مردم ایران گسست تاریخی نداشته و هویت آنها در طول تاریخ مستمر بوده است و هر چند در مقاطعی از تاریخ، بیگانگان بر آن سلطه داشته اند، اما هویت فرهنگی ایرانی دچار انقطاع نشده است. حتی با از دست رفتن بخش هایی از سرزمین ایران، فلات ایران همچنان پایدار مانده است و فرهنگ ایران زمین در بخش های جداشده از سرزمین ایران تداوم و استمرار دارد.
اگرچه از دست دادن بخش هایی از سرزمین ایران به ویژه پس از ورود استعمار به ایران دردناک و ناگوار است، اما ناگوارتر، گسست و انقطاع هویت تاریخی و فرهنگی است که خوشبختانه به رغم تأثیرات فرهنگی، به دلیل مولد و هاضم بودن فرهنگ ایرانی، توانسته است فرهنگ بیگانه را به تدریج در خود ذوب کند یا از تأثیرات بنیادین آن بکاهد. استمرار هویت تاریخی و فرهنگی ایرانیان در طول تاریخ یکی از نقاط قوت جامعه ایرانی است. از این رو در تاریخ نگاری نباید میان دوران مختلف تاریخی گسست ایجاد کرد. نادیده گرفتن دوران مختلف تاریخ ایران یا رجحان دوره ای بر دوره دیگر، کار خردمندانه ای نیست. ازتجربه تاریخ نگاری افراطی نشان داده است که مردم ایران همان گونه که از مفاخر تاریخی و حیات معنوی ایران باستان چشم پوشی نمی کنند، مفاخر و هویت فرهنگی دوران اسلامی را نیز نادیده نمی گیرند.
جلیل عرفان منش - حیات فرهنگی ایرانیان
مهدی زیدآبادی نژاد
