... و سعدی و فردوسی و نظامی و سنایی و عطار و خاقانی و..شاعر داشتیم؟ ما قبل از اسلام در حد خوارزمی و فارابی و بیرونی و ملاصدرا و بهایی و بوزجانی و ...دانشمند داشتیم؟ ما قبل اسلام مورخینی چون ابن جریر طبری و ...
زندگی نامه و آثار
حكيم ابوالمجدود مجدودبن آدم سنايي، شاعر بزرگ و عارف عاشق در اواسط يا اوايل نيمه دوم قرن پنجم هجري قمري درغزنين چشم به جهان گشود. پس از آگاهي از فنون زبان و سخنوري، به عادت شاعران زمان ...
... چه به قول قدیمی ها شاید به آسانی بتوان باسواد و ملا شد ولی آدم شدن و به مرحله کمال انسانی رسیدن کاری بس دشوار است و به قول سنایی :
علم کز تو ترا بنستاند
جهل از آن علم به بود صد بار
زردشت، پیامبر ...
... مطلب در مورد ایران و ایرانیان درست نیست و هیچگاه در ایران، پیش از اسلام و بعد از اسلام و عصر مزدیسنایی و زردشت یا اسلام به خدایی موجودات توجه نداشتند و احترام به در گذشتگان از این نقطه نظر نبوده است که ...
... عبدالواسع جبلی، سنایی، عطار، مختاری غزنوی، عمعق بخاری و جز آنان ظهور کردند. در نثر نمایندگانی مانند نظام الملک نویسنده سیاست نامه، قابوس بن وشمگیر مولف قابوس نامه، محمد بن منور نویسنده اسرارالتوحید، عطار ...
... آشنایی دارد و بخصوص کتاب های اكابر این فن را از قبیل نظامی و فردوسی و سعدی و سنایی و مولانا جلالالدین به قصد فهم خوانده و خواسته باشد كه به غور و كنه آن افكار بلند و ژرف برسد، بیگمان بدین نكته پی برده ...
... این «کارنامه» است که در 741ق، یک سال پیش از قتل خواجه علاءالدین وزیر، در اوقاتی که در دستگاه طغای تمور بوده، سروده شده است. این «کارنامه» نیز مانند «کارنامۀ بلخ» حکیم سنایی، وصف احوال خود شاعر و خطاب به ...
... ص472؛ نیز: 519) دست آن را كه كرد بادهپرست/ پاي بر سر نهاد و خُرد شكست(سنایی، ص437) چون عصا شد آلتِ جنگ و نفير/ آن عصا را خُرد بشكن اي ضرير(مولوی، ج1، ص130) جالب اینجاست که همۀ شواهد این فعل مرکب به ...
... كنون كدخداي سنایی (1341، ص 608 و جاهای دیگر): اي ز عشق دين سوي بيتالحرام آورده راي كرده در دل رنجهاي تنگداز جانگزاي قوامی رازی (1334، ص 94): اي جهان و جان بگردان روي و راي تا بماند در ...
روزی دربیابانی ، شتر مستی خشمگین شد و مانند اجل به مردی حمله ور گردید و آهنگ کشتن او کرد . مرد از پیش شتر گریخت و در سر راهش به چاهی رسید . خود را در چاه آویزان کرد تا شتر بر او حمله نتواند برد . اما چون ...
عاملي در نسا و در باوَرد قصد املاک و چيز آن زن کرد خانه زن به قصد جمله ببرد چون برَد جامه عرابي، کُرد زن گرفت از تعب ره غزنين بشنو اين قصّه و عجايب بين کرد آنها به قصّه سلطان را به شفيع آوريد يزدان ...
... خندان یارت آن باشد ار نیاری خشم که ز سر بفکند برای تو چشم گیرد ار پرسیش پسندیده گفته ناگفته دیده نادیده هرکه وقت بلا ز تو بگریخت به حقیقت بدانکه رنگ آمیخت .................... حدیقه الحقیقه سنایی نثر : ...
... برگرفته شده و برحسب نیاز مورد استفاده و استشهاد قرار گرفتهاند.
بسیاری از قصص، تمثیلات، مواغظ و تنبهاتی که در منظومه مشهور حکیم سنایی غزنوی یعنی حدیقهالحقیقه (الهینامه یا فخرینامه) و منظومههای ارجمند ...
... ممدوحی لازم بوده است. همچنین در این داد و ستدها، پول رد و بدل میشده و این نیازمند تحقیق بیشتری است تا فرهنگ قدیم به دقت نقد شود. برخی از شعرا فقط و فقط شعری میسرودند بلکه پولی بگیرند و بروند. اما سنایی ...
... است که سعی میکند مضامینش در حیطه دربار و دیوان باشد. معزی بسیار به مسیح پرداخته است: بازآوری به احسان جان رمیده از تن احسان توست گویی همچون دم مسیحا اما در سنایی با یک تحول مواجه هستیم. او غزل ...
حرص بگذار و ز آز دست بدار حرص و آزست مایهٔ تیمار حرص را ز آنکه قهر خواند اله عاقل از وی بدان نساخت پناه هرکه او حرص را امام کند خواب و خور جملگی حرام کند نقش رنگین و هیچ جان نه درو خوان زرین و هیچ ...
... ای اهورامزدا! بدا ای آبها و گیاهان! بدا ای دین مزدیسنی! اکنون مردمان مرا با یسنایی که نام من در آن است نستایند، همانگونه که دیگر ایزدان با یسنایی که نامشان در آن است ستوده می شوند. هر آینه اگر مردمان ...
...
سَلیما! اَبلها! لا! بلکه مرحوما و مسکینا «سنایی» گرچه از وجه مناجاتی
همیگوید به شعری در ز حرص آنکه یابد دیدهٔ بینا که «یارب» مر سنایی را سنایی ده تو در حکمت
چنان کز وی به رشک آید روان «بوعلی ...
... میشد. تخلص و قالب های شعری قصیدهسرایان ما، همه تخلص دارند. مانند رودکی، فرخی سیستانی، منوچهری، ناصر خسرو (حجت) مسعود سعد، سنایی، خاقانی، انوری، سعدی، قاآنی، بهار و .... از آن جا که این قالب شعری، بیش ...
شرفالدین مصلحبن عبداللهبن مشرف سعدی شیرازی از مشایخ و بزرگان عرفای قرن هفتم هجری است. وی از جمله كسانی است كه صدای رسای وی به اقصي نقاط عالم رسیده و جهانیان با نام وی آشنایند، زیرا لحن شیوا و كلام ...
... تقابل با سیاهی شب) یا به گلهای کوچک یاس اشاره دارد، با بیتی از سنایی در تشبیه ستاره به یاسمن و خورشید به گُل (سرخ): در دشت و باغ چیست پس از یاسمین و گُل / گردونِ پُر ستاره و دریای پُر شرار (شرار = پارۀ ...
... هجویات سنایی و سوزنی سمرقندی و انوری و .... - طنز: گریه خنده های عارفانه بر زندگی است. کشف و برهنه کردن تضادها و ناهماهنگی های زندگی است. سمت و سوی اجتماعی دارد. رقص بر شمشیر است. در اقلیم ستم و مگو ...
«هفت پیکر» که «هفت گنبد» و «بهرام نامه» نیز نامیده شده، چهارمین منظومه نظامی است. او کتاب خود را در بحر خفیف سروده است. این همان بحری است که سنایی نیز در «حدیقه الحقیقه» به کار برده است. نظامی در این کتاب، ...
مقدمه: موضوع مرگ و حيات، از مهمترين مسائلي است كه انسان در طول تاريخ با آن مواجه بوده و همچنان در پي يافتن پاسخي درست، از چرايي آفرينش و فلسفة آن است. فيلسوفان و شاعران عارف، هر يك، از دريچهاي خاص ...
... پیک جانستان برسد
ما گرفتار و الامان برسد
سنایی غزنوی
ایا سرگشته دنیا مشو غره به مهر او
که بس سرکش که اندر گور خشتی زیر سر دارد
طمع در سیم و زر چندین مکن گردین و دل خواهی
که دین و دل تبه کرد ...
... زبان، رند نخستین بار در دیوان سنایی غزنوی (ـ ۵۲۵/۵۳۵ق) است که فحوایی مثبت میپذیرد و ارزشی والا مییابد. برای نمونه، او در شعرهایش رندی و ناداشتی [= فقر] را در روز رستاخیز خوب میداند، رند را با خرابات ...
... و همزمان با حدیقه ی سنایی ، در حدود نیمه ی اول قرن ششم سروده شده است . در ایران نخستین بار در 1318 ه.ق مرحوم میرزا عبدالعظیم خان قریب ، ظاهراٌ بدون اطلاع از تحقیقات محمود شیرانی ضمن مقاله یی که در مجله ...
... آن حضرت، چون ماه از نور منیرش بهره می برند.
سنایی غزنوی نیز در نعت پیامبر سخن رانده است و در یکی از قصایدش پیامبر(ص) را مانند ماه منیری می داند که کوچکترین منزلش این عالم پهناور است و علت زیبایی و خرمی ...
...
سعدی:
شیراز مشکین میکند چون ناف آهوی ختن / گر باد نوروز از سرش بویی به صحرا میبرد
خوشا تفرج نوروز خاصه در شیراز / که برکند دل مرد مسافر از وطنش
سنایی:
چشم بگشا و فرق کن آخر ...
... بوده است ولی چنین نامی در زمره ملازمان او در مأخذی دیده نشده...» (۱۴) این پندا ناشی از این بیت سنایی است که سروده: به صاحب دولتی پیوند اگر نامی همی جویی که از یک چاکری عیسی چنان معروف شد یلدا «چاکری ...
... و سپس ایرانیان آن را بسط دادند و گسترش یافت و آنان در اختیار یونانیان و بقراط قرار دادند . بر اساس این نظریه که بر تشبیه انسان به جهان معنوی استوار است , در ادبیات مزدیسنایی قابل پیگری است , چنانکه تشبیه ...
... و سنایی و فردوسی و سعدی یا رودکی و معزی به همه ما تعلق دارند و به یک اندازه از اشعار آبدار آنان بهره می بریم . این امپراتوری کهن سال و آینده دار از دیرباز تاکنون بر جای مانده است و بر جای خواهد ماند چنانکه ...