قرن چهارم بجاست چون تاریخ و تفسیر طبری انشائی بی پیرایه و بی تعقید دارد و متضمن بسیاری از لغات اصیل پارسی باستانی است.
از قرن پنجم اندك اندك شعر و نثر پارسی به پیچیدگیها و دشواریها ...
... آنها اثر خوبی در نثر پارسی نداشت.
نثر پارسی در آغاز دوره صفوی، با معیاری نوین، در وضع متعالی نبود. عناصر عربی در خلال ايام مغولان و تیموریان، از قرن سیزدهم تا پانزدهم میلادی در زبان پارسی رو به افزایش ...
سامانیان در دوره سامانی چامه و نثر پارسی هر دو راه کمال سپرد. در شعر شهید بلخی، رودکی سمرقندی، ابو شکور بلخی، ابو الموید بلخی، منجیک ترمذی، دقیقی طوسی، کسائی مروزی، عماره مروزی. در نثر رساله در احکام فقه ...
... ، مرو را بدید بدان چاه بسته به بند گران ز سختی همی مرگ جست اندر آن در نظم و نثر پارسی از « جام جهان نما » که در آن همه عالم نموده می شد و با اسامی دیگری چون « جام جم » ، « جام کیخسرو » ، « جام جمشید ...
... در ظرف مدتی که در دانشکده حقوق تحصیل می کرد نسبت به تکمیل معلومات ادبی و پرورش دادن طبع شاعری خود غافل نبود بلکه با کوشش بسیار شمار فراوانی از متون معتبر نظم و نثر پارسی را با دقت تمام مطالعه نمود و در ...
... ، به ترجمه ی آن از تازی به نثر پارسی فرمان دادند . از ویژگی مهم دوره ی سامانی تدوین تاریخ ایران و داستان های ملی این مرز و بوم به زبان فارسی است . در این دوره یعنی قرن چهارم ، نثر فارسی بسیار ساده و ...
... سختی را برخود هموار كرده است تا از آوردن واژگان تازی پرهیز كند و واژگانی به كار ببرد كه یكسره فارسی باشند؛ همانند كاری كه میترا مهرآبادی در كتاب «متن كامل شاهنامهی فردوسی به نثر پارسی سره، بیكاربرد ...
... که ریپکا متنش را «نثر پارسی به روشنی ریشهمند» میخواند. معین در دانشنامۀ پورسینا بیش از 1000 زبانزد فلسفی را شمارده که پورسینا خود ساخته است. جوزجانی، ناصرخسرو، خواجه نصیر توسی، بابا افضل کاشانی و دیگران ...