مهرمیهن | رسانه ی فرهنگ ایران

جشن سده در روستاي جاورتن

مردم روستا(جاورتن و روستاهاي همسايه) 2 ماه از زمستان را چله مي نامند،دوره اي 60 روزه كه از آغاز دي ماه سر مي گيرد و سرانجام در آغاز اسفند پايان مي پذيرد.البته اين پايان كار نيست چراكه اين چرخه ي 60 روزه خود به دو برهه ي 40 روزه (= چله بزرگ / آغاز ديماه تا 10 بهمن) و 20 روزه ( چله كوچك يا خرد / 10 بهمن تا آغاز اسفند) بخش ميشود.

آغاز چله ي كوچك يا خرد يعني دهمين روز از بهمن ماه همزمان است با جشن باشكوه و كهني كه در ادامه به بررسي چندوچون آن مي پردازيم؛جشن سده؛جشني كه پيشينه اي بس كهن در فرهنگ والا و ديرنده ي ايرانزمين دارد و در گويش جاورتني با لغزشي آشكار سره خوانده مي شود.اين جشن برخلاف آن چه برخي از پژوهشگران مي انديشند و مي نويسند جشني كاملا ملي و ميهني است يعني هيچ گونه وابستگي اي به هيچ دين و آيين خاصي ندارد بلكه همچون نوروز برخاسته از ژرفاي جامعه ي ايراني است.چرائي برگزاري اين جشن هم اين است كه به باور ايرانيان كهن با پايان يافتن چله ي بزرگ - كه اوج سرماي استخوان سوز زمستان است - زمين اندك اندك رو به گرمي مي رود. يا به گفته ي مردمان ده ( جاورتن):زمين از خودش گرم ميشود.نكته اي كه امروزه با روشها و برهانهاي دقيق علمي اثبات شده است كه ما از بازگفت آن چشم مي پوشيم.به هر روي ايرانيان و همسو با ايشان مردم روستاي جاورتن به پاس اين فرخندگي ارجمند در چنين روزي بر بام خانه هاي خود آتش مي افروزند و گرداگرد آن به خواندن سرودهاي محلي و ايراني گوناگون مي پردازند ... البته آنچه پرس و جوهاي من بدست مي دهد اين است كه اين آيين نيك در گذشته هاي نه چندان دور (شايد كمتر از 5 سال پيش) با شور و شكوه بيشتري برگزار مي شده است.چنان  كه مردمان ده پيش از تاريك شدن هوا با ريسمان و تيشه و داس به دامن دشت و صحرا مي رفته اند و هيزم ويژه ي اين روز را _ كه آنهم سره نام دارد- مي چيده اند و به روستا مي آورده اند،روي پشت بام كمتر خانه اي هم آتش روشن نمي شده و كمتر كسي هنگام زبانه كشيدن آتش در خانه مي مانده است.

فرستنده نوشتار به مهرمیهن : مجتبی - بن مایه : javartan.blogfa.com

نوشتن دیدگاه


دستاوردهای هموندان ما

بارگذاری
شما هم می توانید دستاوردهای خود در زمینه ی فرهنگ ایران را برای نمایش در پهرست بالا از اینجا بفرستید.
 

گزینش نام برای فرزند

 

نگاره های کمیاب و دیدنی

XML