Question

رادمان پورماهک

زاده هشتم دی ماه ۲۱۸ خورشیدی در سیستان

او زرنج آبگانستان(افغانستان) را به پایتختی برگزید.

بسیاری میپندارند که پردیسی زنده کننده ی پارسی است بیک اگر رادمان نبود، هیچگاه پارسی به زنجیره(سلسله) ی غزنه ایان نمی‌رسید که پردیسی آن را زنده کند.

زمانی چامه سُرایی(شاعری)، چامه ای بزبان اربی در ستایش او سرود. رادمان او را نکوهیده که چرا بزبانی که نمی‌فهمد برایش چامه سروده. این کار رادمان سرآغاز چامه سرایی بزبان پارسی بود، سپس سامانیان و غزنه ایان و… آن را گستردند.

رادمان بر آبگانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان و بخش پاختری(غربی) پاکستان چیره شد، او نخستین شهریار(فرمانروا)ی ایرانی پس از اسلام است.

رادمان سخن گفتن و نوشتن به زبان اربی را ننگ میدانست.

آرامگاه او در خوزستان:

تندیس او در زابل:

تندیس او در دزفول:

من رویگر زاده ام، به نیرو شمشیر و زور بازویم به اینجا رسیدم و تا خلیفه اربان را نکشم دست برنمیدارم.

Answer 1

پردیسی؟

منظورتان ابوالقاسم فردوسی است!

اینکار غلط است این نامی خاص است. چون نام فردوسی از نام فردوس به معنی بهشت گرفته شده است. درست است که خود فردوس از نام «پردیس» پارسی به معنی باغ گرفته شده اما دلیل بر آن نیست که ما بر این پایه بیاییم آنرا پردیسی نماییم.

**************************

اینکه در نام اسامی خاص  «ابن یا بن» را فارسی کنیم مشکلی نیست: 

ابن سینا : پورسینا

کیکاووس بن اسکندر : کیکاووس پور اسکندر

یا نامهای کتابهای نوشته شده به فارسی را که نامی عربی گذاشته اند را فارسی کنیم هم مشکلی نیست:

حدود العالم من المشرق الی المغرب: کرانه‌ یا مرزهای جهان از خاور تا باختر

*******************

اما تغییر دادن نامهای شخص، کاری غلط و نادرست است و حرکتی تندروانه است که نه تنها کمکی به زبان فارسی نمیکند بله به آن آسیب هم میرساند. اینکار باعث رواجاندن، افراطی‌گری در جامعه میشود. خواهشمندم از این موضوع بپرهیزید.

Comments

دوست گرامی

هم‌اکنون که این سخن را میگویید ژاپنی ها و چینی ها، همه ی واژگان بیگانه را برابرسازی میکنند هتا نام های ویژه، واژگان دانشور و... 

ژاپن برای واژه الکترون برابر ساخته است، چین هر نام ویژه مانند نام کسان، نام دستگاه ها و... را برابرمیسازد.

خواهشمندم کمی در این باره بپژوهید.

نمونه: نام راستین جکی چان، چان کونگ سانگ است.

در ژاپنی برای الکترون برابر Denshi(電子) را ساخته اند.

---

دوست گرامی

سخن من در مورد برابرسازی برای نامهای خاص(اشخاص)،جغرافیایی،غذاها است. وگرنه برابرسازی برای واژگان بیگانه، کاری درست و پسندیده است که میتواند به پایداری زبان کمک کند.

به نظر شما درست است ما به جای جمله‌ي زیر ، برابر پارسی شده‌اش را بکار ببریم:

نام پیامبر مسلمانان، محمد است ــــــــــــــــــــــــ نام پیامبر مسلمانان، ستوده است.

یعنی ما نام یک شخص را به فارسی ترجمه کنیم؟!

واژه محمد در زبان فارسی «ستوده» معنی میشود.

**************************************

ژاپن برای واژه الکترون برابر ساخته است، چین هر نام ویژه مانند نام کسان، نام دستگاه ها و... را برابرمیسازد.

من مشکلی با برابرسازی برای الکترون یا هر واژه‌ی دانشورانه‌ای ندارم و اینکار را بد یا غلط نمیدانم.

اما با برابرسازی برای واژگانی همچون پیتزا، کراوات، تبلت و... را کاری بیهوده و انرژی هدر دادن میدانم که دردی را برای زبان فارسی دوا نمیکند. چون این واژگان یکسری نام خاص هستند و از لحاظ کاربردی آسیبی به زبان نمیرسانند  و هم ریشه های خود را وارد زبان نمیکنند.

انرژی و وقت را باید برای برابرسازی برای واژگانی کرد که کاربردی عام دارند و در برخی موارد با خود واژگان همریشه و حتی گرامر زبان مبدا را وارد زبان میکنند گذاشت مانند:

جمع/مجموع/اجتماع/جامعه و.....

قبول/مقبول/قابل/تقبل و.....

علم/عالم/تعلیم/ معلم و.....

پوزیشن،کاپِل،کُورس،سورس،دیزاین،کانسپت و.....

*****************************

اکنون داوری با خود شماست که زمان و انرژی را برای واژگان همگانی(عمومی) و آسیب‌زا بگذاریم و برایشان برابرسازی کنیم یا برای واژگانی مانند نامهای خاص افراد یا دستگاهها که آسیب‌زا نیستند؟

---

نام راستین جکی چان، چان کونگ سانگ است.

خب این یک نام مستعار است و بنا به دلیلهای متفاوت افراد ترجیح میدهند از نام دیگری استفاده کنند. چند نمونه در ایران: هیچکس(سروش لشکری)، تتلو (امیرحسین مقصودلو) مرجان(شهلا صافی ضمیر)

****************************************

در ژاپنی برای الکترون برابر Denshi(電子) را ساخته اند.

این واژه ، یک واژه خیلی خاص در علم فیزیک است و کاربرد آن در همان علم است و کاربردی همگانی که مردم عادی با آن سروکار داشته باشند ندارد پس برابرسازی اگر بشود که چه خوب ولی اگر هم نسازیم مشکلی به وجود نمیآید.

 اما واژه ای مثل فالو (follow) که واژه ای همگانی(عام) است قضیه اش فرق میکند و باید برای آن برابرسازی کرد چون به مرور باعث آسیب به زبان فارسی میشود. هم برابر فارسی اش ازبین میرود و هم واژگان مشتق از خود را هم خواهد آورد:

فالو: دنبال

فالوئر: دنبال‌گر/دنبال‌کننده

فالو کردن: دنبالیدن/دنبال کردن

 همه‌ی واژگان در برابرسازی ارزش یکسان ندارند برخی پر اهمیت‌تر و ضروری تر است.

---

سعدیا! با کر سخن در علم موسیقی خطاست

گوش جان باید که معلومش کند اسرار دل

سعدی

شما ندیدید که در کل متن من یک واژه انیرانی(بیگانه) نیست؟

بیک به نگر من برابرسازی برای نام ویژه نیز ایرادی ندارد و همچنین من در این زمینه پویا استم وانگه شما دیگر فرسته ها و پویش های مرا نادیده گرفتید که میگویید برای واژگان همگانی برابر یابی و برابر سازی باید کرد.

---

بسیار عالی.

من نه شما و نه هیچ کس دیگر را برای پارسی‌گرایی نه متهم میکنم و نه بازخواست.

من تنها به برابرسازی نکردن برای نامهای خاص و دلیلهای چرایی نادرست بودن این کار اشاره (؟) کردم و قصد متهم یا بازخواست کسی را ندارم.

از شما هم برای پارسی گویی و برابرسازی در نوشته‌هایتان سپاس‌مندم.

---

سپاس از شما برای گوشزد برجستگی ها(اهمیت ها، اولویت ها) در برابرسازی

شاد و پیروز باشید

روزگار به کام