همانطور که تاکنون ریشه ی نام اغلب شهرها از نقطه نظر علمی و اتکاء به شواهد و مدارك مستند روشن نیست طبعا پیدایش نام سمنان هم از این نظر مشخص نشده است. و از همین جاست که ملاحظه می کنیم در توضیح علت نامگذاری این شهر نیز مثل بیشتر شهرهای ایران اظهار نظرها متفاوت است تا آنجا که برخی به تعبیرهای عامیانه و بی منطق متوسل شده اند و حتی نوشته اند: سمنان در اصل سم نان بوده بدین تفسیر که در زمانی نانشهر به سم آلوده گشته است. عده ای معتقدند که هنگامیکه حضرت رضا به خراسان می رفته مردم شهر برای هريك از همراهانش سه من نان پخته اند و بدین ترتیب سه من نان در اثر کثرت استعمال به سمنان تبدیل شده است. در حالیکه نه تنها چنین تعابیری مطلقا درست نیست بلکه به ابداعات بی پایه و بی مأخذ و گاهی موذیانه شبیه است.
اما منطقی ترین ماخذی که بر زمینه پیدایش کلمه شهر سمنان داریم پاره ای از کتب جغرافیائی و تاریخی بعد از اسلام است که گرچه ذکری از ریشه کلمه سمنان به میان نیامده ولی قدمت سمنان را توجیه می کند. مرحوم صنیع الدوله هم سمنان را سمينا نامیده و نوشته که در زمان تهمورس دیو بند بوجود آمده و در اثر مرور زمان و کثرت استعمال به سمنان تغییر یافته است . عده ای معتقدندکه ابتدا مردم این شهر سنی مذهب بوده اند و چون مرام این مذهب بی علاقگی به مادیات بوده و با توجه به اینکه در زبان سمنانی مردم سمنان را سمنی میگویند بهمین مناسبت سمنان به دیار وارستگان تشبيه گردیده است . و جمعی از اهالی سمنان عقیده دارند که سمنان توسط دو تن از پیغمبران بنام سیم النبي ولام النبي فرزندان حضرت نوح پیغمبر که در ۱۸ کیلومتری شمال شرقی سمنان مدفون هستند ساخته شده است که بعدها بنام سیم لام نامیده شد. و بر اثر مرور زمان به سمنان تغییر نام داده است .
نویسنده : محمدعلی مخلصی
مهدی زیدآبادی نژاد
