مهرمیهن | رسانه ی فرهنگ ایران

کاخ گلستان و پیشینه ی آن

اگر چه تاريخچه كاخ گلستان به زمان شاه عباس صفوي ( 988 ه.ق ) بر مي گردد و بخشي از سفرنامه پيترو دلا واله (در سال 1028 ه.ق كه شهر تهران را با چنارستاني كه قصر سلطنتي را احاطه كرده بوده ، توصيف نموده است / سر آغازي بر ارگ سلطنتي ) خود مويد اين نكته است ، و در سلسله هاي بعد كم يا بيش نيز مو رد توجه واقع شده تا اينكه در عهد كريمخان زند ما بين سالهاي 1173 تا 1180 ه.ق نيز اين مجموعه با ساخت ديوانخانه اي دچار تغييرات اساسي گرديده ، ولي اهميت واقعي ارگ را مي توان به دوران آقا محمدخان قاجار نسبت داد .

کاخ گلستان

وي در اواخر دوران زنديه و پس از مرگ كريمخان ( 1193 ه.ق ) از بحران داخلي ايران استفاده نموده ، ايلات قاجار را از دشت گرگان كه مركز سكونت آنان بود به دامنه هاي جنوبي البرز يعني ولايات تهران و دامغان سوق داد و سعي كرد كه بتدريج راه خود را به طرف فارس يعني مركز حكومت و قدرت زنديه باز كند . ( هر چند كه لرد كرزن در كتاب ايران و قضيه ايران ، در باره انتخاب تهران به پايتختي توسط آقا محمد خان و ايجاد مقر سلطنتي در اين شهر نزديكي به املاك و مقر طايفه خويش در گرگان و نزديكي به روس ها و تحت مراقبت داشتن آنها را جزء عوامل اين انتخاب مي شمارد .) آقا محمد خان بعد از غلبه بر لطفعلي خان زند در شعبان 1209 ه.ق به تهران برگشته و در نوروز 1210 ه.ق به نام پادشاه ايران تاجگذاري مي كند .

اين حركت آقا محمد خان به اهميت ارگ سلطنتي بيش از پيش افزوده و در عهد فتحعلي شاه قاجار هم به خاطر تاجگذاري وي در اين شهر ( 24 ربيع الاول 1212 ه.ق / 1797 ميلادي در آستانه قرن 19 و همزمان با ناپلئون ) و هم بواسطه  خيالات شكو همند اين پادشاه كاخ گلستان توسعه بيشتر و آراستگي بهتري را تجربه كرد .

کاخ گلستان

در عهد ناصرالدين شاه قاجار ( تاجگذاري جمعه 21 ذي القعده 1264 ه.ق / كاخ گلستان ) كاخ گلستان بواسطه مدت حكومت وي ( قريب به 49 سال ) و ديدار او بعنوان اولين پادشاه ايران از اروپا در سه سفر خود به سال هاي 1290 ، 1295 و 1306 ه.ق دستخوش تغييرات اساسي و متاثر از اروپا گرديد .
اگر چه در دوران سه پادشاه آخر سلسله قاجاريه ( مظفرالدين شاه ، محمد علي شاه و احمد شاه قاجار ) تا انقراض اين سلسله (ربيع الثاني 1344 ه.ق / 9 آبان ماه 1304 ه.ش ) ارگ سلطنتي از لحاظ معماري تغييرات خاصي را به خود نديد ولي تاريخ آن با وقايع سياسي فوق العاده موثري مانند انقلاب مشروطه و تبعات ناشي از آن توام و عجين گرديد كه بخشي جدائي ناپذير از حافظه تاريخي ملت ايران را تشكيل مي دهد .

ارگ سلطنتي در سال هاي بعد از انقراض سلسله قاجار و به روي كار آمدن سلسله پهلوي شاهد تاجگذاري پهلوي اول ( 4 ارديبهشت 1305 ه.ش ) و پهلوي دوم ( 4 آبان 1346  ه.ش ) و همچنين بعضي از تغييرات و تصرفات در بافت خود بوده است كه ما آنها را ناروا و نا بجا مي دانيم .

کاخ گلستان

با اين اوصاف ، كاخ گلستان با قدمتي كه از لحاظ حافظه تاريخي به 442 سال مي رسد يكي از منحصر بفرد ترين مجمو عه هاي تاريخي ايران مي باشد ، اين مجموعه با اين قدمت نه تنها بيانگر بخش مهمي از تاريخ هنر اين مرز وبوم است بلكه بواسطه رخدادهاي فوق العاده موثر اتفاق افتاده در آن يا به نوعي مرتبط با آن ، به مجموعه اي بي بديل و سندي زنده از مهمترين بخش تاريخ ايران تبديل گشته است .

هر چند كه كاخ گلستان در حال حاضر با وسعتي برابر با 5/4 هكتار ( يك دهم وسعت اوليه ) در بخشي از شهر تهران به صورتي عضوي غريب از اندام شهري از هم گسيخته واقع شده است و اطراف آن مملو از ساخت و سازهاي جديد و بي هويت با عملكرد هاي نا همگن با اوست وليكن بايد به رها سازي اين مجموعه ارزشمند از معضلات منطقه اي كه در آن واقع است اقدام كرد و مجموعه كاخ گلستان را به تفكري كه در پي ايجاد منطقه و بافت تاريخي كه مشتمل بر موزه ملي ، ميدان مشق و .... است پيوند داد .

بن مایه ی نوشتار : golestanpalace.ir

نوشتن دیدگاه


دستاوردهای هموندان ما

بارگذاری
شما هم می توانید دستاوردهای خود در زمینه ی فرهنگ ایران را برای نمایش در پهرست بالا از اینجا بفرستید.
 

گزینش نام برای فرزند

 

نگاره های کمیاب و دیدنی

XML