به گواهی تاریخ, تازش اعراب به سرزمین پهناور ایران در زمان پادشاهی ساسانیان , ویرانگری های بسیاری ببار آورد و کتاب و کتابخانه ها با هم نابود می گشت . اما برخی از پژوهشگران بر این باورند که سوزاندن کتاب ها و نابودی کتابخانه ها داستانی ساختگی است و چنین رویدادی رخ نداده است . در این جستار شما را با نوشتاری سودمند و دانشی درباره ی کتاب سوزی اعراب روبرو خواهیم ساخت تا با نگاهی درست و دانشی پاسخی درست برای این شبهه بدست آورید.
پژوهشگران نوشتار : دکتر ستار عودی - غلامرضا رمضانی پور
بن مایه : پژوهشگاه علوم انسانی
برای دریافت نوشتار با ساختار PDF بر روی "دریافت کنید" کلیک نمایید
در همین زمینه
- آیین و روشهای جنگی در ایران باستان
- پیشینه ی چاپ کتاب های پارسی در شبه قاره
- دریافت کتاب وجه تسمیه شهرهای ایران
- دریافت کتاب آموزش و پرورش در ایران باستان
- سخنان خردمندانه ی دادبه پارسی
- داستان پادشاه و اندوه و شادی
- داستان عزرائیل و مرد آزمند
- داستانزد در شاهنامه ی فردوسی
- آیین نامک و گاهنامک، کتاب هایی از روزگار ساسانی
- نسخه ی ۵۰ کیلویی شاهنامه در هند رونمایی شد
- دریافت کتاب تاریخ ایران باستان - حسن پیرنیا
- برگی از کتاب فارسی دوم دبستان سال 1339
- درباره ی کتاب گزیده های زادسپرم
- کتاب محمدرسولی به نام بوفی کور پخش گردید
- دریافت کتاب ایران در زمان ساسانیان
- سندبادنامه ریشه در ایران دارد یا هندوستان ؟
- محمد ابراهیم باستانی پاریزی
- کانون های آموزش و پرورش در ایران باستان
- دریافت کتاب پریشان قاآنی
- دریافت کتاب آشنایی با زبان اوستایی نو
- کتاب "از آستارا تا فومن" پخش گردید
- دریافت کتاب "کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او"
- اندرزنامه ی اوشنر دانا
- کتاب "سوگواری ایرانی" پخش گردید
- رویدادهای شگفت در رویارویی سپاه عرب با سپاه ساسانی
- گنج های نوشتاری دانشمندان ایران در دست بیگانگان
- دریافت کتاب تاریخ گردیزی (زین الاخبار)
- دریافت کتاب قحطی بزرگ ایران
- دریافت کتاب تاریخ پیامبران و شاهان - حمزه اصفهانی
- دریافت کتاب "فردوسی"
- دریافت کتاب میراث ایران
- سخنانی از آذرپاد مهراسپندان
- پیامدهای روی کار آمدن ساسانیان در تاریخ ایران
- دانش های گوناگون در ایران باستان و دنباله ی آن
- سخنرانی استاد مهدی فرشاد درباره ی پیشینه ی مهندسی در ایران
- دریافت فرهنگ معین (واژه نامه ی پارسی)
- استاد محمد معین
- رفتار حضرت علی(ع) با ایرانیان و خشم اعراب
- معني پولشويي در شاهنامه در کتاب تازه ی محمدرسولی
- نگاهی به زندگی و کوشش های محمدرسولی
- دریافت کتاب مجمل التواریخ
- منظومه ی فرامرزنامه
- چرا ایرانشناسی ؟ شناخت ایران چه سودی دارد؟
- جنگ برای گسترش اسلام جنبه ی مادی داشت
- کتاب گلستان سعدی به زبان انگلیسی
- دریافت کتاب انسان کامل عزیزالدین نسفی
- عزیز الدین نسفی
- کتاب مباني حقوق عمومي در ايران كهن چاپ شد
- کتاب ایران و روابط بین الملل پخش گردید
- دریافت کتاب فتوت نامه سلطانی
- بر لب جوی نشین و گذر عمر ببین
- دریافت کتاب تاریخ گزیده ی حمدالله مستوفی
- دریافت کتاب چهارمقاله ی عروضی
- دریافت کتاب اسرارالتوحید
- کتاب حقوق حمل و نقل منتشر شد
- پارسی زبان فرهنگی جهان است
- درباره ی کوش نامه
- در بیوفایی عمر
- داستان سمک عيار
- کشته شدن عمر بن خطاب بدست فیروزان
- کتاب ماه نخشب (داستان پهلوانان ایران)
- خیزش حمزه ی آذرک در برابر سلطه ی اعراب
- اندکی درباره ی سام نامه
- دریافت لغت فرس اسدی طوسی (چکیده)
- کتاب داستان ایران فریدون جنیدی چاپ شد
- دریافت کتاب ابن سینا
- کتاب "نگاهی به حقوق زن در تاریخ ایران" چاپ شد
- برگی از کتاب ادبیات فارسی سال 1320
- دو کتاب ارزشمند از میرجلال الدین کزازی
- گرشاسپ نامه اسدی توسی
- کتابهای درسی واقعیت های تاریخ را بیان نمی کنند
- دریافت کتاب کشکول از شیخ بهایی
- از عمر چرا می دزدی؟
- دریافت کتاب امیرارسلان نامدار
- برلب جوی نشین و گذر عمر ببین
- دریافت منطق الطیر عطار نیشابوری
- دریافت کتاب با فردوسی
- دریافت کتاب تاریخ طبرستان
- کتاب ملانصرالدین همراه با نگاره های زیبا
- دریافت دیوان فخرالدین عراقی
- سرگذشت بازماندگان یزدگرد سوم
- دریافت کتاب نادرشاه افشار
- دریافت کتاب تاریخ ادبیات ایران
- دریافت کتاب رباعیات وحشی بافقی
- دریافت کتاب عشاقنامه ی عبید زاکانی
- دریافت کتاب هفت اورنگ جامی
- دریافت کتاب دو بیتی های باباطاهر
- دریافت کتاب اسرارنامه ی عطار
- دریافت کتاب رباعیات خاقانی
- دریافت کتاب تاریخ مشروطه در ایران
- بیت های افزوده در دیباچه ی شاهنامه
- دریافت کتاب تاریخ جهانگشای جوینی
- دریافت کتاب آشنایی با دفاع مقدس
- دریافت کتاب ارتش خشایارشاه
- دریافت کتاب نوروز نامه
- دریافت کتاب سفرنامه ی ناصرخسرو
- دریافت کتاب تاریخ سیستان
- دریافت کتاب ایران نشستگاه نخستین آریاییان
- دریافت کتاب قزلباشان در ایران
- دریافت کتاب آموزش خط پهلوی
- سخنرانی پژوهشگران تاریخ درباره ی آمدن اسلام به ایران
- دریافت کتاب لیلی و مجنون
- دریافت کتاب رباعیات خیام
- دریافت کتاب مجموعه ی اشعار سهراب سپهری
- دریافت کتاب هفت پیکر نظامی
- دریافت کتاب فرهنگ لغت پارسی به کردی
- دریافت کتاب کلیله و دمنه
- دریافت کتاب منم کورش شهریار روشنایی ها
- دریافت کتاب اناهیتا
- دریافت کتاب درفش کاویانی
- دریافت کتاب دیوان حافظ
- دریافت کتاب از زبان داریوش
- دریافت کتاب مینوی خرد
- دریافت کتاب مُروج الذهب و معادن الجوهر
- دریافت کتاب تاریخ بیهقی (مسعودی)
- دریافت کتاب تاریخ بخارا
- دریافت کتاب کوروش کبیر (ذوالقرنین)
- دریافت کتاب ارداویرافنامه
- دریافت دیوان پروین اعتصامی
- دریافت کتاب مثنوی معنوی
- دریافت کتاب تذکرهُ الاولیاء عطار
- دریافت کتاب مرزبان نامه
- دریافت کتاب یادگار زریران
- دریافت کتاب خسرو و شیرین نظامی
- دریافت کتاب دلاور زند
- دریافت کتاب کورش نامه
- دریافت کتاب تاریخ طبری
- دریافت شاهنامه ی فردوسی
- کورش بزرگ دانیال نبی را از ستم بابلیان رهایی بخشید
- گفتار شجاع شیرازی درباره ی عشق و عشق ورزی
- عمر کمه صفا کن
- نشست های شاهنامه پژوهی استاد جلیل دوستخواه
- پیشینه کتابخانه ملی ایران
- ميرجلالالدين كزازي «شاهنامه» را به نثر نوشت
- جنگ قادسیه بر بنیاد گزارش فردوسی
- نامه ای از معاویه در دشمنی با ایرانیان
- کهنترين کتاب پرورش اسب را آريايیها نوشتند
- ایران پس از اسلام
- پیشینه ی كتاب های درسی در ایران
- فرهنگ شاهنامه از علی رواقی پخش شد
- رضا شاه در روزهای پایان زندگی
- نگارش اوستا
- فريدون جنيدي «داستان ايران» را نوشت
- امتیازات کتاب و کتاب خوانی
- بی تو نفس كشیدنم عمر تباه كردنست
- ادوار پنجگانه ی تاريخ ايران پس از اسلام
- کتاب پندهای شاهنامه
- گات ها ، كتاب دینی زرتشتیان
- ترجمه روسی مثنوی مولوی کتاب برگزیده سال روسيه شد
- تازش اعراب و کشته شدن یزدگرد سوم
- نقش کیان سردار ایرانی در خیزش مختار
- نبردهای خونین ایران و عرب
- ملک الشعراء بدرالدین بن عمر جاجرمي
- نگاهی تازه به حمله ی اعراب به ایران
- مشکلات کتابخوانی - دکتر کزازی
- کتاب و کتابخانه در ایران باستان
- جعل نام "خلیج فارس" در نمایشگاه کتاب عراق
- زندگی و مهاجرت آریاییان بر پایه گفتارهای ایرانی
- هرمزان سردار سپاه ساسانی
- درفش کاویانی نخستین درفش ایران
- سندی درباره شیوه حمله اعراب به ایران
- چنار درخت سپند (مقدس) ایرانیان
- عمر عزیز
- عمر خیام
- روزي که كرمان به دست عرب افتاد - اشاره اي به احساس ناسيوناليستي کرماني ها
دیدگاهها
من فقط یک سوال میپرسم و پاسخ آن را به عقل حقیقت جو و قلب بیدار شما وامیگذارم. آنچه غیر قابل انکار است وجود دانشگاههایی نظیر گندی شاهپور در ایران ساسانی است که حتی تاریخنویسان اسلامی هم به آن اقرار داشته اند،
خوب فرهیختگان عزیز بدون غرض پاسخ بدهند بدون کتاب و نوشته، چگونه آموزش و دانشوری وتاسیس دانشگاه ممکن بوده؟؟
خواهش میکنم بدون تعصب و از روی وجدان و عدالت پاسخ دهید.
بسیاری از مترجمین نهضت ترجمه کتب درازای دوره اسلامی از همین ایرانیان و دانشگاه گندی شاپور بودند.
بله متاسفانه تعصب عربی کتب به زبان فارسی پهلوی را نابود کرده است
ایا فراموش کردند که اسلام تسامح و ازادی را برای مخالفین خود در دستور کار گرفت؟
فراموش کردند زرتشتیان ایران حکم اهل کتاب بر انها اجرا میشد که با دادن اندک جزیه ای هم اتشکده های خود را محفوظ ذاشتند هم کتب و سنن دینی خود را؟
ایا نمیدانند که تا قرن ها و حال حاظر اتشکده ها و کنیسه ها و کلیساها ی چند هزار ساله در قلمرو اسلامی موجود می باشد؟
چگونه است اعراب مسلمان اتشکده ها رو سالم گذاشتند ولی کتابها را سوزاندند؟
چرا مورخ بزرگی مانند طبری سخن ازین کتابسوزی نیاورده؟
چگونه است اوستا کتاب دینی زرتشتیان محفوظ ماند ولی کتابهای دیگر سوخت؟
طبق ادعای نویسنده که اعراب به جز قران کتاب دیگری رو سالم نمیذاشتند فراموش کردند اوستا و اتشکده ها مظاهر دینی هستند؟
ایا نمیدانند کتابت قبل از اسلام فقط محصور موبدان و دربار زرتشتی ساسانی بوده و اصلا در سطح وسیع علمی ما کتابهایی نداشتیم؟؟
پاسخ این سوال انفجار اندیشمندان اسلامی ایرانی بعد ورود اسلام است که مورخین منجمین شاعرین محدثین در تمام علوم رشد کردند و خارج شدند؟
ما قبل از اسلام ایا در حد ابن سینا و رازی و جابر ابن حیان و ..طبیب و حکیم و شیمی دان ذاشتم؟
ما قبل از اسلام در حد مولوی و حافظ و سعدی و فردوسی و نظامی و سنایی و عطار و خاقانی و..شاعر داشتیم؟
ما قبل از اسلام در حد خوارزمی و فارابی و بیرونی و ملاصدرا و بهایی و بوزجانی و ...دانشمند داشتیم؟
ما قبل اسلام مورخینی چون ابن جریر طبری و مسعودی و بلاذری و اسطخری و یعقوبی داشتیم؟
دلیل این اختلاف فاحش کمبود اندیشمند قبل اسلام چیست؟ ایا این همون اسلامی نبود که اتش سوزی و کتاب سوزی میکرد طبق ادعای این دو نویسنده ی نا آگاه؟
مسلمانان هزار سال بیشترین اختراعات و اکتشافات علمی جهان رو در دارالحکمه ی بغداد و خوارزم و ری و حلب و اسکندریه و نیشابور و ...داشتند.
اسلام برای نابودی نیامد!! بلکه برای ازادی بردگان از بند بندگان به سمت بندگی الله امد.
ایدی بنده در تلگرام برای تبادل نطر.
@ibnghortobe
هیچ تردیدی نیست اگر حملات وحشیانه نبود ایران از نظر داشتن نسک و کتابخانه غنی ترین کشور دنیا بود.
۱.ابن خلدون ص ۲۸۵ کتابش که یکی مفسرین تاریخ عرب هست داره میگه وقتی سعد ابی و وقاص فرمانده لشکر مسلمان مدائن را فتح میکنه نامه ای به عمربن خطاب (خلیفه ۲) ازش جواب میخواد با کتاب ها چه کار کنن؟ عمرهم به او گفت همه را در آب بی افکنید یا در اتش بسوزانید زیرا خداوند هرچه را میخواستیم در قران داده.
۲. ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه میگه زمانی که سردار عرب قتیبه به خوارزم میاد هرکسی را که به خط و زبان خوارزمی سخن میگفته را از دم تیغ میگذرانده
۳. یا مسلمانان در جنگ جلولا غنایمی به دست آورند که نظیر آن به دست نیاورده بودند و گروه زیادی اسیر از دختران آزادگان و بزرگان ایران گرفتند. گویند عمر میگفته است خدایا من از شر فرزندان اسیران جلولا به تو پناه می برم… (اخبار الطوال: ص ۱۶۳
۴.هنگام فتح استخر در سال ۲۳ هجری، سپاهیان خلفای عرب کشتار وسیع انجام دادند و بازماندگان را جمع کردند و جزیه بر آنها تحمیل کردند:
۵.عثمان بن ابى العاص آهنگ استخر كرد و بكشتند و چندانكه خواستند غنيمت گرفتند و كسان به غزا رفتند. پس از آن عثمان مردم را به جزيه دادن و ذمى شدن خواند و كس فرستادند و او نيز كس فرستاد و هربذ و همه فراريان يا گوشه گرفتگان پذيرفتند و تعهد جزيه كردند (تاريخ طبری: ج ۵، ص ۲۰۰۸). بازهم ادعا دارید اعراب مسلمان با جزیه و صلح ایران را گرفتن؟
۶.شورش بلخ در کتاب الکامل ابن اثیر هم آمده است به سرکوب شدید آن دیار اشاره شده است:
(ابن عامر) پارس را چنين هموار و خوار نمود كه مردم آن ديار هميشه پريشان و خوار ماندند (الكامل: ج ۹، ص
۷.در سال ۳۰ هجری و در زمان خلافت عثمان یکی از مقاومتهای مشهور در طمیسه واقع در نزدیکی گرگان بود. آنها مقاومت جانانهای کردند ولی در نهایت وقتی دیگر راهی برای پیروزی نیافتند متاسفانه به وعدههای دروغین یورشگران گوش دادند. سعيد بن عاص سردار عرب وعده داد که اگر فتح با عرب باشد «يكی شان را نكشد»! مردم تصور کردند که یورشگران حتی یک تن را هم از مردم شهر نمیکشند. اما در نهایت همه را به جز یک تن به قتل رساندند! و سعيد بن عاص معتقد بود که به پیمان خود وفادار بوده است چرا که فقط یکی را نکشت!
طبری از حنش بن مالك این واقعه دردناک را این چنین روایت کرده است:
آنگاه به طمیسه رفت كه شهرى بود بر ساحل دريا و به تمام جزو طبرستان بود و مجاور گرگان بود و مردم آنجا با وى به جنگ آمدند و چنان شد كه نماز خوف كرد و به حذيفه گفت: «پيمبر خدا صلى الله عليه و سلم چگونه نماز خوف كرد؟» حذيفه به او خبر داد و سعيد در حالى كه جماعت به حال جنگ بود آنجا نماز خوف كرد. در آن روز سعيد با شمشير به شانه يكى از مشركان زد كه از زير مرفقش در آمد و دشمن را محاصره كرد كه امان خواستند و امانشان داد كه يكيشان را نكشد و چون قلعه را گشودند همگى را بكشت بجز يكى، و هر چه را در قلعه بود بگرفت (تاریخ طبری: ج ۵، صص: ۲۱۱۶-
۸.بعضىها گفتهاند كه يزيد چهل هزار كس از مردم گرگان را بكشت… (تاریخ طبری، ج ۹: ص ۳۹۴۰
۹.«نعيم … شهر رى را ويران كرد و به زينبى دستور داد كه شهر نوين رى را بنيان كرد. نعيم فتحى را كه خدا نصيب وى كرده بوده بود همراه مضارب عجلى براى عمر نوشت…» (تاریخ طبری: ج ۵، ص ۱۹۷۵
۱۰.در تاریخ بخارا آمده است که مردم بخارا مدام از دین بر میگشتند. سپاهیان خلفا مجبور میشدند دوباره به آنجا یورش برند و دوباره جنگ کنند. به طوری که چندین بار این اتفاق افتاد.
در نهایت یورشگران حکم کردند که نصف خانه هر کس به عربها داده شود تا به مسلمانی آنها نظارت کنند.
در اینجا عینا متن تاریخ بخارا را می آوریم:
هر بارى اهل بخارا مسلمان شدندى، و باز چون عرب بازگشتندى ردّت آوردندى، و قتيبة بن مسلم سه بار ايشان را مسلمان كرده بود، باز ردّت آورده كافر شده بودند، اين بار چهارم قتيبه حرب كرده شهر بگرفت. و از بعد رنج بسيار اسلام آشكارا كرد، و مسلمانى اندر دل ايشان بنشاند. به هر طریقی كار بر ایشان سخت كرد، و ايشان اسلام پذيرفتند به ظاهر، و به باطن بت پرستى مىكردند. قتيبه چنان صواب ديد كه اهل بخارا را فرمود يك نيمه از خانههاى خويش به عرب دادند، تا عرب با ايشان باشند. و از احوال ايشان با خبر باشند، تا به ضرورت مسلمان باشند بدين طريق مسلمانى آشكارا كرد. و احكام شريعت بر ايشان لازم گردانيد، و مسجدها بنا كرد، و آثار كفر و رسم گبرى برداشت، و جدّ عظيم مىكرد، و هر كه در احكام شريعت تقصيرى كردى عقوبت مىكرد، و مسجد جامع بنا كرد، و مردمان را فرمود تا نماز آدينه آوردند تا اهل بخارا را ايزد تعالى ثواب اين خير ذخيره آخرت او كناد (تاريخ بخارا، ص ۶۶).
۱۱.امارت خراسان .. به عمير بن عثمان ابن سعد و سيستان هم به عبد الله بن عمير ليثى كه از ثعلبه بود واگذار شد. او جنگهاى سختى كرد تا به كابل رسيد عمير هم در خراسان نبردهاى خونين كرد تا به فرغانه رسيد (الكامل، ج ۹، ص ۱۶۱)
۱۲.يزيد به غزاى خارزم رفت و اسيرانى بگرفت. سپاه وى لباس اسيران را بپوشيدند و در نتيجه آنان از سرما بمردند (فتوح البلدان، ص: ۵۸۱).
آیا بازهم دعوی ان دارید که اعراب با صلح ایران را ...