روانشاد میرزاده ی عشقی در واکنش به قرارداد استعماری 1919 چنین می نالد و می سراید :
خاکم به سر ، ز غصه بسر خاک اگر کنم
خاک وطن که رفت ، چه خاکی بسر کنم
معشوق عشقی ای وطن ، ای مهد عشق پاک
ای آنکه ...
... مي روند و خانمان شان را بر سر و كوچه و بازار رسوا مي كنند. عشقي در منظومه كه با اين بيت شروع مي شود: ، وثوق الدوله عاقد قرارداد 1919 را به باد ناسزا مي گيرد و مي گويد: و گاهي هم به ملت مي تازد: و در ...
... عزت كشور شده است و از طرفي ديگر حاكمان و زمامداران اين كشور در مقاطعي با قراردادهايي مانند گلستان و تركمنچاي و نيز قرارداد 1919 ميلادي (وثوقالدوله) و تصويبنامه كاپيتولاسيون ماية عقبافتادگي و سرشكستگي ...