مهرمیهن | رسانه ی فرهنگ ایران

آیا در تازش اعراب کتاب ها نابود میشد؟

کتاب سوزی

به گواهی تاریخ, تازش اعراب به سرزمین پهناور ایران در زمان پادشاهی ساسانیان , ویرانگری های بسیاری ببار آورد و کتاب و کتابخانه ها با هم نابود می گشت . اما برخی از پژوهشگران بر این باورند که سوزاندن کتاب ها و نابودی کتابخانه ها داستانی ساختگی است و چنین رویدادی رخ نداده است . در این جستار شما را با نوشتاری  سودمند و دانشی درباره ی کتاب سوزی اعراب روبرو خواهیم ساخت تا با نگاهی درست و دانشی پاسخی درست برای این شبهه بدست آورید.

پژوهشگران نوشتار : دکتر ستار عودی - غلامرضا رمضانی پور

بن مایه : پژوهشگاه علوم انسانی

برای دریافت نوشتار با ساختار PDF  بر روی "دریافت کنید" کلیک نمایید


در همین زمینه

دیدگاه‌ها  

-1 # کوروش بهرامی 1393-07-30 11:28
ببخشید آن برخی پژوهشگران می بایست به سایر اسناد مربوط به جنگهای اعراب با اقوام دیگر هم نگاهی می انداختند زیرا ظاهراً در آن دوران آتش زدن کتابها و کتابخانه ها و معابد و... از سنتهای اعراب بوده البته حساب دین مبین اسلام از آنها جداست . متاسفانه ما ایرانی ها هنوز حساب سنتهای عربی را از سنتهای اسلامی جدا نکرده ایم و به خودمان دروغ می گوییم و دروغ خودمان را هم باور می کنیم
پاسخ دادن
0 # ايراني6 1394-03-27 22:11
عرب دركشتاروچپاول كم ازمغول نكردالبته حساب اسلام جداست عمل قوم عرب راميگويم مغول خودراسرورنخواندوادعاي برتري نژادي نكردولي عرب اين راهم درحق ايراني كرد
پاسخ دادن
-9 # محمدی 1394-08-16 06:35
کتاب سوزی در ایران و مصر توسط مسلمان ها، دروغی بیش نیست؛ به جهت آنکه حقیقت اصلی را کتمان نموده و تصویری تاریک از اسلام در اذهان عمومی ایجاد نمایند. این دروغ توسط خودغربی ها و عوامل وابسته شان منتشر شده تا با فرافکنی واقعیتی مهم را پنهان نمایند و آنهم اینکه کشورهای غربی در طول چند قرن در کشورهای اسلامی توسط عوامل خود اقدام به خرید و یا سرقت کتب و تالیفات علما و دانشمندان اسلامی نموده اند و در اکثر شهرهای مهم اسلامی مامورینی داشتند که به این کار اقدام می کردند که بعنوان نمونه می توان به ماجرای آیت الله مرعشی نجفی اشاره کرد که با قبول نماز و روزه ی استیجاری تنها نسخه باقی مانده از یک کتاب را خرید و اجازه نداد تا آن کتاب به دست مامور انگلیسی بیفتد. هدف آنها این بود تا با این کار آن متون را ترجمه کرده و در اختیار دانشمندان خود قرار دهند تا آن پیشرفت ها را به نام خودشان ثبت نموده و موجبات پیشرفت خود را هم فراهم نمایند. که بعنوان نمونه باید به ترجمه کتب ابن سینا در چند قرن قبل در اروپا اشاره کرد که در مراکز علمی خود و در سطوح عالیه سال های متمادی آنها را تدریس می نمودند. باید به این موضوع اشاره نمود که متاسفانه بخش قابل توجهی از این کتاب ها در راه انتقال به غرب و یا در جنگ های داخلی اروپا از بین رفتند. هدف دیگر غربی ها، محروم کردن مسلمین از گنجینه های فکری و علمی خود بوده تا آنها را عقب نگه داشته و از شناخت درست تمدن اسلامی توسط نسل های بعدی جلوگیری نمایند. دلایلی وجود دارد که غربی ها برخی از کتاب های ارزشمند اسلامی که هیچ نسخه ای از آنها در کشورهای اسلامی موجود نیست را در اختیار دارند، و از افشای آنها خودداری می کنند. لطمه ای که غربی ها از لحاظ علمی و فکری به تمدن اسلامی زدند، بسیار سنگین تر از لطمه ای بود، که حمله مغولها بوجود آورد. مثلا در جنگ های اندلس و جنگ های صلیبی در بیت المقدس مراکز علمی و کتابخانه های بزرگی که در آنها وجود داشت، به آتش کشیده شدند و چیزی از آنها باقی نماند. در تاریخ آمده که تنها در یکی از کتابخانه های شهر قرطبه در اندلس(اسپانیا) حدود ششصد هزار جلد کتاب وجود داشته است در حالی که تمام نسخ خطی اسلامی موجود در اسپانیای امروز پنج هزار جلد نمی شود! که آنها هم در دوره استعمار به سرقت رفته اند و مربوط به تمدن اندلس نمی شوند. در جنگ های اندلس و جنگ های صلیبی جنایت های رعب انگیز و وحشیانه ای در مورد مسلمانان صورت گرفت و مسلمانان یا باید از اسلام دست برمی داشتند و مسیحی می شدند و یا به فجیع ترین شکل به قتل می رسیدند. اساسا دادگاه های تفتیش عقاید نیز به همین دلیل بوجود آمد که بتوانند افرادی که در باطن و بصورت مخفیانه مسلمان هستند باقی مانده اند، شناسایی شده و کشته شوند. و به همین دلیل گالیه محکوم به مرگ شد؛ چون حرف مسلمانان را بیان می کرد که اعتقاد داشتند زمین گرد است.
پاسخ دادن
-2 # پیام 1394-11-22 23:15
دوست گرامی برداشته از سرقت ادبی غربیها یا نابودی کتب توسط دادگاه های تفتیش عقاید میگوید یا حمله مغول!!! چه ربطی داره حالا!! این شد دفاع از کتاب سوزان اعراب؟؟ '!! اول اینکه حساب اعراب بدوی تازه مسلمان از دین عمیق الهی اسلام جداست.

من فقط یک سوال میپرسم و پاسخ آن را به عقل حقیقت جو و قلب بیدار شما وامیگذارم. آنچه غیر قابل انکار است وجود دانشگاههایی نظیر گندی شاهپور در ایران ساسانی است که حتی تاریخنویسان اسلامی هم به آن اقرار داشته اند،
خوب فرهیختگان عزیز بدون غرض پاسخ بدهند بدون کتاب و نوشته، چگونه آموزش و دانشوری وتاسیس دانشگاه ممکن بوده؟؟
خواهش میکنم بدون تعصب و از روی وجدان و عدالت پاسخ دهید.
بسیاری از مترجمین نهضت ترجمه کتب درازای دوره اسلامی از همین ایرانیان و دانشگاه گندی شاپور بودند.

بله متاسفانه تعصب عربی کتب به زبان فارسی پهلوی را نابود کرده است
پاسخ دادن
0 # عاصی 1395-04-06 11:58
متاسفانه نویسندگان این مقاله از شیوه ی تدوین کتب تاریخی و صحت انان بی اطلاع هستند،چگونه میشود به طور مثال ابن خلدون در قرن هشتم بدون ذکر سند تاریخی سخن از آتش سوزی مسلمانان سال 20 هجری بزند؟
ایا فراموش کردند که اسلام تسامح و ازادی را برای مخالفین خود در دستور کار گرفت؟
فراموش کردند زرتشتیان ایران حکم اهل کتاب بر انها اجرا میشد که با دادن اندک جزیه ای هم اتشکده های خود را محفوظ ذاشتند هم کتب و سنن دینی خود را؟
ایا نمیدانند که تا قرن ها و حال حاظر اتشکده ها و کنیسه ها و کلیساها ی چند هزار ساله در قلمرو اسلامی موجود می باشد؟
چگونه است اعراب مسلمان اتشکده ها رو سالم گذاشتند ولی کتابها را سوزاندند؟
چرا مورخ بزرگی مانند طبری سخن ازین کتابسوزی نیاورده؟
چگونه است اوستا کتاب دینی زرتشتیان محفوظ ماند ولی کتابهای دیگر سوخت؟
طبق ادعای نویسنده که اعراب به جز قران کتاب دیگری رو سالم نمیذاشتند فراموش کردند اوستا و اتشکده ها مظاهر دینی هستند؟
ایا نمیدانند کتابت قبل از اسلام فقط محصور موبدان و دربار زرتشتی ساسانی بوده و اصلا در سطح وسیع علمی ما کتابهایی نداشتیم؟؟
پاسخ این سوال انفجار اندیشمندان اسلامی ایرانی بعد ورود اسلام است که مورخین منجمین شاعرین محدثین در تمام علوم رشد کردند و خارج شدند؟
ما قبل از اسلام ایا در حد ابن سینا و رازی و جابر ابن حیان و ..طبیب و حکیم و شیمی دان ذاشتم؟
ما قبل از اسلام در حد مولوی و حافظ و سعدی و فردوسی و نظامی و سنایی و عطار و خاقانی و..شاعر داشتیم؟
ما قبل از اسلام در حد خوارزمی و فارابی و بیرونی و ملاصدرا و بهایی و بوزجانی و ...دانشمند داشتیم؟
ما قبل اسلام مورخینی چون ابن جریر طبری و مسعودی و بلاذری و اسطخری و یعقوبی داشتیم؟
دلیل این اختلاف فاحش کمبود اندیشمند قبل اسلام چیست؟ ایا این همون اسلامی نبود که اتش سوزی و کتاب سوزی میکرد طبق ادعای این دو نویسنده ی نا آگاه؟
مسلمانان هزار سال بیشترین اختراعات و اکتشافات علمی جهان رو در دارالحکمه ی بغداد و خوارزم و ری و حلب و اسکندریه و نیشابور و ...داشتند.
اسلام برای نابودی نیامد!! بلکه برای ازادی بردگان از بند بندگان به سمت بندگی الله امد.
ایدی بنده در تلگرام برای تبادل نطر.
@ibnghortobe
پاسخ دادن
0 # تهمینه 1395-04-19 19:28
نویسنده این مقاله ایران ستیز و عاشق عربها بوده که چنین درغهایی نوشته.عربها و سپاه اسلام به بهانه ترویج دینشون ولی در حقیقت برای به دست اوردن زنان زیبا روی و ثروتهای کشورهای دیگر به ایران و مصر و ... حمله می کردند.
هیچ تردیدی نیست اگر حملات وحشیانه نبود ایران از نظر داشتن نسک و کتابخانه غنی ترین کشور دنیا بود.
پاسخ دادن
+5 # گچپژ 1400-09-15 00:53
گل پسری که اذعان داری کتاب سوزی عرب ها یک دروغ چرا همه چی رو قاطی هم میکنی ؟
۱.ابن خلدون ص ۲۸۵ کتابش که یکی مفسرین تاریخ عرب هست داره میگه وقتی سعد ابی و وقاص فرمانده لشکر مسلمان مدائن را فتح میکنه نامه ای به عمربن خطاب (خلیفه ۲) ازش جواب میخواد با کتاب ها چه کار کنن؟ عمرهم به او گفت همه را در آب بی افکنید یا در اتش بسوزانید زیرا خداوند هرچه را میخواستیم در قران داده.
۲. ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه میگه زمانی که سردار عرب قتیبه به خوارزم میاد هرکسی را که به خط و زبان خوارزمی سخن میگفته را از دم تیغ میگذرانده
۳. یا مسلمانان در جنگ جلولا غنایمی به دست آورند که نظیر آن به دست نیاورده بودند و گروه زیادی اسیر از دختران آزادگان و بزرگان ایران گرفتند. گویند عمر می‌گفته است خدایا من از شر فرزندان اسیران جلولا به تو پناه می برم… (اخبار الطوال: ص ۱۶۳
۴.هنگام فتح استخر در سال ۲۳ هجری، سپاهیان خلفای عرب کشتار وسیع انجام دادند و بازماندگان را جمع کردند و جزیه بر آنها تحمیل کردند:
۵.عثمان بن ابى العاص آهنگ استخر كرد و بكشتند و چندانكه خواستند غنيمت گرفتند و كسان به غزا رفتند. پس از آن عثمان مردم را به جزيه دادن و ذمى شدن خواند و كس فرستادند و او نيز كس فرستاد و هربذ و همه فراريان يا گوشه گرفتگان پذيرفتند و تعهد جزيه كردند (تاريخ طبری: ج‏ ۵، ص ۲۰۰۸). بازهم ادعا دارید اعراب مسلمان با جزیه و صلح ایران را گرفتن؟
۶.شورش بلخ در کتاب الکامل ابن اثیر هم آمده است به سرکوب شدید آن دیار اشاره شده است:
(ابن عامر) پارس را چنين هموار و خوار نمود كه مردم آن ديار هميشه پريشان و خوار ماندند (الكامل: ج ‏۹، ص 
۷.در سال ۳۰ هجری و در زمان خلافت عثمان یکی از مقاومت‌های مشهور در طمیسه واقع در نزدیکی گرگان بود. آنها مقاومت جانانه‌ای کردند ولی در نهایت وقتی دیگر راهی برای پیروزی نیافتند متاسفانه به وعده‌های دروغین یورشگران گوش دادند. سعيد بن عاص سردار عرب وعده داد که اگر فتح با عرب باشد «يكی شان را نكشد»! مردم تصور کردند که یورشگران حتی یک تن را هم از مردم شهر نمی‌کشند. اما در نهایت همه را به جز یک تن به قتل رساندند! و سعيد بن عاص معتقد بود که به پیمان خود وفادار بوده است چرا که فقط یکی را نکشت!

طبری از حنش بن مالك این واقعه دردناک را این چنین روایت کرده است:

آنگاه به طمیسه رفت كه شهرى بود بر ساحل دريا و به تمام جزو طبرستان بود و مجاور گرگان بود و مردم آنجا با وى به جنگ آمدند و چنان شد كه نماز خوف كرد و به حذيفه گفت: «پيمبر خدا صلى الله عليه و سلم چگونه نماز خوف كرد؟» حذيفه به او خبر داد و سعيد در حالى كه جماعت به حال جنگ بود آنجا نماز خوف كرد. در آن روز سعيد با شمشير به شانه يكى از مشركان زد كه از زير مرفقش در آمد و دشمن را محاصره كرد كه امان خواستند و امانشان داد كه يكيشان را نكشد و چون قلعه را گشودند همگى را بكشت بجز يكى، و هر چه را در قلعه بود بگرفت (تاریخ طبری: ج ۵، صص: ۲۱۱۶- 

۸.بعضى‏‌ها گفته‌‏اند كه يزيد چهل هزار كس از مردم گرگان را بكشت… (تاریخ طبری، ج‏ ۹: ص ۳۹۴۰

۹.«نعيم … شهر رى را ويران كرد و به زينبى دستور داد كه شهر نوين رى را بنيان كرد. نعيم فتحى را كه خدا نصيب وى كرده بوده بود همراه مضارب عجلى براى عمر نوشت…» (تاریخ طبری: ج‏ ۵، ص  ۱۹۷۵
۱۰.در تاریخ بخارا آمده است که مردم بخارا مدام از دین بر می‌گشتند. سپاهیان خلفا مجبور می‌شدند دوباره به آنجا یورش برند و دوباره جنگ کنند. به طوری که چندین بار این اتفاق افتاد.

در نهایت یورشگران حکم کردند که نصف خانه هر کس به عرب‌ها داده شود تا به مسلمانی آنها نظارت کنند.

در اینجا عینا متن تاریخ بخارا را می آوریم:

هر بارى اهل بخارا مسلمان شدندى، و باز چون عرب بازگشتندى ردّت آوردندى، و قتيبة بن مسلم سه بار ايشان را مسلمان كرده بود، باز ردّت آورده كافر شده بودند، اين بار چهارم قتيبه حرب كرده شهر بگرفت. و از بعد رنج بسيار اسلام آشكارا كرد، و مسلمانى اندر دل ايشان بنشاند. به هر طریقی كار بر ایشان سخت كرد، و ايشان اسلام پذيرفتند به ظاهر، و به باطن بت ‏پرستى مى‌‏كردند. قتيبه چنان صواب ديد كه اهل بخارا را فرمود يك نيمه از خانه‌هاى خويش به عرب دادند، تا عرب با ايشان باشند. و از احوال ايشان با خبر باشند، تا به ضرورت مسلمان باشند بدين طريق مسلمانى آشكارا كرد. و احكام شريعت بر ايشان لازم گردانيد، و مسجدها بنا كرد، و آثار كفر و رسم گبرى برداشت، و جدّ عظيم مى‌‏كرد، و هر كه در احكام شريعت تقصيرى كردى عقوبت مى‌‏كرد، و مسجد جامع بنا كرد، و مردمان را فرمود تا نماز آدينه آوردند تا اهل بخارا را ايزد تعالى ثواب اين خير ذخيره آخرت او كناد (تاريخ ‏بخارا، ص ۶۶).

۱۱.امارت خراسان .. به عمير بن عثمان ابن سعد و سيستان هم به عبد الله بن عمير ليثى كه از ثعلبه بود واگذار شد. او جنگ‌هاى سختى كرد تا به كابل رسيد عمير هم در خراسان نبردهاى خونين كرد تا به فرغانه رسيد (الكامل، ج‏ ۹، ص ۱۶۱)
۱۲.يزيد به غزاى خارزم رفت و اسيرانى بگرفت. سپاه وى لباس اسيران را بپوشيدند و در نتيجه آنان از سرما بمردند (فتوح ‏البلدان، ص: ۵۸۱).

آیا بازهم دعوی ان دارید که اعراب با صلح ایران را ...
پاسخ دادن

نوشتن دیدگاه


دستاوردهای هموندان ما

بارگذاری
شما هم می توانید دستاوردهای خود در زمینه ی فرهنگ ایران را برای نمایش در پهرست بالا از اینجا بفرستید.
 

گزینش نام برای فرزند

 

نگاره های کمیاب و دیدنی

XML