زینالاخبار یا تاریخ گردیزی از کهنترین کتابهای پارسی تاریخی، از آغاز آفرینش تا پایان پادشاهی مودود بن مسعود غزنوی نوشتهٔ ابوسعید عبدالحی بن ضحاک بن محمود گردیزی است. تاریخ نگارش کتاب ۴۴۲ یا ۴۴۳ قمری ...
... است . در این جستار نارواگری او و یارانش در برخورد با گنجینه های دانش ایران زمین را بر می رسیم و برآیند آن را نمایان می سازیم .
گردیزی در زین الاخبار چنین گزارش می کند:
سکندربن فیلقوس پادشاهی بگرفت ...
... هوشنگ پیشدادی آن را بنیان نهاد. به گزارش حمدالله مستوفی (ص81) جمشید آن را بنا نهاد و روایتی در زین الاخبار گردیزی(ص525-536) پیشینۀ این جشن را به چیرگی فریدون بر ضحّاک می رساند. به گزارش نویری(ص190) سده ...
پس از روی کار آمدن عباسیان و قدرت گرفتن آنان ، آرام آرام ایرانیان دریافتند که آنان نیز در ستمگری و بیدادگری دست کمی از امویان نداشته و حتا از آنان نیز پیشی گرفته اند . از این روی از گوشه و کنار ایران زمین ...
... چوبین خود را از تبار اشکانیان میدانست و برخی مانند گردیزی و تبری وی را از فرزندان پهلوان ایرانی گُرگین، پسر میلاد، و نیز از نسل تیرانداز مشهور ایرانی،آرش دانستهاند. به روایت تبری، بهرام چوبین را در تیراندازی ...
... رقیبانی سرسخت ظاهر شده بودند. گستاخی و آزمندی سپاهیان که همگی از غلامان ترک بودند به حدی بود که گردیزی می¬نویسد: «چون یک سال برآمد شمار کردند حاکم شصت و اند بار هزار هزار درم به حشم داده بود و هیچ کس خوشنود ...
... سزاوار شاهی نمی شمردند ؛ از این رو تسخیر جسمانی ایران را کافی نمی دانست ، خواست تا بر دلهای مردم نیز چیره شود . در شجاعت و تدبیر جنگی و کفایتش تردیدی نیست . به قول گردیزی ( کسی آن ندیده است و نشنود که ...
... بود که خانواده سامانی به دست غزنویان برانداخته شدند . شرح این وقایع را می توان در تاریخ گردیزی و تاریخ عتبی خواند . از این رو لااقل در نیمه دوم عمر فردوسی ، مردم خراسان به علت آشوب و تزلزل و یا خراج سنگینی ...
... بررسی دقیق آیینهای کهن جشن اسفندگان بر بنیان کتاب های «آثارالباقیه» و «التّفهیم» ابوریحان بیرونی، «زینالأخبار» گردیزی، «شرفنامه» نظامی گنجوی و «شاهنامه» فردوسی می پردازد. بر بنیان پژوهش های دکتر جلال ...
... فارسی به کار رفته است.
گردیزی در کتاب زینالاخبار نیز درباره واژه «مردگیران» اشاره کرده است که از این جهت این جشن را مردگیران میگفتند که زنان به اختیار خویش و با آزادی، شوی و مرد زندگی خود را برمیگزیدند.سپندار ...
... اسناد تاریخی به چگونگی شیوه ی جشن اشاره ای نشده است . جشن سده بعد از اسلام : در این دوره مورخانی چون بیرونی ، بیهقی ، گردیزی ، مسکویه و ... و ... از شیوه ی جشن در دوران پادشاهی غزنویان و سلجوقیان ...
... به نشو و نما آغاز کنند و پری ها به ذیول و فنا روی می آورند» (۲۷). گردیزی گوید: «دی ماه و آن را حوز ماه نیز گویند، نخستین روز آن خرم روز است و این روز و این ماه هر روز به نام خدای تعالی که هرمزد است نامیده ...
... ! محمود، در سال سیسد و هشتاد و هشت به گفته بیشتر تواریخ آن زمان و به گفته ی گردیزی در سال سیسد و هشتاد و نه به امارات خراسان رسید اگر شاهنامه در سال سیسد و هفتاد آغاز شده باشد در سال جلوس محمود هیجده سال ...