پژوهشی بر واژه رئیس و گستره ی واژگان پارسی

Question

نگرش استاد فرکیانی:

واژه ی پارسی آریایی رئیس reīs از ریشه reg به معنای chief ساخته شده که در زبانهای گروه PIE به شکل *rēg' - s آمده است. بدل شدن رگیس به رئیس مانند بدل شدن بگذار←بذار و وگده←وعده است. واژه رئیس همخانواده با واژه راجی در هندی و راستار در اوستایی است. بدینسان روشن میشود که واژه رئیس از واژه عربی راس(سر) ساخته نشده.

پِیرَس(بنمایه)( منبع ) :

Indo - European etymology: Compiled by Sergei Nikolayev on the basis of A. Walde and J. Pokorny's dictionary

اربان از واژه رییس سه تکواژ راس را گرفتند و از آن زادواژگانی ساختند مانند: مرئوس، ریاست

کنون هتا اگر واژه رییس را اربی بدانیم(که نیست) باز زبان پارسی میانه چندین برابر زیبا، خوانا و گویا دارد. مانند:

دیگر مینوهای واژگان را در پرانتز نوشتم.

اَپَرَک Aparak، اَپرتَر Apartar، اَپرمان Aparman، باربیتا Barbita(حاکم ، فرمانده ، سالار)، پُد Pod(پَت - پَد - بِد - بَد - بَذ: بزرگ ، سرور )، بْرینکار Brinkar(حاکم ، تقدیرکننده)، بیستاک Bistak(والى ، حاکم)، پَتیهَک Patihak(سرور ، آقا ، مدیر ، حاکم)، پیشگاس Pishgas، ترپاد Tarpad(سرکرده ، فرمانده)، اِخْوَتات Xvatat(سرور ، خدایگان)، رایِناک Rayenak(مدیر، اداره کننده ، گرداننده)، سُدار Sodar(سالار)، فرمادار Farmadar(حاکم ، مدیر ، فرمانفرما)، فرمانپُد Farmanpod(فرمانپَد: فرمانده، حاکم، مدیر)، فرمانگر Farmangar، فرمانفرما Farmanfarma، ماتَکوَر Matakvar، یتالیت Yetalit(پارسی باستان)، راژن Razhan(سنسکریت)، فِرناس Fernas(پارسى درى:مهتر)، مهتر Mehtar(مَستَر، بزرگتر)