مهرمیهن | رسانه ی فرهنگ ایران

نگاهی به گویش قزوینی و زبان تاتی استان قزوین

بررسی تطبیقی واژگان و اصطلاحات قزوینی با زبان تاتی استان قزوین و زبانهای کهن ایرانی

نویسنده و گردآورنده : ضیاء - ط

(گروه نویسندگان مهرمیهن)

نوشته زیر سه قسمت را در بر می گیرد . در قسمت اول واژگان و اصطلاحات قزوینی با زبان تاتی مناطق مختلف استان قزوین بررسی تطبیقی می شود . در قسمت دوم نیز زبان تاتی مناطق مختلف استان قزوین را با زبانهای کهن ایرانی مانند : زبان اوستایی و زبان پهلوی بررسی تطبیقی می کنیم . و در قسمت سوم توضیحاتی کوتاه در مورد مکانهایی که به زبان آنها اشاره شده است داده می شود .
به دلیل اینکه در کتاب هایی که در نوشتن این مقاله از آنها استفاده شده ، برای تلفظ واژه ها تقریباً از حروف الفبای لاتین متفاوتی استفاده شده ، سعی می شود از یک حروف الفبای لاتین بینابینی و کلی استفاده شود تا همگان بتوانند واژه ها را تلفظ کنند .
نشانه های آوانگاری
a  اَ / e اِ / u او / o اُ _ُ / ö _ُ و / i ای / ā آ / b ب / p پ / t ت / s ث،س،ص / j ج / č چ / h ح ، ه / x خ / d د / z  ذ ، ز، ظ، ، ض / r ر / ž ژ / š ش / q غ ، ق / f ف / k ک / g گ / L ل / m م / n ن / v و / y ی / .

قسمت اول : بررسی تطبیقی واژگان و اصطلاحات قزوینی با زبان تاتی مناطق مختلف استان قزوین
1 – بچه :
قزوینی : بالام جان – bālām jān / تاتی تاکستان : زارین – zārin  ، بالا bālā نیز به معنی فرزند و بچه به کار می رود / تاتی سگز آباد : زارو – zaru / تاتی ابراهیم آباد : زارو – zaru / تاتی اردبیلک : وچه – vača / تاتی زیاران : عیال – eyal  ( در روستای طیخور در شمال غربی زیاران ، وَچه – vača  گفته می شود )  
2 – پشت بام :
قزوینی : بون – bun / تاتی تاکستان : بُن – bon / تاتی سگز آباد : بون – bun / تاتی ابراهیم آباد : بون - bön / تاتی اردبیلک : بوم – bom / تاتی زیاران : بوم - bum
3 – دست :
قزوینی : بال – bāl / تاتی تاکستان : بال – bāl ، به بازو و بال پرندگان هم گفته می شود / تاتی سگز آباد : بال – bāl / تاتی ابراهیم آباد : بال – bāl / تاتی اردبیلک : بال – bāl  ، به بازو هم گفته می شود / تاتی زیاران : بال – bāl  

4 – تیز :
قزوینی : تیج – tij / تاتی تاکستان : تیج – tij / تاتی سگز آباد : تیج – tij / تاتی ابراهیم آباد : تیج – tij / تاتی اردبیلک : تیج – tij / تاتی زیاران : تیج – tij
5 – خواهر :
قزوینی : خاخو – xāxu ، در قزوینی این واژه به معنای خواهر شوهر است / تاتی تاکستان : خاکه – xāke / تاتی سگز آباد : خواچه – xuača / تاتی ابراهیم آباد : خواکه – xuāka / تاتی اردبیلک : خواخور – xāxor / تاتی زیاران : خُوآر – xoār /
6 – وضو :
قزوینی : دس نماز – das namāz / تاتی تاکستان : دسنماز – dasnemāz / تاتی سگز آباد : دست ماز – dasta māz / تاتی ابراهیم اباد : دس نماز – dasnemāz / تاتی اردبیلک : دس نماز – dasnemāz / تاتی زیاران : دست نِماز – dastnemāz
7 – کدبانو :
قزوینی : کیبانو – keybānu / تاتی تاکستان : کیوونیه – keyvuniye ، واژه کلُونتَره زینیه kalöntare zeyniyr  به معنای زن کدبانو ، زن کلانتر نیز به کار می رود / تاتی سگز آباد : چی بنوه – čeybonua / تاتی ابراهیم آباد : کی وانو – key vānu / تاتی اردبیلک : کی وانو – key vānu / تاتی زیاران : کلنتر – kalentar ( در طیخور ، خوجیره زِن xojerezen گفته می شود )
8 – عدس :
قزوینی : مزجمک – mazjamak ، عدس ریز / تاتی تاکستان : مرجومکه – marjömake / تاتی سگز آباد : مرجوه – marjeva / تاتی ابراهیم آباد : مرجوه – marjeva / تاتی اردبیلک : مرجو – marju / تاتی زیاران : عدس – adas ( در طیخور ، مرجو marju گفته می شود )
9 – آرام و ساکت :
قزوینی : نادنجی – nādenji ، نا آرامی و بی قراری های کودک . قسمت دوم این کلمه ، دنج – denj  به معنای آرام است که با nā منفی شده / تاتی تاکستان : دینج – dinj / تاتی سگز آباد : دینج – dinj / تاتی ابراهیم آباد : دینج – dinj  / تاتی اردبیلک : دنج – denj / تاتی زیاران : دنج – denj


10 – فریاد ، جیغ ، داد :
قزوینی : هرای – hārāy / تاتی تاکستان : هرای – harāy / تاتی سگز آباد : هرای – harāy ، قیه – qia / تاتی ابراهیم آباد : هرای – harāy  ، قیه – qeya / تاتی اردبیلک : هرای – harāy ، قیو – qiyu / تاتی زیاران : قال مِقال – qalmeqal ( در طیخور ، هَرَه – hara گفته می شود )

قسمت دوم : بررسی تطبیقی زبان تاتی مناطق مختلف استان قزوین با زبانهای اوستایی و پهلوی
1 – سگ :
اوستایی : اسپان – span / پهلوی : سِگِ – sege / تاتی تاکستان : اَسبه – asbe ، ماچیه – māččiye به ماده سگ گفته می شود / تاتی سگز آباد : اَسبه – asba / تاتی ابراهیم آباد : اَسبه – asba / تاتی اردبیلک : سگ – sag / تاتی زیاران : سَیگ – sayg /
2 – استخوان :
اوستایی : است – ast / پهلوی : است – ast ، خستک – xastak / تاتی تاکستان : اسقُنج – esqonj / تاتی سگز آباد : خسته – xasta / تاتی ابراهیم آباد : خسته – xasta / تاتی اردبیلک : اسدقان – esdeqān / تاتی زیاران : هَستَه – hasta /
3 – دروغ :
اوستایی : دروج – droj / پهلوی : دُروگ – drog ، دُروو – droo / تاتی تاکستان : دورو – duru / تاتی سگز آباد : درو – deru / تاتی ابراهیم آباد : دورو – doru / تاتی اردبیلک : درو – duru / تاتی زیاران : دورو – duru /
4 – سوزن :
اوستایی : در اوستا " دِرزه – dereza = بند ، از ریشه darez به معنی محکم کردن / پهلوی : درزیک – darzik ، درزی – darzi / تاتی تاکستان : درزُنه – darzone / تاتی سگز آباد : درزنه – darzena / تاتی ابراهیم آباد : درزنه – darzena / تاتی اردبیلک : درزَن – darzan / تاتی زیاران : درزِن – darzen /
5 – چهره ، صورت :
اوستایی : در اوستا daeman = چشم ، از ریشه dā به معنی دیدن است / پهلوی : در زبان پهلوی ، دیتن ditan = دیدن ، هر دو این واژه ( اوستایی و پهلوی ) با دیم dim از یک ریشه است / تاتی تاکستان : دیم – dim / تاتی سگز آباد : دیم – dim / تاتی ابراهیم آباد : دیم – dim / تاتی اردبیلک : دیم – dim / تاتی زیاران : دیم – dim /

6 – داماد :
اوستایی : زاماتر – zāmātar / پهلوی : زامات – zāmāt / تاتی تاکستان : زُما – zomā / تاتی سگز آباد : زوما – zummā / تاتی ابراهیم آباد : زیما – zeymā / تاتی اردبیلک : زاما – zāmā / تاتی زیاران : زاما – zama /
7 – خانه :
اوستایی : کته – kata / پهلوی : کتک – katak / تاتی تاکستان : کیه – kiye / تاتی سگز آباد : چیه – čia / تاتی ابراهیم آباد : کیه – kia / تاتی اردبیلک : خانَه – xāna / تاتی زیاران : خانَه – xāna /
8 – مَرد :
اوستایی : مِرِته – mereta / پهلوی : مرت – mart / تاتی تاکستان : مردک – mardak / تاتی سگز آباد : میرده – miarda / تاتی ابراهیم آباد : میرده – miarda / تاتی اردبیلک : مِردی – merdy / تاتی زیاران : مَردِک – mardek /
9 – بَره :
اوستایی :    -    / پهلوی : ورک – varrak / تاتی تاکستان : وَره – vare / تاتی سگز آباد : وره – vara / تاتی ابراهیم آباد : وره – vara / تاتی اردبیلک : وره – vara / تاتی زیاران : وره – vara
10 – عروس :
اوستایی : وذه – vaze / پهلوی : وذیوک – vazyok / تاتی تاکستان : ویه – veye / تاتی سگز آباد : ویه – veya / تاتی ابراهیم آباد : ویه – veya / تاتی اردبیلک :    -     / تاتی زیاران : عَی ریس – ayris ، عریس – eris /
11 – بینی :
اوستایی : وئنا – vaenā / پهلوی : وینیک – vinik / تاتی تاکستان : وینیه – vinniye ، به معنای آب بینی آمده / تاتی سگز آباد : ونیه – venia / تاتی ابراهیم آباد : ونیه – venia / تاتی اردبیلک : وینی – vini / تاتی زیاران : وینی – vini  /
12 – گرگ :
اوستایی : وهرکه – vehraka / پهلوی : گورگ – gurg / تاتی تاکستان : ورگ – varg / تاتی سگز آباد : ورگ – varg / تاتی ابراهیم آباد : ورگ – varg / تاتی اردبیلک : وِرگ – verg / تاتی زیاران : گورگ – gurg /

قسمت سوم : توضیحاتی کوتاه در مورد مکانهایی که به زبان آنها اشاره شده است
قزوین ( کاسپین – کسپین ) : بسیاری از مورخین قدیم و کنونی را عقیده بر این است که لفظ کاسپین مأخوذ از نام طایفه کاسسیان یا کاس سوها است که روزگار درازی در کرانه باختری ( غربی ) دریای قزوین ( خزر ) میزیسته و نام خود را به این دریاچه عظیم داده اند .
آنها را ایلامیها " کوس سی " و آشوریها " کش شو " می خواندند . هردوت آنها را " کیسّی " و دیگر مورخین یونانی " کوس سائی " یاد کرده اند . " کشوها " که اروپائیان کنونی آنها را " کاسی " یا " کاسیت " تلفظ می کنند بر بابل چیره گردیده و نزدیک به ششصد سال در آنجا سلطنت نمودند ( حدود 1700 – 1130 ق.م ) . دلاپورت گوید " کوس سی ها " آریائی و از نزدیکان میت تانی ها بوده اند . بطور کلی به نظر می رسد که طوایف و خانواده های گوناگون کوسسی ها در پیرامون " پاراخوآتر " یا طوالش ( تالش ) کنونی سکنی داشته اند ، همچنین در جنوب رود ارس .
دریای قزوین در زبان باستانی " وُاُرُ کَشَ " گفته می شد و در پهلوی چنانکه از زامیاد یشتها بر می آید " فراخکرت " نام داشته و این دو لغت تقریباً با یکدیگر قرابت ظاهری داشته ، ضمناً دارای وحدت معانی می باشند که می توان آنها را به " فراخ کنار " یا " پهن کرانه " تعبیر کرد . بعضی پنداشته اند که لفظ " کَسِ پَین " نیز از همین ریشه بوده و مرکب است از دو واژه " کَس " و " پَین " که معنای آن کرانه پهن یا فراخ ساحل است . تنها تفاوتی که با دو کلمه پیش گفته یعنی " وُاُرُ کَشَ " و " فراخکرت " دارد تقدم و تأخر واژه های دوگانه آن می باشد وگرنه از حیث معنی با یکدیگر اختلافی ندارند . نگارنده ( مؤلف کتاب تاریخ و جغرافیای تاریخی قزوین ) چنین می پندارم که برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان ( آمارد و دیالمه ) به فرمان پادشاه وقت ( دوره هخامنشی یا اشکانی ) دژی در مدخل کوهستان شمالی قزوین که به منزله برج دیده بانی می توان تصویر کرد ساخته و قلعه بزرگتری نیز که جایگاه سپاهیان مستحفظ و نیروی پادگان این ناحیه بوده در محل کنونی قزوین میان دو رودخانه " دیزج " و " ارنَزک " بنا کرده ، اولی را " دژ بالا " و دومی را " دژ پایین " نامیده اند . " دژ پایین " به مرور ایام تحریف شده و به " دژ پین " و " دژ بین " و گژوین " و " کشوین " تبدیل گردیده و در دوران " شاپور ذوالاکتاف " در جایگاه همان دژ قلعه ای بنا کرده و به همان نامی که قبلاً معروف بوده " کشوین " خوانده اند . اعراب نیز پس از استیلای به این حدود " کشوین " را معرب کرده " قزوین " گفته اند . (1).
یک توضیح اینکه بین واژگان قزوینی و زبان تاتی قزوین با زبان تالشی در منطقه تالش در غرب استان گیلان اشتراکات زیادی وجود دارد . و دیگر اینکه برای واژه کاسپین معناهای متفاوتی ارائه شده است . نکته مهم این است که در معنی کردن نام یک مکانی یا چیزی باید به زبان و گویش آن منطقه توجه کرد . بنابراین باید در یافتن معنای واژه کاسپین از گویش قزوینی و زبان تاتی قزوین و زبان تالشی مردم تالش که در جنوب غربی دریای کاسپین ( خزر ) زندگی می کنند و از لحاظ زبانی اشتراکات زیادی با تاتی قزوین دارد کمک گرفت . در زبان تاتی تاکستان رنگ " آبی " می شود : کُ – ko  / " سفید " می شود : اِیسبی – isbi / " خانه " می شود : کیه – kiye / . قابل ذکر است که در زبان تالشی نیز رنگ " آبی " می شود : کاو – kāo  و کو – kav نیز گفته می شود . " سفید " می شود : ایسپی – ispi / " خانه " می شود : کَه – ka / در زبان تالشی افراد چشم آبی را " کاس – kās می گویند . بنابراین شاید بتوان بر اساس این واژه ها کاسپین را معنا کرد .
تاکستان ( سیادن ) : شهر تاکستان در شمال غربی فلات مرکزی ایران واقع شده و مرکز شهرستانی به همین نام می باشد . تاکستان در 35 کیلومتری جنوب غرب قزوین و 185 کیلومتری غرب تهران واقع شده است . نژاد مردم شهر تاکستان آریایی است . مردم تاکستان خود را تات یعنی ایرانی نژاد و ایرانی زبان می دانند . تاکستان بزرگ ترین شهر تات نشین و تات زبان ایران و جهان است . زبان مردم بومی شهر ، تاتی می باشد که یکی از زبانهای بسیار قدیمی و پیشینه دار ایران است و با زبانهای کهن ایرانی مانند پهلوی و فارسی باستان در پیوند است . لفظ " تاکستان " از دیدگاه معنایی به جای پر از باغ های انگور اطلاق می شود . " تاک " به معنی انگور است . ظاهراً این نام در سال 1317 توسط فرهنگستان اول ایران برای این شهر انتخاب شده است . نام قدیم آن " سیادن " ( با کسر دال ) می باشد . (2).
سگزآباد و ابراهیم آباد : سگزآباد و ابراهیم آباد که در اصطلاح اهالی " سزگوه – sezgowa " و " برموه – bermowa " گفته می شود دو تا از دهات بلوک زهرا است . ( سگز آباد اکنون شهر است و ابراهیم آباد دهستان است ) . این دو به فاصله چهار پنج کیلومتری یکدیگر در دامنه شمال شرقی کوه " رامند " قرار دارند . در سگز آباد و ابراهیم آباد به لهجه ای ( زبانی ) حرف می زنند که خود اهالی آن را تاتی می دانند . (3).
اردبیلک : اردبیلک روستایی است از بخش اقبال غربی ، بخش مرکزی شهرستان قزوین . روستا در شمال قزوین قرار دارد و فاصله ی آن تا شهر 7 کیلومتر می باشد . ارتفاع متوسط اردبیلک از سطح دریا 1715 متر می باشد . زبان روستای اردبیلک از دیر باز همان زبانی بوده است که اکنون سخن می گویند . در بین روستاهای همسایه الولک و تراتِن به زبان تاتی اما با لهجه دیگری سخن می گویند . ناگفته نماند که این زبان با تاتی تاکستان و تاتی بلوک زهرا و تاتی الموت و حتی زبان گیلکی دارای وجوه مشترکی است اما تفاوت بسیار زیادی با آن دارد بخصوص از جهت تلفظ و اعراب و معانی که برای کلمات در نظر گرفته شده ، اما به زبان روستای دستجرد بسیار نزدیکتر است . (4).
زیاران : ( زیاران در شرق استان قزوین قرار دارد. ) زیاران بزرگترین روستای دهستان فشگلدرّه با 1600 متر ارتفاع از سطح دریا در دامنه جنوبی رشته کوه سیالان واقع گردیده است . فاصله روستا تا آبیک 15 کیلومتر است . مشهور است که گویش مردم دهستان تاتی است . گویش مردم به آنچه که تاکستان قزوین تحت عنوان تاتی بدان تکلّم می نمایند نزدیک است ولی بر اساس تحقیقی که در مورد ادبیات تاتی صورت گرفته روشن می شود که با آن اختلافات روشنی دارد . (5).
طیخور : طیخور با 25 کیلومتر فاصله از آبیک در جهت شمال غربی و ارتفاعی معادل 1880 متر از سطح دریا در دامنه جنوب و جنوب غربی پراکندگی های رشته کوه سیالان واقع گردیده است . ( شمال غربی زیاران ) . در دامنه جنوبی کوههای جنوب روستا درّه ای موسوم به " کَی تیل درّه – kay til darreh " است که از خرابه های بجای مانده در آن فهمیده می شود که مدتی محل سکونت بوده . (6).
......

منابع :
(1)- مینودر ، یا ، باب الجنه قزوین ، تاریخ و جغرافیای تاریخی قزوین ، سید محمد علی گلریز ، انتشارات طه ، چاپ دوم ، 1368 ، جلد اول ، ص 39 ، 41 ، 42 ، 44
(2)- فرهنگ تاتی تاکستان ، رضا رحمانی ، انتشارات سال ، چاپ اول 1390 ، ص 3 ، 5 ، 7 / لغات تاتی تاکستان از این منبع ، ص 37 – 230
(3)- تات نشین های بلوک زهرا ، جلال آل احمد ، انتشارات ژکان ، چاپ اول ، 1389 ، ص 19 / لغات تاتی سگزآباد و ابراهیم اباد از این منبع ، ص 163 – 197
(4)- سرای من ، صغری بهرامی ، فاطمه بهرامی ، محمد حسین بهروزی ، انتشارات اندیشه زرین ، چاپ اول ، 1389 ، ص 8 ، 178 ، 179 / لغات تاتی اردبیلک از این منبع ، ص 191 – 206
(5)- فشگلدرّه قزوین ، رستم نوچه فلاح ، عبدالله بهرامی زیارانی ، چاپ اول ، 1374 ، ص 56 و 149 / لغات تاتی زیاران از این منبع ، ص 59 – 67 /  ( لغات تاتی زیاران از منبعی است که ذکر شده ، ولی به دلیل اینکه تعدادی لغات در آن منبع نبود ، به صورت مستقیم از یکی از اهالی زیاران پرسیده شد . لغات تاتی طیخور نیز از کسی که اهل این روستا بود پرسیده شد )
(6)- همان – ص 163
(7)- دو بلبل روی شاخه های پسته ، فرهنگ واژگان ، مثل ها ، کنایه ها ، ترانه ها و سروده های بومی قزوین ، مجید بالدران ، چاپ دوم ، 1386 ، لغات و واژگان قزوینی از این منبع ، ص 24 – 196
(8)- جستارهایی درباره زبان مردم آذربایگان ، یحیی ذکاء ، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار ، تهران ، 1379 ، لغات اوستایی و پهلوی از این منبع ، ص 135 – 157

دیدگاه‌ها  

+6 # پرهام کاسپی 1394-02-17 14:14
واقعا کاری بسی ارزشمند و شایان تقدیر است از صمیم قلب از این همت و بلند محقق گرانقدر ممنونم
پاسخ دادن
+11 # مهسا 1394-03-20 00:16
سپاس از ضیاء - ط و مهرمیهن
علیرغم اینکه دو دهه از زادگاه خود (در طالقان) دور بوده ام، اما زبانش را هرگز فراموش نمی کنم. مقایسه بسیار جالب بود. لهجه ما مانند لهجه زیارانی، اما خواندن واژگان بزرگترین و مهمترین شهر تاتی (تاتی تاکستانی) بسیار جالب بود.
سپاس.
پاسخ دادن
+8 # ‫مصطفی حسینی‬‎ 1394-04-04 00:58
بویین زهرا تات زبان نیست واغلب مردم بویین ازگوشه وکنار استان کوچ کردهاند وبه این شهر آمده اند
ودر جنوب استان قزوین فقط شهرهای تاکستان .دانسفهان.اسفرورین .شال.ودهات های آنها که شامل خیارج.خوزنین ابرام اباد .سگزاباد .و به زبان تاتی تکلم دارند ولا غیر
پاسخ دادن
+1 # کامران جهانبخشی 1402-01-15 15:45
این منطقه تات نشین بوده اند از سالیان پیش تا به امروز ب دلایل مختلف کوچ و تهاجم این شهر (بویین)هر زبانی تو خودش جا داده ما به پیشینه نگا کنیم بویین زهرا هم تات بوده و الانم تات داره از گوشه کنارا اومدنش اقوام ترک بودن ، از الموت گرفته تا سگزاباد شهر های بزرگ استان قزوین تات هستند و هر شهر بزرگ بازم دهستان هایی داره ک اونا هم تات هستند ولا غیر
پاسخ دادن
0 # هوشنگ عباسی 1394-11-25 12:18
با سلام . چرا در معرفی لهجه قزوینی اشاره ای به کتاب نفیس و با ارزش " فارسی قزوینی" (انتشارات اندیشه زرین) نوشته پژوهشگر ارجمند و ایران شناس بین المللی جناب منصور خادم الشریعه سامانی نشده است؟
پاسخ دادن
+2 # پیمان 1396-11-06 22:16
من دنبال معنی کلمه نادنجی بودم که اینجا پیداش کردم. ممنون مرسی
پاسخ دادن
+1 # رضا حسینی 1398-02-05 02:08
درود
من پی زبان تاتی و گرفتم دیدم فقط تو قزوین ک بخشهایی از قزوین ب این گویش تکلم دارند ولی گویشهای چنتا از روستاهایه همدان (زرقان) و اراک (کمیجان) تاتیه روستایه زرقان همدان یکی از قدیمیترین وتاریخیترین روستاهایه ایرانه ک ب زبان ترکی تکلم میکنن ولی زبان رسمیش تاتیه کسی میدونه راهنمایی کنه
پاسخ دادن
+1 # نیکوئی 1399-08-27 17:58
سلام.بنده از تات زبانان استان زنجان شهرستان طارم هستم.در اون منطقه چند روستا وجودداره که همگی تات زبان هستن و مهمترین آنها روستای سیاورود و نوکیان هستش.موقعیت جغرافیایی اون روستاها و نزدیک بودنشون به قوم ترک زبانان استان زنجان دقیقا مصداقیه برای توصیفات این سایت
اگر کنجکاو بودین که اطلاعات بیشتری داشته باشین در خدمتم
پاسخ دادن
0 # کامران جهانبخشی 1402-01-15 15:50
با ورود اقوام ترک کوچ نشینی تهاجم فرهنگی و.. حکومت های ترک ب مرور جایگزین زبان شده اند اما در گوشه کنار هایی هنوز هم زبان اصلی ایرانی این مناطق حفظ شده است اما باتوجه به کهنگی این زبان تاتی و اموزش ندادن بزرگان به بچها کم کم از یاد ها میره مگر ک گوش زد کنیم تاتی را به فرزندانمان یاد بدیم
پاسخ دادن
+2 # neda 1398-04-04 04:16
خیلی ممنون کار بسیار ارزشمندی کردین. ولی در مورد روستای اردبیلک باید بگم گویش تاتی ما به گویش مازنی بسیار نزدیکه اگه مقایسه کنین با گویش مردم شهر ساری متوجه میشین
پاسخ دادن
+1 # تا رش 1399-05-05 02:54
نژاد تات آریایی نیست. احتمال قوی کاسی است. آریایی ها 2ال3 هزار سال وحداکثر4 هزارسال وارد ایران شده اند. اما تات های تاکستان قدمت 7 هزار ساله دارند. وقزوین شکسته شده کاسبین است. در ثانی زبان تاتی که شباهت زیادی به تالشی دارد، بیشتراز آن شباهتش به گالشی، دیلمی است. ونیز شباهت زیادی به گیلکی دارد.
پاسخ دادن
0 # سیامک طاهرخانی تاکستانی 1401-11-15 00:35
سلام و درود
کاسی، کاسپی، تپوری، دیلمی، ماننا، آماردا، وهیرکان، آتورپاد و..... همگی نامهای تاریخی و باستانی مردمان و آبادی های ساکنان رشته کوههای البرز و کوکاس (قفقاز)، که همگی جزو امپراطوری ماد هستند.
کشور ایران به گفته غربی ها (که آثار باستانی ما را به غارت بردند) قدیمی ترین کشور جهان با پیشینه 15 هزار ساله است. و شهر تاکستان هم 12 هزار سال و سگز آباد بلوک زهرا 10 هزار سال قدمت دارد به اخبار دروغین رسانه ها گوش ندهید.
ریشه یابی جاینامها کاری حرفه ایست به راحتی نمیشه نام آبادی ها را بر اساس احتمال ریشه یابی کرد.
پاسخ دادن
+1 # سهیل قاسمی 1399-10-03 23:51
من بچه ورک هستم اصالته ما به شاهدخت الموت بر میگرده که ما از حشاشیان هستیم و من از نوادگان انها هستم که به معنی حشاشیان که از ما برای غار مخفی نگهداری میشد که در کوهای ورک بود
پاسخ دادن
0 # روسلان 1400-10-09 04:31
سلام من از شهرستان رودبار زیتون هستم لهجه ما به تاتی قزوینی خیلی نزدیک است مثل پدر میگیم ده ده ،، به تفنگ میگیم ته فنگ ، به مرغ مادر میگیم کولشک و ،،،، خیلی لهجه ما به تاتی نزدیک است و زبان تاتی زبان ابا اجدادی ما که اصلاحات تاتی صحبت میکنیم کاش شهرستان رودبار یتون به قزوین ملحق شود چون فرهنگ و گویش ما به قزوین و زنجان خیلی نزدیک است ارادتمند روسلان غیاثوند لوشان
پاسخ دادن
0 # علیرضا 1399-10-28 18:29
زبان تاتی در بخش اسفرورین ازتوابع شهرستان تاکستان
پاسخ دادن
0 # علوی 1400-06-23 15:34
روستای الویر از توابع خرقان ساوه (بعد از کارخانه سیمان سمت راست ) گویش اون منطقه شبیه مردم تات استان قزوین است من دوستان مختلفی در تاکستان و شال و اسفرورین دارم که غالب گویش اونها با الویر مشابه است
پاسخ دادن
0 # سیامک طاهرخانی تاکستانی 1401-11-15 00:24
درود بر دوستان. طبق بررسی دانشمندان و زبانشناسان بزرگ ایران و جهان
1- زبان تاتی، گویش تاکستانی، از طارم سفلی تاکستان شروع شده بلوک رامند، بلوک زهرا، دشتابی، کل شهرستان اشتهارد و تات های شهرستان ساوه (الویر و ویدر) را شامل میشه.
2- چیزی که امروزه به دیلمی (رودبارهای استان های شمالی)، خلخالی، آذری، راجی منسوب به راگا یا همون ری (کرج، تهران، سمنان، مرکزی و برخی از شهرستانهای اصفهان)، تاتهای خورآسان شمالی، گالشی، تالشی، گیلکی، مازنی و یا تپوری نامیده میشه بیشتر نام محلی و بر گرفته از جغرافیا و اقلیم و بر اساس گویش و لهجه ی منطقه هست که در اصل گویش های گوناگون زبان های مادی (تاتی کنونی) هستند. البته در قفقاز (کوکاس) نیز تات ها و تالشان حضور دارند که آنجا هم جزو امپراطوری مادها بوده است.
در ضمن این مقاله که در این سایت ارائه شده کپی برداری بوده و جای ویرایش دارد.
پاسخ دادن

نوشتن دیدگاه


دستاوردهای هموندان ما

بارگذاری
شما هم می توانید دستاوردهای خود در زمینه ی فرهنگ ایران را برای نمایش در پهرست بالا از اینجا بفرستید.
 

گزینش نام برای فرزند

 

نگاره های کمیاب و دیدنی

XML