از مندرجات بند ۳ تا 5 های ۵۳ و هیشتوایشت گاتها درباره هدف عالی زناشوئی در ایران باستان اشاره ای شده است که دکتر ل .ه. میلز ترجمه آنرا در جلد کتب مقدس شرق چنین آورده است :
ای پورو چیست از دودمان هچدسپ و خانواده اسپنتمان . ای جوانترین دختر زرتشت اینک من که زرتشت پدر تو هستم برای یاری در خدمت حقیقی منش نيك و اشا و مزدا تو را بجاماسب میدهم و اونیز تو را در این راه یار و یاور خواهد بود . اکنون با خردت بخوبی مشورت کن و با آرمیتی (خلوص نیت) و بهترین پارسائی این كارنيك را انجام بده .پورو چیست عروس جواب میدهد:
من او را دوست خواهم داشت و در مهرورزی از او پیشی خواهم جست زیرا خواست پدرم چنین بوده است.
پنجمین بند همین سرود را دکتر میلز چنین ترجمه میکند :
از راه اندرز زناشوئی بشما ای دختران و پسران و بشما ای کسانی را که میشناسم سخنانم را بشنوید و بگفتارم که قانون دین است رفتار کنید تا بزندگانی نيك انديشي در هر دو جهان نائل گردید و شما ای عروس و داماد بیائید و در راه اشوئی از یکدیگر پیشی جوئید زیرا تنها بدینوسیله خواهید توانست زندگانی خانوادگی خود را خوش و خرم سازید.
با ملاحظه این بند از سرود گاتها دکتر گیگر در کتاب خود بنام تمدن ایرانیان خاوری در صفحه ٢٤٢ میفرماید در این فقره اگر بدرستی دقت شود شامل عالیترین و پاکترین مرام زناشوئی بوده و باید قبول کرد که بنیاد این نوع پیوند زناشوئی پیوسته بر . مهر و پاکی استوار خواهد ماند. بطوریکه اینجانب ازین فقره گاتها در مییابم موبد در هنگام برگزاری پیوند زناشوئی خطاب بپسران و دختران جوان چنین اندرز میدهد .
این سخنان اندرز آمیز را گوش دهید ای جوانانیکه بپیوند زناشوئی در میآئید و خوب آنها را بخاطر بسپارید. بپیروی از دین زندگانی نيك منشی را بیاموزید و با کمال راستی و درستی هر یک از شما باید بکوشد تا مهر و محبت دیگری را بدست آورد زیرا تنها بدینوسیله میتوان خوشبخت شد . هیربد شهریار جی بروچا این قسمت از گاتها را چنین ترجمه میکند :
بشما ای عروسان و دامادان اندرز میدهم پس از برگزاری پیوند زناشوئی با هم يكدل و يك انديشه باشید نشانه دین را ( سدره و کشتی ) پیوسته همراه داشته باشید و در راه راستی با هم گام بردارید. هر يك از شما باید براستی و درستی با هم بسر برید و بدانید که بهترین زندگانی زناشویی برای همه کس این است ملاحظه شود دروس اوستا بخش ۳ صفحه (۱۷۳) این قطعات سه گانه قابل توجه از بقایای کهنترین اندرز پیوند زناشویی است که بوسیله بزرگترین پیشوا و چکامه سرای ایران اشو زرتشت اسپنتمان خطاب بعروس و داماد هنگام برگزاری جشن زناشوئی جوانترین دختر خود پوروچیست با جاماسب حکیم و دانشمند ایرانی در باره عاقبت نيك زناشوئی توام با پارسائی سروده شده و آنچنانکه استنباط میشود داماد را بعنوان یار و یاور عروس در انجام خدمت معنوی پارسائی - راستی و درستی و پیوستگی با پروردگار میشناسد و وظیفه آنان علاقمندی بیکدیگر با اندیشه محبت توام با پاکدامنی و راستی است. استحکام مهر زناشوئی در اینجا بوسیله انتخاب طرفین و تصویب و اجازه والدین و سرپرست دو چندان گشته و از این جهت است که پوروچیست یا عروس در جواب میگوید:
من اينك او را دوست خواهم داشت و با او در محبت پیشی خواهم جست . ازین قسمت چنین نتیجه گرفته میشود که تنها حس مذهبی و پیوستگی بپروردگار است که ما را در مهر زناشویی که زاده محبت قلبی شوهر نسبت بزن است رهبری کرده آندو را از خوشیهای زندگانی و سعادت زناشوئی برخوردار میسازد.
زناشویی در ایران باستان – هیربد جمشید کاوس کاتراک ام
مهدی زیدآبادی نژاد
