سروده ی داروین - حسین بطحائی

Question

با یاد و سروادی از پدر فرزانه ام  حسین بطحائی

  

شنیدم که دارویــــن دانش  پـــــــــژوه            سفـــرکرد عمـــــری به هامون  و کوه

که یــــــابد زِ اجــــــــــداد انسان نشان            به دور زمیـــن گشت دامـــــــن   کشان

پس ازسالها رنـــج وتحقیـــــــق وفکر            زِمغــزش تراوید این فــــــــکر   بِـــکر                     

که انسان و میــــمون زِ یک ریشه اند            زِدوران دیرینـــــــه هــــم  بیشـــــه اند

جهیـــــده است انسان و بــــی دم شده             ولی در میـــــان حلقــــه ای گــــم شده

بیفتــــاد در خلــــق این ولـــــــــــــوله            که یک حلقــــــــه گم گشته زین سلسله

بــــه پیـــــــــدایشِ حلقــــــــــۀ گمشده            که فرضیــــه ای بــود  بس  بیهُــــــــده       

مریـــــدان بگشتند درغـــــرب وشرق            درآنـــوادی جهـــــل  بودند   غــــــــرق      

همه غــافل از این که خود حلقــــه اند            درین گـــردش دهـــر  یک  دَلقــــــه اند

بگـــویم مـــن این راز با   عـــاقــــلان            که ما خــود  یـکی حلقــــه  ایم از دَدان

بــه دانش اگــــر در زمیـــن  سروریم             بــه رفتــــار از هـر  ددی    بدتـــــــریم

کــــــدامیـــــن دد و دام گُـــمــــراه شد            کـــــدامین به هـم جنس  بد  خــــواه شد

نه گـــرگی کند پــــاره گــــــرگ   دگر             نه  خـــرسی زِ خـــرسِ   دگــر در شرر

نه مــــاری گــزیده است از  مـــــارها             نه کفتــــار کُشتـــــه  زِ  کفتـــــــــــارها

نه ببـــــری زند چنگ بر نوع خویش             نه شیـــــری زند پنجه بر قــوم  خویش

ولی مـــا که از هـــــر ددی  ددتــــریم             زِخـــونریزی هم  نـــــداریــــم   بیــــــم 

چــه آسان شود جـــــــانور عالِمــــــی            چـــــه دشوار بـــــاشد شود  آدمــــــــی

سخنـــــــدان شیراز مینـــــــو سرشت             به گلـــــزار فضــــل و ادب   بر نـوشت 

تـــو کز محنـت دیگـــران بــی  غمــی             نشاید کــــه نــــامت  نهنــــد  آدمـــــــی

هــــلا هـــــوشیاران روی  زمــــــــین             زِ مَــــن بشنـــوید این  پیــام  نــــویـــن                    

کــــه انسان زِ نــــــادانـــی و سرکشی            گــــــزیـــــــــده   َره  و رَسم   آدم کشی

چـــه افسانه ها از زمـــــان ساختـــــه            ببــــازیــچــــه  عمــــر   گــران  باختــه

زِ مغــــروری و جهـــل برده  گمــــان             که او هست سر دفتــــر    ایـن جهــــان

تــــو کــــه از تمـــــام ددان  ددتــــری             چــــگونــــــــه  سزاوار  نـــــــام آوری

بــکشتار و جنگ و به مکــر و فریب             به هم نـــوع خود میـزنی    صـــد نهیب

بسا حیـــــله در دهــــر مــی افــــکنی             که تا اشکم گنــــــد  خـــود   پُــــــر کنی

نه خـــود میشناسی نه دادار خـــویش             به  شهـوت  سپُـردستی افسار خـــویش

هنــــــــــــوز آدم پـــــــــاک زاده  نشد             درگنـــــــــج  خــــــــــلقت   گشاده  نشد

نظـــامی که دهــــر است در  بَنــــد آن            مسیری است از درک  انسان  نهــــــان

چه خوش گفت دانشوری  پـــر هنــــر             کـــه بــاید نـــــویسند آن را   بــــــه زَر

نه زیـــن رشته سر میتــــوان تــــافتن             نـه سر رشته را می تـــــوان یــــــافتن

بــــه سیری که دایم بــــگردد جهــــان             امیــــد آنــــکه آیـد بــه دور  زمـــــــان

وجــــودی شریف و فهیـــــــم و نجیب             که نــاید ازو قتل و مکر   و فــــــــریب

خــــوشا روزگــاری که این سان شود             سَرِ حلقـــــــــۀ  خلـــــــــق  انسان شود 

در آن روز بطحــــائی و  پیــــــــروان             سَر افراز بـــاشند  در این    جهـــــــان