مهرمیهن | رسانه ی فرهنگ ایران

وزوانیان هنوز به زبان پهلوی سخن می گویند

برای بسیاری از ایرانیان و جهانیان شگفت است که بدانند هنوز هم یادگارهایی از زبان پهلوی ساسانی که بن مایه و ریشه ی زبان پارسی امروزی است ، در شهری از ایران زمین روان است و مردمان آن سرزمین به زبان کهن نیاکان خود سخن می گویند !
وزوان شهری است از توابع میمه که در ۱۰۰ کیلومتری شمال اصفهان در مسیر جاده ارتباطی اصفهان-تهران قرار دارد. از لحاظ تقسیمات کشوری تابع شهرستان شاهین‌شهر و میمه و بخش میمه است و به فاصله سه کیلومتری مرکز بخش که شهر میمه است واقع شده‌است.

مردم اين منطقه تا حدودي در فرهنگ و تمدن هماهنگي دارند و به زباني سخن مي گويند كه خود شاخه اي از زبان پهلوي ساساني و پارسيك جنوبي است و محققين و پژوهشگران نيز سمنان و بخش هايي از كاشان و اصفهان را از يادگار هاي زبان پهلوي (پارتى) مي دانند پيش از زمان پيدايش در زمان ساسانيان زبان مردم ايران زبان پارسيك يا پهلوي ساساني بوده و اين لهجه اي از زبان پهلوي اشكاني به شمار مي‌رفت كه در جنوب ايران رواج داشت. لذا پيش از اسلام چون اين سرزمين به استان فارس نزديكتر بوده بنابراين به همان لهجه پهلوي اشكاني سخن مي راندند و مي توان گويش كنوني مردم اين سامان را بازمانده ي زبان پارسيك يا پهلو ي ساساني دانست.

سیاری از واژگان مستعمل در این گویش با زبان های باستانی ایران مشابهت هایی دارد که نشان از انشعاب این گویش از زبان های باستانی رایج در خاور میانه و وسعت تاریخ آن دارد و می تواند خود دلیلی بر اثبات غنای تاریخی شهر وزوان باشد.

آروس: (ãrüs) این واژه به معنی عروس است. این واژه از ریشه اوستایی اَرِزَ به معنی سپید است که به معنای آراسته و زیبا نیز به کار می رود.

کووَه: (küa) به معنای سگ است و با واژه سِپاکو یا اِسپَکو که در زبان مادها نام سگ ماده است، هم پیوند است.

کیَه: (kiya) در این گویش به معنای خانه است و هم ریشه با کَتِه در اوستایی و کَتَی یا کَتَک در پهلوی اشکانی.

هُشکَه: (huška) به معنای خشک و همان هُشکَه در زبان های پارسی باستان و اوستایی است.

هاما: (hãmã) ضمیر اول شخص جمع ما است و دگرگون شده واژه hãmã در پارسی میانه است.

وَس: (was) بس. و همانند was در زبان پارسی میانه است.

هِندَه: (hendah) هستند. هم پیوند با tidah در پارسی باستان است.

جَن: (jan) زن. هم پیوند با jani در زبان اوستایی است.

وارون: (vãrün) باران. هم ریشه با vãrãn در زبان پهلوی و هم پیوند با واژه وارونا خدای آسمان بیکران، از خدایان گهن نژاد آریاست.

آرت: (ãrt) آرد. هم پیوند با واژه artak در زبان پهلوی است.

اِور: (ewr) ابر. هم ریشه با واژه awr در زبان پهلوی است.

واج: (vãj) صدا زدن و سخن گفتن. همانند واج در زبان پهلوی و واچ در زبان اوستایی است.

اِستِرَه: (sterah) ستاره. هم ریشه با stãrak در زبان پهلوی است و هم پیوند با زبان های هند و اروپایی، هم ریشه باstãr در زبان انگلیسی است.

گُرد (gord) بزرگ. هم ریشه با gouru در زبان اوستایی به معنی بزرگ و سنگین.

دوم (doum) صورت. هم ریشه با daiman در اوستایی به معنی صورت و رخساره.

.....
بن مایه های نوشتار :

نوشتار گویش پهلوی ساسانی - نگارش : حسين بهاري ورزنه

نوشتار گویش وزوان - نگارش : سيدرضا حسيني پور - تارنگار : http://vaz-van.blogfa.com

دیدگاه‌ها  

+1 # بهرام 1392-12-21 20:31
نام ابیانه را جا انداختید
پاسخ دادن
+3 # Behnevis Reza 1393-07-14 18:22
مقاله خوبی بود. در ضمن بهتر است بدانید که نخستین کار علمی‌ در این زمینه را در حدود ۳۰ سال پیش استاد محترم آقای دکتر جامی‌ شکیبی با همکاری استاد خانم ملک قلیزاده وزوانی به انجام رساندند که در مجموعه آثار بسیار نادر زبانشناسی به حساب میروند. زبان وزونی زبانی است ترکیب یافته از زبانهای اوستایی و پهلوی میانه (اشکانی و ساسانی).
پاسخ دادن
+2 # محمد اورنگی 1393-09-20 20:21
باسلام اکثر گویش فعلی مردمان خورزوق درشمال اصفهان بازبان اوستایی تشابه که زبان دینی مذهبی بوده کامل دارد نمونه بئشزب (توانا وقادر)که دراوستا همین واژه پزشک میباشد هیشت (دورکردن پرندگان بخوبی)معادل واژه اوستایی وواژه ویتر (بیماری دورباد) ویتران (عبورازمرگ) مشابه اوستا یاواژه سارتمب (سرنگهدار-ستون حائل ) یا واژه ویژدوری(گیاه سخت وریشه دار)معادل واژه اوستای وژدوری والی اخر
پاسخ دادن
+20 # لیلا عنایتی 1394-02-22 00:34
تمام واژهایی که مثال آوردید درزبان کردی هم بصورت همان گویش اوستایی استفاده میشه
پاسخ دادن
+10 # علی امیری 1394-05-08 05:01
گفتاورد از لیلا عنایتی:
تمام واژهایی که مثال آو
ردید درزبان کردی هم بصورت همان گویش اوستایی استفاده میشه




کاملا درست است به کردی بگی اینها را می فهمه
پاسخ دادن
+4 # سهراب ب 1394-08-18 11:58
با سلام واحترام
گويش لارستاني نيز تمامي واژه هاي عنوان شده يا با همين سبك بيان ميكن ويا با كمي تغيير بصورت محاوه بكار مي گيرد ضمنا صرف افعال بكار برده نيز همانند پهلوي ساساني امروزه كاربرد دارد
پاسخ دادن
+4 # از شرق اصفهان 1394-09-24 12:04
این که تو ورزنه هم هست.
چیز جدیدی نیست.
دیوار:دِزار
بیابان:ویاوُن
البته اینی که شما گفتید اصیل تره
پاسخ دادن
+16 # حامد از کرمانشاه 1394-12-03 01:06
با سلام تمامی این واژه های پهلوی بدون کوچکترین تغییر در زبان کردی ولکی وجود دارند.
پاسخ دادن
+12 # محمد 1395-01-05 19:36
در زبان بلوچی هم اکثر این واژه ها و همینطور واژه های بسیار دیگه ای هم دقیقأ به همان شکل اصیل ویا با تغییرات بسیار کمتری نسبت به فارسی رایج امروزی استفاده میشه
پاسخ دادن
+19 # ارش 1395-01-11 10:21
با سلام من یک بلوچ هستم ۹۵٪ این واژه های که این جا اوردین در زبان بلوچی هستند طوری که خودم شاخ در اوردم
پاسخ دادن
+12 # Ali Amiri 1395-02-22 03:55
اصفهان با توجه به تاریخ نگاران مثل مستوفی روزبه و غیره جزع سرزمین پهله بوده زبان مادی داشتن همینطور که شهرزا نام قدیمش قمشه بوده و در جا جای جنوب ایران و فارس روستاهایی بنام کردمحله و حثی شهر کرد وغیره فراوان است تمام کلماتی که اینجا اورده شده زبان روزمره کردها وحتی لرها و بلوچها مازنی گیلکی تاتی تالشی میباشد نتیجه اینکه زبان پهلوی بازمانده زبان مادها است وبا فارسی باستان هم خانواده بوده ولی به زبان فارسی امروز که دری اشرق ایران است بندرت کلمات مشابه دارد
پاسخ دادن
+1 # شرفی 1400-02-17 12:28
دژکرد نام شهری در استان فارس است. و به مردمانی گفته میشوذ که در زمان ساسانی کوچ نشین بوده اند و با مردم عزیز کرد یکی نیست
منبع: کتاب مانده تا برف زمین آب شود
نوشته اکبر رئیسیان
پاسخ دادن
+13 # بهرام 1395-03-13 19:33
گفتاورد از Ali Amiri:
اصفهان با توجه به تاریخ نگاران مثل مستوفی روزبه و غیره جزع سرزمین پهله بوده زبان مادی داشتن همینطور که شهرزا نام قدیمش قمشه بوده و در جا جای جنوب ایران و فارس روستاهایی بنام کردمحله و حثی شهر کرد وغیره فراوان است تمام کلماتی که اینجا اورده شده زبان روزمره کردها وحتی لرها و بلوچها مازنی گیلکی تاتی تالشی میباشد نتیجه اینکه زبان پهلوی بازمانده زبان مادها است وبا فارسی باستان هم خانواده بوده ولی به زبان فارسی امروز که دری اشرق ایران است بندرت کلمات مشابه دارد

همانندیِ زبان‌هایی مانندِ کردی، گیلکی، بلوچی و ورزوانی و جوشقانی و فارسی و... برای این است که همه‌ی آن‌ها دارایِ ریشه‌ی مشترکی هستند. زبان «فارسی دری» از ریشه مربوط به غرب ایران است و در هنگامه‌ی ساسانیان زبان‌هایی که در شرق ایران وجود داشت «سُغدی» و «خوارزمی» و «تُخاری» و... بوده بیشترِ آنها از میان رفته‌اند و زبانِ پارسی که ریشه در غرب ایران داشت، پس از اسلام دوباره از شرقِ ایران پا گرفت. زیرا بسیاری از پارسی زبانانِ غرب، از ترسِ حمله‌ی اعراب به شرق ایران گریخته بودند.
در زمان هرچه به عقب‌تر می‌روید، زبان‌هایِ ایرانی همانندیِ بیشتری باهم داشتند و با گذشتِ زمان در اثر دگرگونی‌هایی که ریشه در روش زندگی در نقاط مختلف داشتند دگرگون شدند. در این میان زبان‌هایی که کاربرد دیوانی و سیاسی داشتند، در اثر برخورد با زبان‌های دیگر و ستاندنِ وام‌واژه‌ها دگرگونیِ بیشتری را تجربه کردند.
درباره‌ی اینکه زبانِ پهلوی نیایِ مستقیم زبانِ پارسی امروزی است دلایل فراوانی وجود دارند. سیر دگرگونیِ این زبان را می‌توان از متونِ نخستین پهلوی (مانند کتیبه‌هایِ ساسانی) و متونِ پهلویِ میانه (مانند دادستانِ مینوی خرد) و متون پهلوی متاخر (مانندِ زندِ بهمن یسن)، تا متونِ پازند و تفسیرهایِ پارسیِ کهنِ قران و متون فارسی-یهودی -که همگی در سده‌هایِ نخستینِ اسلامی پدید آمده‌اند، دید.
بی‌گمان زبان‌هایِ کردی، لری و لکی نزدیک‌ترین زبان‌ها به پهلوی هستند و با آن از یک ریشه می‌باشند، اما به صرفِ تشابه و همانندی نمی‌توان یک زبان را نیایِ زبانی دیگر دانست. باید ادبیاتِ نوشتاریِ یک زبان را از نخست تا زمانِ حال بررسی کرد و از دیدگاهِ علمی نظر داد.
هیچ گمانی نیست که در گذشته‌های دور، مردمانی که در این سرزمین (ایرانِ بزرگ، فلات ایران) زندگی می‌کردند، بسیار راحت تر از امروز زبان یکدیگر را می‌فهمیدند.
پاسخ دادن
+9 # جهانیان 1395-05-09 13:11
با سلام نظر بعضی از دوستان درست هست زبان پهلوی از نظر شباهت به سه زبان اصلی ایران امروزی برمیگرده زبان کوردی زبان لکی و لری،در این میان نزدیکترین زبان به پارسی زبان لری ارستان است چون وقتی صحبت میکنند تا 70%پارس زبانها متوجه میشوند اما زبان لکی و کوردی سختتراست حتی با چند بار تکرار شود تا خود فرد ترجمه نکند بش از 10% کلمات قابل فهم نیست و شباهتی با کلمات فارسی ندارد و اما در این میان زبان لری بختیاری بسیار به زبان پهلوی نزدیکتر است مقایسه این زبان خیلی نشان دهنده این موضوع است در ضمن بنده لک زبان هستم و به هر سه زبان تسلط دارم
پاسخ دادن
+3 # کهنوجی 1395-07-29 13:41
در گویش مردم جنوب استان کرمان،علاوه بر اینکه اکثر واژه های پهلوی اشکانی و ساسانی هنوز زنده و پویا هستند ، پاره ای از واژه های اوستایی هم هنوز استفاده میشود مثلأ: سُچَک: منتظر ماندن
پاسخ دادن
+3 # م 1395-08-26 17:36
زرتشتیای یزد کلا پهلوی حرف میزنن بین خودشون اوستاشون هم به زبان پهلویه
پاسخ دادن
+7 # سیروس 1395-10-11 17:31
زبان پهلوی بیشترین اشتراکات و دستور زبان را با یکی از گویش های کوردی در استان ایلام که به ان کوردی پهله ای یا پهلوی نیز می گویند شباهت دارد و شهری به اسم پهله نیز در ایلام وجود دارد همچنین استان بزرگ پهله در زمان ساسانیان نیز وجود داشته و مهم هم بوده است.
پاسخ دادن
+3 # دالیا 1400-01-06 12:00
تفاوت پهله‌ای و پهلوی؟
"وی" یک پسوند عربی است که تحت تاثیر زبان عربی در قرون پس از اسلام برای انتساب، به کلمات اضافه شده است و کاربرد یافته است مانند:
کروی ،خواجوی،هروی،رودوی،کلیوی،حلقوی ،ربوی، گنجوی،مولوی،موسوی،علوی ،بدوی،اخروی،رضوی و۔۔۔۔کاربردیافته است
که فُرم درست و ایرانی این واژگان بصورت: کره ای، روده ای،کلیه ای،گنجه ای و پهله‌ ای بوده است۔
 با مقایسه متون باقیمانده پهلوی با گویش پهله‌ای ایلامی،این یکسانی  مشخص می شود۔
پاسخ دادن
+6 # کیان مهری نژاد 1395-10-26 04:16
زبان پهلوی تا 450 سال پیش رد اکثر شهرهای استان اذربایجان (ها) زنگان همدان مرکزی بخشهای وسعی از گیلان تا اکثر شهرهای جمهوری اذربایجان تا داغستان صحبت میشده است
کما اینکه زبان تالشی و تاتی رایج در شهرستانهای تالش رضوانشهر ماسال ماسوله استارا و شهرهای جمهوری اذربایجان وارثان زبان پهلوی هستند باید با حفظ حمت به سایر زبانهای فلات ایران برای احیای زبانزخم خورده پهلوی کوشید
پاسخ دادن
+2 # دلیا 1400-01-06 12:02
همین امروز هم زبان پهلوی تحت نام پهله ای با همان واژگان و حتی دست نخورده تر در جنوب ایلام صحبت می شود۔
پاسخ دادن
+5 # محمد 1395-11-07 02:30
درود بر شما.
بنده اهل نیشاپور هستم.البته خود نیشاپور نه از روستای برزنون(بورزینی گویش محلی) به معنای بزرگ شکوهمند میترا.برگرفته از اتشکده اذر برزین مهر.کافی هست در ویکی پدیا جستجو کنید.
گویش روستای ما در هیچ ناحیه خراسان شباهتی وجود ندارد.سخن هایی به کار میبریم که یا پهلوی هست یا به کلی منسوخ شده ختی نیشابوری ها هم نمیفهمند. می خواستم بدانم این سخن هایی را که می نگارم کسی اگاه میشود.
بن(نشیمن گاه) زنگیچه(ارنج دست) اندری(ناتنی) پیناو(اب پایین دست)
اغال(طویله) سیبیس(علف) حولی(حیاط) چخته ای(سقف ) گورده(کلیه
دینه(دیروز)پیرنه(پری روز) پر پری(پروانه) اووست(بچه) حمالا(الان)
دشنه(دیشب) بزان قاره(جوجه تیغی) الیز(لگد اسب) ممنون میشم اگه شباهتی دید پاسخ بده.چون گویش ما خیلی قدیمی هست و تنها روستای خراسان که اینگونه سخن میگوید ابادی ما هست.در ضمن نام روستا را نوشتم جستجو کنید متوجه میشید من چه میگویم
یادم رفت کلماتی مانند کلونگ به معنی منتظر ماندن ریشه در زبان پهلوی دارد که ما نیز استفاده میکنیم
پاسخ دادن
+6 # بهروز 1399-01-17 23:47
اینگونه که نوشتی نیاکان شما باید کورد پهله ای باشن
چون این واژه ها در کوردی پهله ای هستن
پاسخ دادن
+1 # علویجه اصفهان 1399-08-15 05:17
سلام
آغل
گورده
حمالا
را من هم شنیده از قدیمی هامون هم خودم گاهی میگم.
پرپری را نشنیده بودم ولی قابل درک است.
پاسخ دادن
0 # Vâspuhr 1400-03-08 14:06
همه آشنا،ست به جز اووست(بچه).
نخست بایید زوان میانیک پارسیک را بدانید سپس بداوید (ادعا) که نیمزوان یا زوانتان مانند پهلویک است نمونه کلونگ اندر میانیک پارسیک چیست؟
پاسخ دادن
0 # مهدی 1402-01-24 23:45
من یک لر بختیاری هستم و مال خوزستانم.
ما هم میگیم حمالان یعنی الان. البته ایسِه و سَ هم میگیم که به معنی الان هستن
پاسخ دادن
+1 # فرزند ایران 1395-11-07 09:10
گفتاورد از محمد:
درود بر شما.
بنده اهل نیشاپور هستم.البته خود نیشاپور نه از روستای برزنون(بورزینی گویش محلی) به معنای بزرگ شکوهمند میترا.برگرفته از اتشکده اذر برزین مهر.کافی هست در ویکی پدیا جستجو کنید.
گویش روستای ما در هیچ ناحیه خراسان شباهتی وجود ندارد.سخن هایی به کار میبریم که یا پهلوی هست یا به کلی منسوخ شده ختی نیشابوری ها هم نمیفهمند. می خواستم بدانم این سخن هایی را که می نگارم کسی اگاه میشود.
بن(نشیمن گاه) زنگیچه(ارنج دست) اندری(ناتنی) پیناو(اب پایین دست)
اغال(طویله) سیبیس(علف) حولی(حیاط) چخته ای(سقف ) گورده(کلیه
دینه(دیروز)پیرنه(پری روز) پر پری(پروانه) اووست(بچه) حمالا(الان)
دشنه(دیشب) بزان قاره(جوجه تیغی) الیز(لگد اسب) ممنون میشم اگه شباهتی دید پاسخ بده.چون گویش ما خیلی قدیمی هست و تنها روستای خراسان که اینگونه سخن میگوید ابادی ما هست.در ضمن نام روستا را نوشتم جستجو کنید متوجه میشید من چه میگویم
یادم رفت کلماتی مانند کلونگ به معنی منتظر ماندن ریشه در زبان پهلوی دارد که ما نیز استفاده میکنیم

درود بر شما
برخی از واژگانی که نوشته اید در کرمان نیز بر زبانهاست .
اندری = ناتنی . به خواهر یا برادر ناتنی در اینجا نیز اندری می گویند.
پروست گوسپندان را در کرمان آغُل نیز می گویند که هرچند این واژه در سرتاسر ایران بکار می رود .
گورده یا گرده نام راستین و درستین کلیه است و کلیه امروزه کاربرد پیدا کرده است . در تاجیکستان به بخش کلیه بیمارستان بخش گرده گویند . در کرمان نیز گرده گوییم و در شاهنامه نیز گرده گاه آمده است .
پرپری را در کرمان پرپرو گوییم .
پاسخ دادن
+6 # محمد 1395-12-02 18:43
بسیار عالی است که شما به زبان کهن ایران اهمیت میدهید و بسی جای تشکر دارد اما نام شهر نیک آباد (ینگ اباد) جرقویه ی اصفهان و توابع آن جا افتاده.لطفا اضافه نمایید.
با سپاس
پاسخ دادن
+5 # ریحانه 1395-12-13 20:19
گفتاورد از علی امیری:




کاملا درست است به کردی بگی اینها را می فهمه

کوردی بیشتر به پهلوی و اوستایی نزدیک
پاسخ دادن
+3 # فرهاد 1395-12-19 11:40
گفتاورد از محمد:
درود بر شما.
بنده اهل نیشاپور هستم.البته خود نیشاپور نه از روستای برزنون(بورزینی گویش محلی) به معنای بزرگ شکوهمند میترا.برگرفته از اتشکده اذر برزین مهر.کافی هست در ویکی پدیا جستجو کنید.
گویش روستای ما در هیچ ناحیه خراسان شباهتی وجود ندارد.سخن هایی به کار میبریم که یا پهلوی هست یا به کلی منسوخ شده ختی نیشابوری ها هم نمیفهمند. می خواستم بدانم این سخن هایی را که می نگارم کسی اگاه میشود.
بن(نشیمن گاه) زنگیچه(ارنج دست) اندری(ناتنی) پیناو(اب پایین دست)
اغال(طویله) سیبیس(علف) حولی(حیاط) چخته ای(سقف ) گورده(کلیه
دینه(دیروز)پیرنه(پری روز) پر پری(پروانه) اووست(بچه) حمالا(الان)
دشنه(دیشب) بزان قاره(جوجه تیغی) الیز(لگد اسب) ممنون میشم اگه شباهتی دید پاسخ بده.چون گویش ما خیلی قدیمی هست و تنها روستای خراسان که اینگونه سخن میگوید ابادی ما هست.در ضمن نام روستا را نوشتم جستجو کنید متوجه میشید من چه میگویم
یادم رفت کلماتی مانند کلونگ به معنی منتظر ماندن ریشه در زبان پهلوی دارد که ما نیز استفاده میکنیم

اووست بمعنی آبستن است این واژه ها ویژه نیشابور نیست درخراسان تا گرگان کاربرد دارد اینها بیشترش درزبان گرگان روزمره است
پاسخ دادن
+2 # تانیا 1400-12-10 22:37
در زبان کردی هم آووس بمعنای آبستن است
پاسخ دادن
+8 # Reza Behnevis 1396-02-02 21:00
هم‌میهنان گرامی،
بر هیچ زبانشناسی پنهان نیست که زبان فارسی کنونی گویشی از دنباله زبان پهلوی، پارسی باستان و اوستایی است که در روند زمان و در سیر تحول زبانی‌ کمی‌ تغییر گویشی یافته است. اما بسیاری از گویشهای محلی مانند وژگونی و کردی، لری (که همه از یک بن مایه هستند) از نظر واژگان گویش کهنتری را به کار میبرند و همه اینها دنباله زبان پهلوی و اوستا هستند. زبان فارسی و دیگر زبان‌های ایرانی که از زیرمجموعه‌های زبان پهلوی ساسانی هستند همگی از فارسی باستان ریشه گرفته‌اند. زبانی که امروزه به‌نام فارسی نو می‌شناسیم به عنوان دنباله زبان فارسی میانه، که زبان رسمی، دینی و ادبی ایران ساسانی بود طبقه‌بندی میشود که خود این زبان نیز بازمانده زبان فارسی باستان، اوستا و زبان دربار هخامنشیان بوده‌است.

زبان اوستایی از شاخهٔ زبانهای ایرانی باستان است و هم‌ریشه با سانسکریت و نزدیک به پارسی باستان . حتا نام تمام ماه‌های ایرانی‌ کنونی و اکثر نامهای کنونی ایرانیان ریشه در زبان اوستایی دارد که ریشه فارسی مدرن را در پارسی‌ کهن و اوستایی مینمایند. گویشهای محلی، مانند وژگونی، پاکتر مانده و به دلیل ساختار زبانی‌ ریشه عمیقتری با زبان مادر خود، زبان پهلوی و اوستایی دارند. یعنی اینکه از نظر دستوری گویشی مانند گویش وزوانی (که در گویش بومی وژگونی نام دارد) در همان زمان هخامنشیان، ساسانیان و اشکانیان مانده است حال آنکه گویش‌های دیگر مانند پارسی‌ کنونی در سیر زمان تحول پیشتری داشته‌اند.

نویسنده گرامی مقاله فوق گویش وزوانی را به عنوان یکی‌ از گویش‌های باستان ایران که مملو از واژگان اوستایی و پهلوی است برای نمونه معرفی‌ کرده است. اما شاید می‌بایستی از نظر دستوری چند جمله نیز از زبان وزوانی آورده میشد تا کهن بودن ساختاری این زبان و دست نخورده بودنش بهتر نمایان میشد. برای مثال جمله وزوانی زیر را ببینید که ساختار کهن این زبان را نشان میدهد. این جمله برای اینکه از نظر آوایی درست خوانده شود، به حروف لاتین نوشته شده است:

AMGI VARESHDA BEVOJOM KHO KHOJASH VEIDAR ZUNEH KHO ARU BAMANGISHO.

معنی‌ آن‌ به فارسی: می‌خواهم پیش‌ا‌ش بگویم که خودش بهتر میداند که امروز باید برویم.

خودتان مقایسه کنید. به هر حال همه گویشهای ایرانی‌ (وزوانی، کردی، لری و غیره) ریشه در زبان پارسی‌ باستان و اوستایی دارند، ولی‌ برخی‌ (مانند وزوانی) از نظر ساختاری به همان شکل کهن خود مانده‌اند و برخی‌ در سیر تاریخ تحولات بسیاری داشته‌اند.

سپاس
پاسخ دادن
0 # امیر 1399-05-07 00:16
در زبان خوانساری:
Emgo telesh bavajam ke khoj veidar zunoo ke emroz bas bashmin
پاسخ دادن
+4 # دلیا 1400-01-06 12:13
AMGI VARESHDA BEVOJOM KHO KHOJASH VEIDAR ZUNEH KHO ARU BAMANGISHO.

معنی‌ آن‌ به فارسی: می‌خواهم پیش‌ا‌ش بگویم که خودش بهتر میداند که امروز باید برویم.

کردی پهله‌ای ایلامی : خوازم ده وَری ، بِوَشِم که خوی بیتر زونِئ ،که اِمرو باید بچیم۔
پاسخ دادن
+2 # امير 1396-07-05 11:27
جمله فوق به گويش و لهجه مرسوم در ابيانه

MEGA VARI BIVOJAN KHO KHEEI VAHTAR ZOONEH
KHO ERO BAMEGISHO.
پاسخ دادن
+6 # کر لک 1396-08-14 12:51
درود لحجه شما بسیار شبیه به زبان لکی و زبان هورامی میباشد گستره زبان پهلوی بسیار زیاد است و ساخه های بسیاری دارد
گویش لکی و هورامی بیشترین شباهت را به زبان اوستایی دارد
پاسخ دادن
+3 # کر لک 1396-08-14 12:56
گفتاورد از کهنوجی:
در گویش مردم جنوب استان کرمان،علاوه بر اینکه اکثر واژه های پهلوی اشکانی و ساسانی هنوز زنده و پویا هستند ، پاره ای از واژه های اوستایی هم هنوز استفاده میشود مثلأ: سُچَک: منتظر ماندن

سلام من کرمان خدمت کردم .بله سچک در زبان کردی ولکی هم بسیار کار برد دارد
پاسخ دادن
+4 # سهراب. استرکی 1396-08-22 11:57
سلام تمام این کلمات در زبان بختیاری هستند و ب همین معنی هم بکار می روند
پاسخ دادن
+6 # داوود 1396-11-16 12:37
همه اینها تو زبان بلوچی هم هست
پاسخ دادن
+3 # یه مرد پارسی 1397-03-03 21:21
درست است واژه هایی از پارسی پهلوی در تاتی کردی بلوچی گیلکی مازنی فارسی و... وجود دارد وشبیهند اما نزدیک ترین و نزدیک ترین وخود پارسی پهلوی در امروز گویش لری است
پاسخ دادن
+6 # دیاکو 1397-03-11 22:05
این زبان خیلی ب زبان لکی شباهت داره بیشتر کلماتش هیچ فرقی نداره من خودم لک زبانم برام خیلی جالب بود
پاسخ دادن
+1 # Sjd 1397-06-02 08:38
گفتاورد از فرزند ایران:

درود بر شما
برخی از واژگانی که نوشته اید در کرمان نیز بر زبانهاست .
اندری = ناتنی . به خواهر یا برادر ناتنی در اینجا نیز اندری می گویند.
پروست گوسپندان را در کرمان آغُل نیز می گویند که هرچند این واژه در سرتاسر ایران بکار می رود .
گورده یا گرده نام راستین و درستین کلیه است و کلیه امروزه کاربرد پیدا کرده است . در تاجیکستان به بخش کلیه بیمارستان بخش گرده گویند . در کرمان نیز گرده گوییم و در شاهنامه نیز گرده گاه آمده است .
پرپری را در کرمان پرپرو گوییم .

با سلام ما در بوشهر، شهرستان دشتی به پروانه میگیم پرپروک و به کلیه میگیم گوردیک
پاسخ دادن
+1 # Babak Pakdaman Sardrood 1397-07-05 12:38
گفتاورد از کهنوجی:
در گویش مردم جنوب استان کرمان،علاوه بر اینکه اکثر واژه های پهلوی اشکانی و ساسانی هنوز زنده و پویا هستند ، پاره ای از واژه های اوستایی هم هنوز استفاده میشود مثلأ: سُچَک: منتظر ماندن

خواهشمند است در رایانه یا دفتری واژگان پارسی زادگاه خود را به درستی گردآوری نمایید و در زمانی شایسته به به من () بفرستید. سپاسگزار خواهم بود. بابک
پاسخ دادن
+2 # محسن پیشگاهی 1397-07-14 09:19
با درود واحترام و با سپاس فراوان از فهم و شعور شما برای پیگیری فرهنگ وزبان مقدس پارسی و اطلاع رسانی برای نسل جدیدممنونم
پاسخ دادن
+2 # امیرحسین 1397-07-18 16:30
ما لر ها افتخار میکنیم که فارس هستیم با زبان کوروش حرف میزنیم
پاسخ دادن
0 # مهدی 1402-01-24 23:57
تیام لر لره فارس هم فارسه . هنوز کسی تایید نکرده که لر ها کی هستن پارس هستن )پارس را به کل اقوام ایرانی میگن نه فارس های امروز)یا ایلامی یا هر قوم یا ملت دیگه ای چون لر ها از هر قوم یا ملت یک شباهتی دارن. و مهم تر اینه که تا هزار سال پیش نه لری بود و نه آذری و نه قومی بلکه همه به پارس معروف بودیم.
پس به ایرانی بودنت افتخار کن.
پاسخ دادن
+5 # امید اقبالی 1397-08-18 18:12
سلام من کرد کرمانجم درحال حاضر اگه بخوای زبان پهلوی رو مقایسه کنی با کرمانجی انقدر بهم نزدیک هستند که گویش های مختلف کردی بهم
پاسخ دادن
+2 # رها باصفا 1397-08-20 20:58
گفتاورد از Reza Behnevis:
هم‌میهنان گرامی،
بر هیچ زبانشناسی پنهان نیست که زبان فارسی کنونی گویشی از دنباله زبان پهلوی، پارسی باستان و اوستایی است که در روند زمان و در سیر تحول زبانی‌ کمی‌ تغییر گویشی یافته است. اما بسیاری از گویشهای محلی مانند وژگونی و کردی، لری (که همه از یک بن مایه هستند) از نظر واژگان گویش کهنتری را به کار میبرند و همه اینها دنباله زبان پهلوی و اوستا هستند. زبان فارسی و دیگر زبان‌های ایرانی که از زیرمجموعه‌های زبان پهلوی ساسانی هستند همگی از فارسی باستان ریشه گرفته‌اند. زبانی که امروزه به‌نام فارسی نو می‌شناسیم به عنوان دنباله زبان فارسی میانه، که زبان رسمی، دینی و ادبی ایران ساسانی بود طبقه‌بندی میشود که خود این زبان نیز بازمانده زبان فارسی باستان، اوستا و زبان دربار هخامنشیان بوده‌است.

زبان اوستایی از شاخهٔ زبانهای ایرانی باستان است و هم‌ریشه با سانسکریت و نزدیک به پارسی باستان . حتا نام تمام ماه‌های ایرانی‌ کنونی و اکثر نامهای کنونی ایرانیان ریشه در زبان اوستایی دارد که ریشه فارسی مدرن را در پارسی‌ کهن و اوستایی مینمایند. گویشهای محلی، مانند وژگونی، پاکتر مانده و به دلیل ساختار زبانی‌ ریشه عمیقتری با زبان مادر خود، زبان پهلوی و اوستایی دارند. یعنی اینکه از نظر دستوری گویشی مانند گویش وزوانی (که در گویش بومی وژگونی نام دارد) در همان زمان هخامنشیان، ساسانیان و اشکانیان مانده است حال آنکه گویش‌های دیگر مانند پارسی‌ کنونی در سیر زمان تحول پیشتری داشته‌اند.

نویسنده گرامی مقاله فوق گویش وزوانی را به عنوان یکی‌ از گویش‌های باستان ایران که مملو از واژگان اوستایی و پهلوی است برای نمونه معرفی‌ کرده است. اما شاید می‌بایستی از نظر دستوری چند جمله نیز از زبان وزوانی آورده میشد تا کهن بودن ساختاری این زبان و دست نخورده بودنش بهتر نمایان میشد. برای مثال جمله وزوانی زیر را ببینید که ساختار کهن این زبان را نشان میدهد. این جمله برای اینکه از نظر آوایی درست خوانده شود، به حروف لاتین نوشته شده است:

AMGI VARESHDA BEVOJOM KHO KHOJASH VEIDAR ZUNEH KHO ARU BAMANGISHO.

معنی‌ آن‌ به فارسی: می‌خواهم پیش‌ا‌ش بگویم که خودش بهتر میداند که امروز باید برویم.

خودتان مقایسه کنید. به هر حال همه گویشهای ایرانی‌ (وزوانی، کردی، لری و غیره) ریشه در زبان پارسی‌ باستان و اوستایی دارند، ولی‌ برخی‌ (مانند وزوانی) از نظر ساختاری به همان شکل کهن خود مانده‌اند و برخی‌ در سیر تاریخ تحولات بسیاری داشته‌اند.

سپاس

سلام. من روی همچین موضوعی پروهش میکنم میشه لطفا ایمیل تونو برام بذارید؟ تا باهاتون تماس بگیرم؟
پاسخ دادن
+7 # دیاکو 1397-09-18 14:17
درود بر تو برادر کوردم اگه بخواهیم مقایسه کنیم زبان کوردی بعد گویش هورامی که فکر کنم خود زبان پهلوی میباشد که در بخشی از استان کرمانشاه صحبت میکنند
پاسخ دادن
+1 # علی والا 1397-11-14 12:39
با سلام
تمام مطالب زیبا و در خور ستایش باید گفت زبان پارسی میانه که ریشه در زبان پهلوی اشکانی و ساسانی دارد در بیشتر شهرها وروستاهای استان اصفهان با لحجه های گوناگون استفاده میشود زبان اردستان نائین زفره ابیانه میمه گز در10کیلومتری اصفهان زبان کلیمی های اصفهان ورزنه گرکویه نیسیان نهوج و زردشتیان یزد..
خاطر نشان میکنم زبان زردشتیان نیز پارسی میانه است که با زبان اوستائی فرق دارد البته در تمام این گویشها واژگان اوستیک یافت میشود مانند گمز.. ادرا
وای.. باد. استره یا اسره.. ستاره ونامهای روستاهای زیاد در نائین که بازمانده زبان کهن این سرزمین است
وندیش، مزداباد.یسنا.مزیک اباد، پیر مداغ،
اشینه
توران،کهنگ،مهراندران...و با سپاس
پاسخ دادن
+2 # رضا 1397-12-19 07:23
گفتاورد از ارش:
با سلام من یک بلوچ هستم ۹۵٪ این واژه های که این جا اوردین در زبان بلوچی هستند طوری که خودم شاخ در اوردم

همه زبان های ایرانی لهجه ی منطقه ای زبان کهن ایرانی هستند، اوستا و پارسیک، پارسی باستان و ...
پاسخ دادن
+3 # علی اکبر ساسانی 1398-01-19 16:35
سلام بنده اهل فارس شهرستان کازرون و روستای الیف و بناف هستم جدم سراج گبر و از ایرانی های اصیل است زبان بنوی همان زبان فارسی پهلوی ساسانیه که در اینجا چند کلمه را می نویسم .
بشیم ،نشیم(بریم ،نریم)-پسین(غروب)-دیگ(دیروز)-پ ریگ(پریروز)-او(آب)-میا(می خواهد)-دوت(دختر)-بچ(پسر)-دی(ما در)-بوا(پدر)-آبوا(پدر بزرگ)-آدی(مادر بزرگ)-هالو(دایی)-عم(عمو)-امدی( بیا)-شوا(شلوار)-دده(خواهر)-کاک ا(برادر)-چاس(ناهار)-میتی،نمیتی (میتونی ،نمی تونی).
پاسخ دادن
+3 # دلیا 1400-01-06 12:18
چه قدر جالب با کردی،پهله ای، دهلرانی و آبدانانی یکیه
پاسخ دادن
+4 # محمد 1398-02-31 12:07
درسته که گفته میشه همه زبان های محلی ایرانی از یک ریشه هستن و شباهت های زیادی دارن اما اگه از دیدگاه تفاوت نگاه کنیم به نظر بنده به مطالب جالب تر و دسته بندی بهتری میرسیم برای مثال گفتید کردی و لری هم همینطورن در حالیکه اول باید بپرسم کدوم لری؟ لری جنوبی یا شمالی؟ چون همین دو زمین تا آسمون تفاوت دارند . لری شمالی، لکی، کردی، گیلکی و برخی مناطق سمنان ، اصفهان ،قم مرکزی و تاحدودی یزد زبانی شبیه به هم دارند برای مثال در بیشتر این مناطق د رو ذ تلفظ میکنند ( دانم = ذانم) و یا ز رو ژ تلفظ میکنن ( روز = روژ) اما در لری جنوبی مانند بختیاری و بویری و مناطق استان های فارس خوزستان هرمزگان بوشهر و کرمان هیچکدوم از این ها وجود ندارند . در ادامه چند تفاوت در فعل هارو هم بیان میکنم تا بهتر متوجه تفاوت ها بشین
در کردی لری شمالی گیلکی و.... : میخواهم بروم : میها بچم ، ماها بچم ، میما بشم .....

در لری جنوبی ، بوشهری ، کرمانی و....: میخواهم بروم : ایخوام بروم ، ایخو روم ، میخوم بروم....

همانطور که میبینید تفاوت زیادی هست در دو فعل خواستن و رفتن

در مثال کلمه هم مثال چشم خوب مثالیست
چشم : در کردی ، لکی ،گیلکی و....: چو ، چوش، چش

چشم در لری جنوبی یزدی و مناطقی از بوشهر و هرمزگان : تی ، تیه تیا

زمانیکه این تفاوت هارو به یکی از استاد هام گفتم گفت زبان های محلی شمال و غرب ایران بیشتر ریشه اوستایی دارن در حالیکه زبان محلی جنوب و جنوب غرب ایران ریشه پارسی باستان دارن که البته هر دو از یک ریشه هستند

دکتر بختیاری پژوشگر فرهنگ و رسوم ایران
پاسخ دادن
+6 # سجاد 1398-08-01 16:10
سلام
زبانهای شمال غرب کشور مانند لکی و کردی تقریبا همه لغات فوق دارن، و در واقع همان ادامه زبان پهلوی باستان هستن
پاسخ دادن
+2 # Bahram 1398-08-22 19:13
گفتاورد از لیلا عنایتی:
تمام واژهایی که مثال آوردید درزبان کردی هم بصورت همان گویش اوستایی استفاده میشه

شاید برخی از این واژگان نزدیک به کردی باشد، مانند زن که به کردی می شود ژِن و ستاره می شود اِستیرِه، با این روی برخی از واژگان که اینجا نامبرده شد، هیچ گونه همانندی با کردی ندارد، مانند: عروس که به کردی می شود بوک و خشک که می شود وشک، بزرگ می شود گورَه و ...
پاسخ دادن
0 # شیما 1398-12-27 11:33
مطلب آموزنده ای بود. ممنون
پاسخ دادن
-1 # بالاچ سر مچار پهلوی 1399-01-11 03:11
سلام
زبان دری چیزی جدا از فارسی است
پهلوی ٬فارسی٬دری٬اوستایی زبان هایی مجزا بوده اند که اصل با پهلوی و اوستایی بوده است
اوستایی زبان شرقی ایران بوده و با سانسکریت هم ریشه و با پهلوی شباهت داشته و دیگر زبان های شرقی مثل پشتو ٬اسی ٬سغدی شبیه اوستایی هستند
اما از زبان پهلوی زبان هایی مختلفی شکل گرفته است مثل دری ٬بلوچی ٬گیلکی ٬کردی و پارسی
متاسفانه زبان پارسی با حمله اسکندر به کلی ضعیف شد و در ادامه دری زبان معیار بین زبان بلوچی ٬پارسی٬کردی و دیگر زبان ها مثل گیلی گردید .
پاسخ دادن
+1 # چوک بندر 1399-01-22 03:39
در هرمزگان هم بسیاری از کلمات اصیل پهلوی ساسانی با همان شکل اصیل باقی مانده , کسانیکه بندرعباس اومدن بخوبی میفهمن چی میگم
پاسخ دادن
0 # آتوسا 1401-01-09 19:15
بله دقیقا در قسمت هایی از هرمزگان برای مثال شهر آنامیس که به نگین سبز هرمزگان هم مشهور هست در روستای نورآباد مردم طایفه رئیس که متمایز ترین طایفه هستش چون زرتشتی هستن فارسی پهلوی اوستایی صحبت میکنند اما کم کم به اسلام روی می اورند حتی مقبره یکی از زرتشتیان هم همانجا هست که الان به اشتباه ان را قدمگاه حضرت علی (ع) می نامند البته باید دانست که نور آباد هرمزگان جدا از اداب و فرهنگ دیگر نواحی هستند و همانطور که مردم انامیس میدانند برخی قوم ها مثلا قوم رئیس به گونه ای دیگر شبیه مردم نورآباد لرستان سخن میگویند حتی نوشته هایی در مورد این قوم در طایفه شناسی بشاگرد آمده
(با احترام)
پاسخ دادن
+1 # مهدی 1399-01-28 19:11
این جملات رو به لهجه خودمون می نویسم. البته به صورت آوا نویسی شده با نمادهای انگلیسی که دوستان بتونن متوجه بشن:
Selam
Halton chetoru?
Kaa de bein?( کجا بودید)
gud besh kaa? (کجا می خواهی بروی)
Poowot kaa vaa? (پدرت کجاست)
Mo shone kiye mam biley.(من به خانه مادربزرگ می روم)
Du ta mili chi dartshom dum dezar davaashon karte(دو گربه داشتند روی دیوار دعوا می کردند)
Hamton zomaton nekhashoo!!!(چه داماد حال به هم زنی دارید)
Oona go nashoshon bayye doros gha bi kirind ( آنها که نمی تونن درست صحبت کنند)
ikchi khaash baar taa bakhirim(چیزی خوشمزه بیاور تا بخوریم)
Yak donde mosh btaa(یک زنبور مرا نیش زد)
Chand dot shon haal bo!(چقدر دخترشان چاق بود)
Choojhiyon vine chand khonoove(آن گنجشک را ببین چقدر میخواند)
پاسخ دادن
+2 # علی 1399-02-30 10:01
این واژه ها خیلی به زبان بلوچی شباهت دارند
پاسخ دادن
+2 # حاجی 1399-03-18 03:06
دوستان من یک سری کلمات را می نویسم اگر در زبان محلی شما هم اینگونه است بفرمایید
مادر:مار
دختر : دوتو
پسر : پره
خواهر : دادا
برادر : آقا
زن : ین
عروس : آروس
مرد : مره
بیا : بو
بخواب : هیوس
بلند شو : اورس
بریم : بشیم
سگ : کوره
چی؟ : زی ؟
دل : تل
ایوان : سفه
پاسخ دادن
+3 # زبان لکی ریشه زبانهای ایرانی 1399-09-17 19:53
مادر دا دالکه دختر دت پسر کر خواهر خوبه برادر برا زن ژن عروس بویی مرد پیا بیا یوری بو بخواب بویس بئس بلند شو اوریز هیزگر بریم بچیم زبان لکی ناشناخته مانده چون قوم کهن لک در چهار استان غربی کشور جمعیت غالب را دارد ولی رسانه ندارد میتوانیم بگوییم لهجه های فارسی کرمانشاهی و کلهری و لهجه مردم خرم آباد و ایلام و جنوب همدان از زبان کهن لکی گرفته شده اند
پاسخ دادن
0 # بلوچ 1399-04-13 08:52
بیشتر واژه های پارسی باستان در بلوچی وجودداره
پاسخ دادن
0 # گیاه مرد 1399-05-13 14:54
درود،
واژگانی که مثال زده شد برخی از آنها در زبان گیلکی هم به همین شکل تلفظ میشود
پاسخ دادن
+3 # فرشاد 1399-05-18 05:57
این زبان بیشتر لکی هست پهلوی ساسانی نیمه شمالی ایران بوده مخصوصا زاگرس
پاسخ دادن
+3 # ali 1399-06-05 04:35
حالا شما چند تا واژه رو نوشتید ولی برید تو زبان لکی بیشتر از پونصد واژه به زبان اوستایی و پهلوی وجود داره
پاسخ دادن
0 # حامد 1399-06-31 08:49
زبان سمنانی با اصطلاحاتی که مندرج گردیده همانند است
پاسخ دادن
0 # صادقی لاسیبی 1399-09-17 01:12
روستای لاسیب اردستان هم زبان خاصی دارد که واژگانش شباهت زیادی به آنچه گفته اید دارد
احتمالا اینها واژگان مشترک زیادی دارند ولی آنچه آنها را از هم متمایز می کند لهجه ها و نحوه تلفظ و کشیدن اصوات است
پاسخ دادن
+1 # محمد عمر کشانی 1399-09-23 12:47
اکثریت لغاتی اینجا نوشته شده همین حالا در بلوچی استفاده میشود
پاسخ دادن
+3 # سخا 1399-09-23 19:09
اشکانیان. بدلیل میترایی بودن بخشی از ماد که شامل کرد و لر هم میشوند به پارت معروف شدند بعد از انکه ماد ها به رهبری کرد های امروزه در جنگی سخت علیه سکاها غالب شدند انان را وادار بکوچیدن به نیمرود نمودند و سکاها نیمرود را نیمروز نامیدند و این اتفاق حدود دوهزار و هشتصد سال پیش صورت گرفت و سرزمین را که ترکمنستان اموزه است بخشی از پارت ها تصاحب کردند که پارت ها تا اذر واجه گان یا اذر بایجان امروزه و مرز دریا در جنوب سکونت داشتند این مردم میترایی بودند و رهبران شانرا اشگ می نامیدند یا نوع سبزیی که در اب جوش داده میشد برای پاک کردن لباس و بدن لذا امامان هم پاک کننده گناهان بودند و مردم انانرا اشگ نامیدند که بمرور زمان شده اشک و ashag.وقتی ستم بیگانه در سرزمین بیحد شد این اشگ ها باهم اتحاد کرده بنام اشگانیان و اشگانی مملکت را ازاد کردند و نطام فدرالی بوجود اوردند که در راس خود اشکانیان بودند و با اشتراک ماد های کرد و لر و مردمان شرق سرزمین شامل بقایای اقوام هخامنشی کوروش اما سکاها و تاجیک و هراتیان سهمی نداشتند و صرف اشکانیان زبان سکاها را بنام زبان دربار و دری تعین کردند چون اشکانیان و کرد و لر ماد باهم موافقت نمیکردند اشکانیان که بعد از شاه بیست و دوهم به بلوچ معروف شدند چون شاه بنام بالاچ بلاس بلاش بلوچ بود و او قرار داد صلح صدوپنجاه ساله با روم امضا کرد و نزد ملت بسیار محبوب شد بلوچ ها مانند شاهان دیگر ملت اذار نبودند که پنجاه سال درامد ملت را خرج تخت جمشید کنند و دیوانه ای چون اسکندر طی یک هفته انرا ویران کند و سی و شش هزار اسپ و شتر مال به مقدونیه بفرستد بلکه بلوچ ها کاخی ساختند و چون بیحد ناموسپار بودند افراد بیگانه را برای امدن داخل کاخ موظف نکردند بلکه تمساحی از بلوچستان خواستند که در خشکه و اب زندگی میکنند و شب حیوان ها ازاد بودند و سیر میخوردند و کاخ امن داشت و روز ان دو را گرسنه نگهمیداشتند برای شب و چون در بلوچی واژه تمساح وجود ندارد و بلوچ ها به ان کیرمکرم میگویند انجای معروف شد به کرمان چون دو کرم بودند بخش شرق سرزمین زابل محل و سکونت و ملکیت بلوچ نامدار و پهلوانی بود که وزیر جنگ بود وهم پهلوان بنام گیهستم سورین یا سرخ ووزیر جنگ که حالا شده سورن و رستمو او از گروه شاهی نبود و نمیتوانست شاه شود و شرق سرزمین ایالت اش دست همین بود و مرکز دست ماد های لر لرستان امروزه و عیلام و غرب در اداره ماد های کرد بود و بلخ و افغانستان امروزه دست بلخ و اداره پدر پهلوان سیمین تن بود شاهنشاه که از رستم بیم داشت اول پسرش سهراپ را بدستش قتل کرد و بعد شاه محلی بلخ هم میخواست پسر پهلوانش روهینتن کشته شود و او را به زرنج فرستاد و میان دو تپیه سیاه و سفید مسابقه شروع شد و رستم او را کشت و نزد شاهنشاه حالا نوبت قتل خودش بود و بر رستم بهانه کودتا کرد و او را اعدام نمود و بعد از ان ملت به شاهنشاه نفرت کردند و داماد شاهنشاه که لر و پسر والی مرکز یعنی عیلام و لرستان بود دید میدان خالی است با زنش نزد پدرش رفته و کودتا کرده و سلسله اشکانیان بلوچ پارت خاتمه یافت و تا زمان اشکانیان هیچ بیگانه جرات ورود به این سرزمین را نداشته اما حالا که لر های ماد بنام ساسانیان بقدرت رسیده اند و در اقلیت اند چون کرد و بلوچ و دیگران همکاری نمیکنند و حکومت حدید نمیتواند جای اشکانیان نامدار و ازادهگان سرزمین را که پنصد سال با عزت حکومت کردند پر کنند لذا ناچار و برای اولین بار در تاریخ اقوام اریایی تاجیک و هراتی ها را هم وارد نظام کردند و وقتی اقوام ترک هم وارد سرزمین شدند دولت بیمناک شده چون ترک ها فشار داشتند زبان شان هم ملی شود اما ساسانیان از ملی کردن زبان خود هم صرف نظر کردند و برای خوش ساختن ارتش که به فارسی ها تحویل داده شده بود زبان ارتشان هراتی و تاجیکی را ملی اعلام کردند در حالیکه در دولت اشکانی زبان رسمی دربار زبان کتابت و زبان مذهب سه گانه بودند و بعد از این همه ساسانیان با همراهیی ترک و هراتی و تاجیکی ها شروع به قتل عام بلوچ های اشکانی و کرد های ماد کردند اما سکاهای سیستانی را نه مجازات کردند و نه در دولت سهمی دادند از همین خاطر زبان امروز ایران نیم هراتی و نیم تاجکستانی است اما با امدن تیمور به زرنج و قطع شدن پایش سبب جنون او شده بعد از انکه از پل گیهستم حالا کمالخان گذشت دستور داد پول ویران شود و ان پل را وزیر جنگ سورین بوسیله بیش از ده هزار متخصص اسیر جنگی روم اباد کرده بود و تا امروز اباد نشد با وصف یک میلیارد دالر مصرف... و این بند در زمان اخرین شاه اشکانی اباد شد و ساسانیان که بلوچ و کرد ها را خوار کردند شروع کردند به ترک ها اما ترک ها هرگز انان را فرصت ندادند برعکس بوسله فارس ها اقوام دیگر را مجازات کرده اند و ترک ها هرگز پی مسایل زبان و فرنگ و نشنلزم ترک در ایران نبوده اند بجز قدرت و پول چ تجارت زیر هر نام و نشانی که ممکن شود و ترک ها سرزمین شان از شمال تاجکستان تا سایبریا و غرب دیوار چین بوده و چون دایم چینی ها را غارت میکردند چین برای جلوگیری انان دیوار چین را ساخت وقتی دید هنوز دخالت دارند ترک ها را اواره کرد که وارد افغانستان شده به هند رفته انجا به پنجابی معروف و مسلمان اند اما پنجابی های هند و سیکها لشکریان کوروش اند که بعد از فتح انجا ماندگار شدند و چون سرزمین پر برکت بود عموما انجا رفتند و ترک ها اقوام هری هراتی هری ها را از زمین شان به جنوب امو و بلخ اواره کرده انان وطن جدید را هریرود هرات نامیدند و ترک ها انجا را ازبکستان و ترکمنستان کردند و اقوام بلوچ را از اذر واجه گان بیرون کردند و تا روم شرقی پیش رفتند و روم غربی بخاطر توقف شان طی قراردادی انجای را به ترک ها سپرد مبادا تا روم عربی پیش نروند اما چینی ها که از لحاظ تاریخی گوشه گیر بوده تاجک ها را اخراج نکردند وقتی اسلام امد فارس ها مالک ایران شدند و امروز مکررا محتاج به مساعدت ترک های سنی ترکیه اند اما سنی های خود شان هیچ کاره اند و معلوم نیست بعد از دوهزار سال و ختم دولت اشکانی چه وقت بلوچ ها را محبت خواهند کرد بحیث بومی ترین مردمان ان سرزمین . چون هر قومی دیگر از یک جای وارد این خاک شده اما بلوچ ها را تاریخ هم نمیداند در افغانستان امیر عبالرحمن هم کاری را در حق بلوچ ها کرد که ایران نموده امیر تمام بلوچ ها را به سرتاسر افغانستان اواره کرد و برای انکه به جنگ های دایم و دوامدار اقوام غلجایی و درانی خاتمه دهد غلجایی ها را وارد نیمروز کرد و زمین های شانرا مجانی به انان بخشید
پاسخ دادن
0 # علی 1400-04-23 18:31
کردی به پهلوی ساسانی نزدیک انفاقا کردها بلوچ ها و زازاها را از شمال غربی در زمان ساسانیان اخراج کردند
پاسخ دادن
0 # بابک 1402-02-03 09:51
بونخان ( منبع) این سخنان چیست؟ به گمان من این ها بافته هایی برای به جان هم انداختن مردم جای جای ایران هستند و سخنانی نادرست و دروغ! برای از میان بردن پیوندهای میان ایرانیان لر و بلوچ و کرد و بلوچ و واژه آذربایجان نیز آدورپایگان است که آدور یا آدَر همان آذر و آتش است و پایگ همان جایگاه و ان برای جمع بستن و نیز نامیدن سرزمینهاست.
پاسخ دادن
+3 # علی نوری 1399-11-16 13:57
خیلی از واژه ها به درستی تلفظ نشده مثال در زبان لکی که نزدیک ترین زبان به پهلوی باستان هست به زن ژُن گفته شده که در زبان لکی هم به همان شکل و ریخت تلفظ میشه اینجا فرمودین جن واین بر می گرده به زبان عربی و لاتین که حرف ژ ندارن واز حرف ج استفاده شده ونمی توان جن رو پهلویی باستان نامید اصل کلمه ژن هست وخیلی واژه های دیگه که می توان اصل ودرستی ان رو در زبان لکی یافت که با کمتر تعقیر می توان یافت
پاسخ دادن
+1 # مجتبی داودی 1400-03-03 00:14
کسانی که دنبال نزدیک ترین زبان به فارسی‌ باستان میگردن پیشنهاد می کنم که روی گویش مردمان عشایر بختیاری مطالعه کنند . به جرات می‌گویم که ۷۰درصد شکل اصلی کلمه که در باستان بکار می رفته در گویش بختیاری هم اکنون بکار می رود.
اینها رو با توجه به اینکه خودم بختیاری هستم و کلمات رایج الان رو با شکل باستانی اون مقایسه کردم.
پاسخ دادن
+1 # رسول 1400-03-04 10:47
گویش باستانی ایرانیان را میتونید درکرمانشاه به واضح ببینید ولذت ببرید گویش کوردی جنوبی بسیارشیرین ودلنشین باواژهای کهن.. گورچک(کلیه) نیسک(عدس) چیو(چگونه) کووره(کجا) چما(انگار) هساره(ستاره) دژمین(فحش) دیان(دندان) گوان(پستان) آگر(اتش) هیزگردن(بلندشدن) چاوه ری(منتظر) ژماردن(شمردن) وسین(حسین) هاتن(امدن)
پاسخ دادن
-1 # شرافت محمد 1400-06-26 03:23
نظری به نام ساوه و نواحی حوالی آن
سده هفتم قبل از میلاد یکی از دژها و منازل سرزمین ماد
نام ساوه را مطابق ساگبات در یافته ام. این نام اخیر را در لغت پهلوی می توان "دارای اشباع وسیری" (ساق-ر بات) و یا دارای "ساقه و درخت سرور" معنی نمود که هر دو معنی اشاره به درخت و میوهً معروف ساوه یعنی انار دارد، لذا از معنی خود نام کنونی ساوه (خرده طلا) هم منظور همان انار ساوه است. این نام باید از تلخیص همان صورت پارتی سواکینه (ساوکانیه= محل میوه مملو از خرده طلا) عاید شده باشد. در باب نام مأمونیه گفتنی است از آنجاییکه در آن سمت در عهد باستان شهری به نام پینی گرد (به کُردی –پهلوی یعنی شهر کنار راه) وجود داشته است، لذا به نظر میرسد اصل مأمونیه (میهمانیه یا مأمنیه) بوده باشد. نامهای زروند (زار-وند) یا زاویه (زه-آو-یه) مشترکاً به معنی محل دارای چشمه زار و ترشح آب هستند.
نظری به نام ساوه و نواحی حوالی آن - ویستا
پاسخ دادن
0 # سید حسین مرتضوی 1400-08-05 13:46
سلام و درود بر شما . در گویش زفره ای هم که جزو گویشهای کهن در شمال شرق اصفهان است، تمام این واژه ها با تفاوتی اندک وجود دارد. و نه تنها واژه های پهلوی بلکه بسیاری از واژه های فارسی باستان و حتی سانسکریت وجود دارد
پاسخ دادن
0 # حسین 1400-10-02 23:01
با سلام بنده از شهر باستانی پهله در جنوب استان ایلام هستم .. مردمان این دیار با زبان و لهجه پهله ای سخن میگویند. پهله از شهرهای پررونق زمان ساسانی بوده .. اثار تاریخی بسیاری از دوره ساسانی در این مناطق وجود دارد . قلعه های زیادی مثل قلعه شاخ و قلعه انجیر در این منطقه هنوز استوار و پابرجا هستند .
پاسخ دادن
+3 # bakhtyary 1400-11-02 12:12
این زبان گویش لری هم هست و با زبان لری بختیاری بسیار بسیار مطابقت دارد
پاسخ دادن
+3 # رضایی 1400-11-26 05:28
دوستان عزیز زبان پهلوی اوستایی همان زبان لکی هستش که در بین مردم غرب کشور بیان میشود ... بعد از زبان لکی در رتبه دوم کوردی و سوم لری لرستان بیشترین شباهت به زبان پهلوی دارند
پاسخ دادن
-1 # محمد علی 1401-05-02 01:50
سلام اولا نام اردستان جا انداختیی دوما زبان اردستان، میمه که کنار اردستان و ....زبانشان پهلوی هخامنشی است، اردستان ده هزار سال قدمت دارد، به اب او میگویند به مادر ماری گویند، به مار، مور گویند و...لغت نامه اردستان موجود و زبانشان پهلوی هخامنشس که داریوش خود به این زبان تکلم میکرده
پاسخ دادن
0 # رادمان ماهک 1401-07-21 02:44
نظرات رو خوندم واقعا متاسفم. دوستان لطفا بدون مطالعه صحبت نکنید و سعی نداشته باشید زبان محلی خودتون رو به پارسیگ یا پهلوی بچسبانید چون بیشترین شباهت زبان‌ها و گویش های امروز در ایران به پارسیگ ۳۰٪ هم نمیرسه.
درباره زبان اوستایی که کلا جریان فرق داره و امروز زبانی وجود نداره که بشه اونو فرزند زبان اوستایی دانست.
با چند واژه مشترک نمیشه اینهمه ادعاهای عجیب و غریب کرد.
برید متن های پهلوی و پارسیگ رو بخونید تا بفهمید ادعاهاتون‌ همگی باطله.
درضمن تاریخ سازی هم نکنید که اشکانیان فلان بودن ولی ساسانیان بهمان بودن!!!
پاسخ دادن
0 # رضا 1401-09-12 21:53
خیلی از اینها در شمال ایران رایج است.
پاسخ دادن
0 # سیامک طاهرخانی تاکستانی 1401-11-15 01:48
سلام و درود
این واژگان بیشترشان در تاتی تاکستان وجود دارند.
گفتنی است تاکستان بزرگترین شهر تات نشین جهان است.
تمامی ساکنان دشت ها، دره ها و کوهستانهای البرز و کوکاس (قفقاز) تا شمال استان اصفهان بازماندگان اقوام امپراطوری مادها هستند، زبانشان پهلوی - مادی است که امروزه بیشتر به نام تاتی شناخته می شود.
پاسخ دادن
0 # محمدحسن 1402-01-03 15:10
سلام همه این کلمات در زبان بلوچی موجود و در حال استفاده هستند.
میتونین از دوستان بلوچتون بپرسین بدرود
پاسخ دادن
0 # مانلی 1402-08-03 12:09
همه این واژگان رو تو گیلکی مازندرانی و بسیاری گویش ها و لهجه های کهن داریم هیچکس الان حتی خود گویشوران اینها هم هست که از این زبان ها و فرهنگ های ایرانی پاسداری و بهشون نگاه ویژه ای کنه؟
پاسخ دادن

نوشتن دیدگاه


دستاوردهای هموندان ما

بارگذاری
شما هم می توانید دستاوردهای خود در زمینه ی فرهنگ ایران را برای نمایش در پهرست بالا از اینجا بفرستید.
 

گزینش نام برای فرزند

 

نگاره های کمیاب و دیدنی

XML