روزبه پور دادویه و سفیان ابن معاویه

Question

درود،

 خواندن سرنوشت روزبه پور دادویه، هر آزاده ای را به اندیشیدن وا می دارد. آیا روزبه پور دادویه، اواز به راین زرتشتیک بودن، به دست سفیان ابن معاویه زنده زنده سوزانده شد، یا به راین نوشتن یک نامه گستاخانه؟ داستان زندگی او، سرانجام Giordano Bruno، ستاره شناس ایتالیک را به یاد می آورد، که به بزه اینکه باورمند بود زمین گرد است، زنده زنده سوزانده شد. دریغ از فرهیختگانی که اینگونه به دست فرومایگان از میان رفتند، و با کشته شدن هر کدام، چراغی فروزان، اندر سرپی پیشروی مردمان، ناجوانمردانه خاموش شد.

Answer 1

درود

کشته شدن روزبه بدست سفیان به شوند زرتشتی بودن روزبه نبوده است همانگونه که کشته شدن دقیقیِ توسی بدست بنده ای ، به این انگیزه های دینی (زرتشتی بودن) نبوده است . روزبه و سفیان با هم میانه ی خوبی نداشته اند و گاه روزبه و گاه سفیان به دیگری ناسزا می گفته است . درست روشن نیست که این کینه ورزی به یکدیگر از کجا و چگونه در میان این دو پدید آمده است و چرا روزبه با سفیان درافتاده است . گویا خلیفه هم با کشتن روزبه همسو بوده است . سفیان در زمان کشتن روزبه یک بهانه (توجیه دینی) برای کار خود می تراشد :

بر مُثله‌ی تو مرا مؤاخذتی نرود، چه تو زندیقی بودی و دین بر مردمان تباه می‌کردی

روشن است که سفیان در اینجا دین را بهانه ای برای کشتن دشمنش می کند . به گفته ی شاهنامه:

زیانِ کسان از پیِ سودِ خویش

بجویند و دین اندر آرند پیش

به هر روی ما از چند و چون درگیری میان سفیان و روزبه آگاهی چندانی نداریم . ای کاش روزبه خود را درگیر چنین کارهایی نمی کرد و به پیشه ی بنیادین خود می پرداخت . فرهنگ ایران وامدار کوشش های اوست و نام و یاد او برای هر ایران دوستی ارجمند خواهد بود.

ابن مداینی گوید:

 چون ابن مقفع به نزد سفیان درآمد، سفیان او را گفت:آنچه مادر مرا بدان برمی‌شمردی به یاد داری؟ ابن مقفع هراسید و زنهار خواست. سفیان گفت «مادر من  چنان که تو گفتی مغتلمه باد اگر ترا نکشم به کشتنی نو و بی‌مانند». پس فرمان کرد تا تنوری را برتافتند و اندام‌های او یک یک باز می‌کرد و در پیش چشم او به تنور می‌افکند.