روزی هارون الرشید از کنار گورستان می گذشت ; بهلول و علیان مجنون را دید که با هم نشسته اند و سخن می گویند، خواست که با ایشان مطایبه (شوخی) کند. بفرمود تا هر دو را آوردند، گفت:من امروز دیوانه می کشم ، جلاد ...
... صفت کش نام موت اختیاری گفته اند (گزیده،غزل ۱۶،مسرت) زمن عشقی بگو دیوانگان عشق را وحشی که من زنجیرکردم پاره دردارالشفا رفتم (گزیده، غزل،مسرت) وحشی درغزلهای خود به درد و غم گرایش دارد. نشانههایی ...
... کاری عادی شده است ! براستی که جهان امروزی ما نمایانگر این دو گفتار فردوسی بزرگ است :
نهان گشت آیین فرزانگان پراکنده شد کام دیوانگان
هنر خوار شد جادویی ارجمند نهان راستی آشکارا گزند
نظامی ...
... پوشیده و نهان است پی برده ایم. ...شکل زمین و آسمان عظمت خورشید و ماه و دیگر اختران و ابعاد و جنبش های آنان را دانسته ایم ... بر روی هم خرد چیزی است که بی آن وضع ما همانا وضع چارپایان و کودکان و دیوانگان ...
... با برگ بسیار است و این شاخ و برگ ظریف و نازک و آویخته را به زلف و گیسوی پریشان تشبیه کرده اند، با بیتی از سیدای نَسَفی شاعر تاجیک (درگذشتۀ 1709 میلادی): نشسته بید مجنون بر لب جو / پریشان کرده چون دیوانگان ...
... در زندان هارون الرشید به سر می بردند فرمودند:
خود را به دیوانگان شبیه ساز تا از این خطر رهایی یابی.
بهلول، خود را به دیوانگی زده و به شمشیر طنز و طعنه و مسخرگی، بر حکومت ظالم، حمله آورد.
نام اصلی ...
... و به سیستان و سپس به چین میگریزد و در اینجا به دست زهاک کشته میشود.
پندهایی از خیزش فریدون بر ضحاک
نهان گشت کردار فرزانگان
پراگنده شد کام دیوانگان
هنر خوار شد جادویی ارجمند
نهان راستی آشکارا ...
... مثل پروانه و پروانگان یا دیوانه و دیوانگان. آن دستور نویسان چون همراه با تگ دراز روزگار سخن فارسی حرکت نکرده بودند نمی دانستند که این واژه در اصل پروانک بوده که با تخفیف کاف به گاف، پروانگ شده و آنگاه ...