آرمان گردانش دستور زبان استاد خانلری به پارسی

Question

درود  بر شما 

امیدوارم تندرست و شادکام باشید .

در پاسداری و پالایش زبان پارسی واژه نامه یی را 4 سال پیش  اغازیدم که دو ماه پیش به فرجام رسید. در این چند سال همواره به این می اندیشیدم که چگونه شدنی است که دستور زبان مردمی به زبان بیگانه باشد.

از چند دوست فرهیخته خواهش کردم دستوری به پارسی بنگارند، زبان دادند ولی شوربختانه انجام نشد ! سرانجام برآن شدم خودم دستوری را به پارسی برگردانم و چون شنیده بودم که دستور استاد خانلری ـ روان فروهرش شادـ واژه های فارسی بیشتر از دیگر دستور ها دارد، لادبراین دستور استاد خانلری را برگزیدم. در پیوست نوشتارم را در این فتاد بیابید .. سپاس در پایان، از نگرش ارزشمندتان چه « منفی یا مثبت» بسیار خرسند خواهم شد.

سخنی با هم میهنان گرامی
هر مردمی در هر پایه از دانش هوده [حق] دارند در نگهداری از هستی و کیستی، فرهنگ و زبان مادریشان بکوشند.
 شش سال پیش با آرمان خویشکاریم در «پالایش و پاسداری زبان پارسی» واژه نامه ـ یی بانام « واژه نامه، پارسی به پارسی » را آغازیدم که در آذرماه  به فرجام رسید. نخستین واژه نامه که واژه ها و گزاره برای هر واژه به پارسی ناب است.  
هم زمان و پیوسته در این اندیشه بودم که چگونه شدنی است که دستور زبان مردمی به زبان دیگر نگاشته شده باشد ؟ واین انگیزه نزدم پدید آمد  که؛
«دستور زبان استاد خانلری» را به پارسی ناب برگردانم، و این کارانجام شد.
چشم آن دارم که دوستداران فرهنگ ایرانی و زبان پارسی پذیرفتار وپشتیبان کاری باشند که نخستین بار پس از «  هزار و چهار سد سال» انجام گرفته است.
هم چنین امیدمندم  استادان ارجمند زبان و ادبسارکشورمان، پانایان و بانوان ادب دوست از گردانشی که فرآورده ی کوشش و شیفتگی بانویی ست به زبان پارسی با مهر پشتیبان باشند.
( چند تن از استادان از این کار آگاه شده اند و  پیشداوری تند و تیز داشته  وگفته اند:  
« که چنین کاری یک دزدی ادبی، دغلکاری، و خیانت به فرهنگ و ادب ایران است»!    

آیا روی آوردن به زبان و فرهنگ ایرانی و کوشش در راه زنده نگهداشتن زبان نیاکان ــ مان که یکی از« چهار زبان» کهن در کنار« لایتن، سانسکریت  و یونانی » شناخته شده است دزدی ادبی و خیانت است ؟!
(هر مردمی می توانند باوری دینی داشته باشند، و به زبان آن دین نیایش کنند. ولی ناچار نیستند که همه ی نبیگ هایشان به ویژه دستور زبان که پایه و بنیاد هر زبانی است سرشار از زبان دینی شان باشد).
برگردان به پارسی دستور زبان، تنها یک « برگردان = ترجمه» است وهیچ پیوندی با
« خیانت به فرهنگ و ادب ندارد»! هم چنین که نمی تواند رویگردانی از دین بشمار آید.
هم چنین این بزرگواران یادآور شده اند که  « اندریافت  زبان شکسپیر برای انگلیسی
زبانان بسی دشوار است، آنگاه با این پرسش که : آیا هرگز انگلیسی زبانی در پی آن
بوده است که نبیگ های شکسپیر را به انگلیسی امروز برگرداند»؟!
1ـ براستی که چنین هم سنجی بسیار شگفت است ! شکسپیر نبیگ هایش به  انگلیسی  نیاکان مردم انگلیس در سده های گذشته است، نبیگ های او سرشار از واژه های بیگانه و به ویژه به زبان دشمن  مردم انگلیس  نیست!
این هم سنجی از پایه بسیار نادرست و نابجا است.  زیرا ما هم نبیگ ها و نوشتار گذشتگان پیش از تازش عرب، «سانسکریت»، «پهلوی یا پارسیک» و« زبان دری» را به پارسی امروز بر نمی گردانیم!  باژگون از آن زبان ها برای توانگر ساختن زبان امروزین بهره می بریم.
 2ـ  هرکسی هوده [حق] دارد نگرش خود را بگوید و از نبیگ یا نوشتاری خرده بگیرد ولی در چارچوبی ادبمند، تازش تند و گفتار نازیبنده دور از فرهیختگی و دانشوری ست.   
3ـ  زبان پارسی درپرتگاه نابودی است و اینگونه واکنش آنهم از سوی استادان  فرهیخته به راستی  شگفت و بارآور بسی اندوه است.
شوند این گونه واکنش ها چیست ؟
 
 آرمان گردانش دستور زبان استاد خانلری به پارسی :

1ـ  خویشکاری و کوششی ناچیز درپاسداری و پالایش زبان زیبای پارسی.
 2ـ اندریافت آسان تر و داشتن «دستور زبان» به زبان مادری.

 فرهنگ و ادب ایران باید به زبان مردم ایران باشد و یا فشرده گلو زیربار واژه های بیگانه !؟
هر کس آزاد است هر نبیگی را به زبان دیگربرگرداند.  دستور زبان استاد خانلری
از« فارسی ـ عربی»  به « پارسی» برگردانده شده است.

کسانی که بخواهند نبیگ استاد را می خوانند و آنان که خواهان اندریافت بهتر هستند  
و دستوری به زبان نیاکان را برتر می دانند، برگردان پارسی  آن را !

بخشی از نوشتار استاد خانلری ـ روان فروهرش شادـ نمایانگر خواست او در گزینش واژه های پارسی برای اندریافت بهتر بوده است.

 « ...معترضان پیش از آنکه به تعریف هر اصطلاح تازه توجه کنند و تفاوت آن را با اصطلاح مانوس دیگر بشناسند زبان به ایراد می گشودند که چرا (مسند و مسند الیه) نگفته و (نهاد و گزاره) گفته است. همۀ اعتراض ها ازاین گونه بود. اما پس از اندک
زمانی این روش نو جای خود را باز کرد و بسیاری از معلمان زیرک و دانا دریافتند که
به این طریق خیلی  زودتر به  نتیجۀ  مطلوب می رسند....».

بانو فرزاد بتهایی
آذرماه  هزار و سیسد نود و نه 

Answer 1

«کوشش و شیفتگی بانویی ست...» این بانو کیست؟

برخ-ی از واژگان پارسیک گزیده ببوده برای بیگانه واژگان نادرست اند چه اندر زوانشناسی چه اندر دیگر دانشان و بایند بازبینی و بازسازی و بازگزینی کرده ببواند (بشوند). این که واژه-ای را استاد خانلری گزیده است کرکوز-ی (دلیل، شوند) بر درستی ی جاوید آن نیست.

نمونه-ای از برگردان «دستورزبان خانلری به پارسی» و ده یا بیست واژه از «واژه نامه، پارسی به پارسی» را همین جا بگنجانید تا بررسی کنان (بکنم).