داستانها ، حکایتها ، قصه ها و سایر ژانر های داستانی نیز بنا بر ویژگیها و تأثیرات عمیقی که بر ذهن و تفکر کودک دارند ، از مواد اساسی برای رشد عادت مطالعه و نیازهای کودک در زمینه های یاد شده میباشند.
داستان گویی یکی از قدیمی ترین اشکال ادبیات است ، در گذشته ها و روزگاران کهن که هنوز چاپ اختراع نگردیده بود ، ادبیات شفاهی به صورت داستان گویی وجود داشت و به وسیله داستانها و حکایات، مذهب و تاریخ و قهرمانیها و غرور ملی و قومی از یک نسل به نسل دیگر انتقال و آداب ، رسم و رواجها و فرهنگی یک جامعه یا قوم نیز از این راه آموزش داده میشد.
در دوره های پسین تا روزگار ما نیر که تمامی امکانات چاپ و نشر و رسانه های مختلف وجود دارد ، باز هم کودک در هنگام خواب علاقه مند به این است تا از سوی مادر، پدر و یا مادر بزرگ و پدر بزرگ قصه و داستان و حکایت ب شنود و نیروی تفکر و تخیل خویش را با آن قویتر سازد. به باور یکتن از پژوهشگران : هنگام خواندن انواع ادبی داستانی « صرف نظر از گوینده (پدر، مادر و...) و محل قصه گفتن (خانه ، مکتب، کتابخانه و غیره) که تفاوتهای مختصری ایجاد میکند ، گوینده و خود مواد داستانی یاد شده باید ویژگیهایی داشته باشند؛ ارزش خواند چ نین آثاری در این است که باید گوینده و شنونده مقابل هم قرار گیرند و فضا نباید مزدحم باشد ، صدای خواننده باید پر طنین بوده و مطابق با متنی که میخواند لحن و آوازش را نیز عیار سازد. از جانب دیگر باید در انتخاب متن دقت نماییم ، برای کودک متنهایی را که بأس آور باشد نخوانیم و در ضمن سطح برداشت ذهنی آنها را متوجه باشیم و داستانهایی را برایشان بخوانیم که به مفهوم آن پی برده بتوانند و نیازهای روانی همان دوره سنی ایشان را برآورده سازد.
از مهمترین نکات در خوانش متنهای داستانی، میشود به موارد زیر استناد جست:
١- متن با سن و نیاز های روانی کودک متناسب باشد.
۲- از شش تا نه ماهه گی این کار شروع شود.
3- قصه یا داستان پایان خوش داشته باشد و در نهایت قهرمان داستان به پیروزی برسد.
4- داستان یا قصه و حکایت را نا تمام رها نکنیم ، زیرا کودک علاقه دارد تا آن را به آخر برسانیم.
5- داستانهای ترسناک و وحشت آور را برای آنها نخوانیم.
۶- کودکان هنگام شنیدن متنهای داستانی پرسشهای زیادی میداشته باشند که بیشتر به محتوای متن مربوط میباشد، باید با حوصله مندی به سوالهای آنها پاسخ داده و قناعت آنها را فراهم آوریم.
محمدفاضلب شریفی – ادبیات کودک در افغانستان – رویه ی 275 تا 277
مهدی زیدآبادی نژاد
