تطبیق واژه هایی از زبان های تالشی و سیستانی

1 – ستاره :

تالشی : اُستووَه ostova ؛ سوئه sua ؛ سارَه sāra ؛ سارِه sāre

سیستانی : آستارَه āstāra

2 – آهن :

تالشی : اُسن osǝn

سیستانی : آسون āsun

3 – آمد :

تالشی : اومَه uma

سیستانی : آمَه ، اومَه āma  ، uma

4 – ابر :

تالشی : هر hǝr ؛ خر xǝr

سیستانی : اُر owr  ، ōr

5 – شعله آتش ، حرارت آتش :

تالشی : آلوو âlov

سیستانی : اَلو alō

6 – پدر :

تالشی : دَدَه dâdâ ؛ بُبو bobo = پدربزرگ

سیستانی : بابو bābo

7 – مادر :

تالشی : نَنَه nânâ ؛ ( دِدِه dede = تالشی ماسال )

سیستانی : نَنَه nana ؛ مُکَه mōka

8 – مادر بزرگ :

تالشی : ماما ، مَمَه mâmâ ؛ یولَه نَنَه yola nânâ ؛ پیلَه دِدِه pila dede

سیستانی : نَنَه کَلو nana kalu

9 – پا :

تالشی : پو po ؛ لنگ lǝng

سیستانی : پو pō

10 – پا به سن ، ابتدای پیری :

تالشی : پو بَه سن po bâ sǝn ؛ پو بَه سین po bâ sin

سیستانی : پو بَه سِن po ba sen

11 – چربی :

تالشی : پی pi

سیستانی : پی pē

12 – گربه :

تالشی : پیشیک pišik

سیستانی : پیشَک pišak

13 – چُرت ، خواب موقت :

تالشی : پینَکی pinaki

سیستانی : پینَکی pinaki

14 – کاسه فلزی یا چوبی :

تالشی : توس tos

سیستانی : تاس tās

15 – تابه :

تالشی : تووَه tova

سیستانی : تاوَه tāva

16 – تنور نان پزی :

تالشی : تنو tanū ؛ تَنیوسَه tanyosa = نانوایی

سیستانی : تَندور tandur

17 – جوجه تیغی :

تالشی : ژَژو žažo ، ژَژِه žaže

سیستانی : جَج jaj

18 – گردو :

تالشی : ویز viz ، ووز vuz

سیستانی : جوز jōz

19 – لاغر :

تالشی : لَر lâr

سیستانی : چیلاسک čilāsk

20 – چرخ نخ ریسی :

تالشی : چَرَه čara ؛ چَه ča

سیستانی : چَر čar

21 – چشم :

تالشی : چَش čâš

سیستانی : چَش čaš

22 – خوردن :

تالشی : هاردِه hârde

سیستانی : خاردَه xârda

23 – خواهر :

تالشی : هووَه hovâ ؛ خواَر xoar

سیستانی : دَدَه dada

24 – دشنام :

تالشی : دشنوم dǝšnom

سیستانی : دِشمو dešmu

25 – دشمن :

تالشی : دشمِن dǝšmen

سیستانی : دُشمَه došma

26 – دهان :

تالشی : گاو ، گَو gâv ؛ دَن dan

سیستانی : دَن dan

27 – سطل :

تالشی : دول dul  ؛ هر چیز گود و دارای گودی

سیستانی : دول dōl

28 – تاقچه ، قفسه :

تالشی : رَفَه râfâ

سیستانی : رَف raf

29 – دختر :

تالشی : کِلَه kela ؛ کینَه kina

سیستانی : کِنچا ، کِنچَه kenča ؛ کِنجَه kenja = دختر ، کنیزک

30 – سگ کوچک :

تالشی : کتَه kǝta

سیستانی : کوتری kotri

31 – مَرد بدون موی صورت :

تالشی : کوسَه kusa

سیستانی : کوسَه kōsa

32 – آلونک ، خانه گلی و کوچک ، خانه موقت :

تالشی : کومَه kuma

سیستانی : کولَه kula

33 – کفش لاستیکی :

تالشی : کالوش kâloš ؛ گالیش gāliš ؛ گالِش gāleš = گاودار ، کسی که گاو نگه می دارد

سیستانی : گالِش gāleš

34 – گاو :

تالشی : گو go ؛ گا gā

سیستانی : گُو gow

35 – قارچ :

تالشی : گوبَلَک gōbalak

سیستانی : گوبَلَک gōbalak

36 – موی سَر زنان :

تالشی : گیس gis

سیستانی : گیس  gis

37 – روسری سه گوش :

تالشی : لَچَک lačak ؛ لِچَک lečak

سیستانی : لَچَک lačak

38 – تُشک :

تالشی : نولی noli

سیستانی : نالی nāli

39 – بله ، آری :

تالشی : هو ho

سیستانی : ها hā

40 – مرغ :

تالشی : کاگ kâg ؛ کَرگ karg

سیستانی : مَرغ marq ؛ مَرغِ کوروکی marqe kuruki = مرغ شبیه تیهو

منابع و پی نوشت :

(1). واژه های تالشی از گویش شمالی ( آستارا ) و جنوبی ( ماسال ) آمده است .

(2). واژه های سیستانی از این منبع : واژه نامه سیستانی ، ایرج افشار سیستانی ، انتشارات بنیاد نیشابور ، چاپ اول 1365 ؛ واژه های سیستانی ، گویش زابل .

نویسنده و گردآورنده : ضیاء طرقدار (گروه پژوهندگان مهرمیهن)