سخنان تاریخدانان و بزرگان جهان درباره ی کورش بزرگ

ایسكیلوس: كورش قهرمان بخت یار، چون به قدرت رسید، میان اقوام برادر صلح برقرار كرد، و سپس لودیه و فریگیه را مسخر خود ساخت و بر سراسر ایونی تسلط یافت. آسمان با او سر كین نداشت چون فرزانه بود.
كتاب اشعیاء نبی – باب 45: خداوند می فرماید: ای کورش من پیشاپیش تو حرکت می کنم، کوه ها را صاف می کنم، دروازه های مفرغی و پشت بندهای آهنی را می شکنم، گنج های پنهان شده در تاریکی و ثروت های نهفته را به تو می دهم.
هرودت: پارسیان را از باجگذاری رهایی می دهد و بزرگترین قوم فرمانروای جهان می سازد. وی اندیشه های خردمندانه و هنرهای شاهانه دارد و از اینروی برای پارسیان نیرومندترین شاهنشاهی را بنیاد می ریزد. پایه و ارجش چنانست كه آنان حتی فرزندان خود را در برابر وی ارزشی نمی نهند.
افلاطون: هنگام پادشاهی كورش، ایرانیان آزادی داشتند و همه مردان آزاد بودند. این بود كه كشور از هر لحاظ پیشرفت كرد و بزرگ شد زیرا افراد آزادی داشتند و در میان آنان محبت بود و نسبت بهم حس خویشاوندی می كردند.
گزنفن: و ما از آنجا كه این بزرگ مرد را در خور همه گونه ستایش می دانیم، در باره تبار و خاندانش، زایش و پرورشش، و گوهرها و هنر های خدادادیش و فرهنگ و آموخته هایش كه این همه او را در فرمانروایی كردن بر مردمان كامیابی داده بود، پژوهش ها كرده ایم. باری می دانم كه مردمان به دلخواه خود كورش را فرمان بردند. با آنكه گروهی از آنان از او چندان دور بودند كه مسافت میانشان را چند روز و یا حتی چند ماه می بایست طی كرد و بسیاری از آنان هرگزش ندیده بودند و برای بسیاری امیدی هم نمی رفت كه روزی به دیدارش رسند، با این همه همگان او را از صمیم قلب بندگی می كردند... چون او كسی شایسته فرمانروایی از مادر زائیده نشده است.
دیودور سیسیلی: همه گفته اند كه كورش نه تنها در جنگ دلاور و بی باك بود، بلكه در رفتار با زیردستانش میانه رو و پاك اندیش و انسان دوست بود و از این جهت ایرانیان او را پدر می خواندند.
فلویگل: هنگامیكه اوضاع تاریك و اندوهبار جهان را در اندك روزگاری پیش از كورش به یاد می آوریم، اهمیت بی كران آن شاه شكوهمند و بزرگ، بهتر نمایان می شود. او را به حق لقب بزرگ داده اند زیرا بدان گروه انگشت شماری از مردمان تعلق دارد كه انسانیت نمی تواند از دادن لقب بزرگ بدانان دریغ كند.
گوبینو: او هیچگاه نظیر خود را در این عالم نداشته است... این یك مسیح بود، مردی كه در باره اش تقدیر مقرر داشته بود باید برتر از دیگران باشد.
جرج راولینسن: چنان می نماید كه كورش در زندگی خصوصی و خانوادگی نیز همان سادگی و میانه روی آزادانه ای را كه در كارها داشت، نگه می داشته است. می دانم كه وی یك زن بیشتر نگرفت و وی شاهدخت كاسان دانا از تخمه هخامنشی بود... كه چون درگذشت، شوهر را به اندوهی گران فرو برد.
ادوارد می یر: پارسیان سربلندانه از وی به عنوان پدر یاد می كردند و یونانیان و دشمنان دیگر، به بزرگی او سركرنش فرود می آوردند. بنابراین آفرین و ستایشی كه گزنفن با برگزیدنش به عنوان قهرمان كتاب خود، در باره اش روا داشت، سزا و بجا بود.
سایكس: ما نیز می توانیم بدان ببالیم كه نخستین مرد بزرگ آریایی كه سرگذشتش بر تاریخ روشن است، صفاتی چنان عالی و درخشان داشته است... من خود سه بار از آرامگاه وی دیدار كرده ام و توانسته ام اندك تعمیری در آنجا بكنم و در هر سه بار این نكته را یادآور شده ام كه زیارت آرامگاه كورش، پادشاه بزرگ و شاهنشاه جهان، امتیاز كوچكی نیست و من بسی خوشبخت بوده ام كه به چنین افتخاری دست یافته ام.
ابوالكلام آزاد: مشخصات ذكر شده از ذوالقرنین در قرآن كریم و تاریخ ها، با منش تاریخی كورش بزرگ همسویی دارد و می توان وی را همان كورش دانست.
رومن گیرشمن: نسیمی جدید بر سراسر جهان وزیدن گرفت، شهرها را از قربانی ها و قتل های به ناحق نجات بخشید، حریق شهر های غارت شده را خاموش نمود و اقوام را از اسارت و بردگی آزاد كرد. ایرانیان كورش را پدر و یونانیان كه وی ممالك ایشان را تسخیر كرده بود، او را سرور و قانونگزار می نامیدند و یهودیان این پادشاه را به منزله ممسوح پروردگار محسوب می داشتند. با آنکه روح جنگجوی وی هرگز حتی پس از سال ها جنگ و پیروزی سست نشد، همواره نسبت به دشمن مغلوب بلند نظر بود و به او دست دوستی دراز می کرد.
ویل دورانت: كورش یكی از كسانی بود كه گویا برای فرمانروایی آفریده شده اند، و به گفته امرسون همه مردم از تاجگذاری ایشان شاد می شوند. روح شاهانه داشت و شاهانه به كار برمی خاست. در اداره امور به همانگونه شایستگی داشت كه در كشور گشایی های حیرت انگیز خود چنین بود. با شكست خوردگان به بزرگواری رفتار می كرد و نسبت به دشمنان سابق خود مهربانی می كرد.
پخش : پایگاه مهرمیهن