ابوزید عبدالرحمن بن محمد بن خلدون حَضرَمی (۸۰۸-۷۳۲ ه ق، تونس)معروف به «ابن خلدون»، تاریخ‌نگار، جامعه‌شناس، مردم‌شناس و سیاست‌مدار مسلمان. وی را از پیشگامان تاریخ نگاری به شیوهٔ علمی و از پیشگامان علم جامعه‌شناسی می‌دانند که حدود ۴۰۰ سال پیش از اگوست کنت - مؤسس علمی به نام جامعه شناسی (به فرانسوی: La sociologie) در فرانسه - می‌زیست. ابن‌خلدون این علم جدید را عمران نام نهاد. عبدالرحمن آموزش‌های آغازین را را نزد پدرش فراگرفت و سپس نزد علمای تونسی قرآن و تفسیر، فقه، حدیث، علم رجال، تاریخ، فن شعر، فلسفه و منطق آموخت. او در دربار چند امیر در مراکش و اندلس(جنوب اسپانیا) به کار سیاسی پرداخت، اما در ۴۲ سالگی به نگارش کتابی پیرامون تاریخ جهان رو آورد که مقدمهٔ آن بیش از خود کتاب شناخته شده‌است. این کتاب تاریخى موسوم به «العبر و دیوان المبتداء و الخبر فى ایام العرب و العجم و البربر» در هفت جلد به دلیل سبک بدیع و نگرش نوینش، توجهات بسیاری را به خود جلب داشت و از دلایل اصلی شهرت وی است. کتاب او با نام «مقدمهٔ ابن خلدون» در ایران شهرت دارد و توسط محمد پروین گنابادی به فارسی ترجمه شده‌است. انتشار یک کتاب و پایان یک اسطوره. به نظر می رسد اوج، خوشنامی و شکوه علمی ابن خلدون با تحقیقات تاریخی با خطر فروپاشی مواجه است. سال ۲۰۰۰ میلادی محققی به نام محمود اسماعیل کتابی تحقیقی با عنوان "نهایه اسطوره، نظریات ابن خلدون مقتبس من اخوان الصفاء " به چاپ رساند که طی آن به صورت مدلل نحوه و گستره اقتباسات ابن خلدون از اخوان الصفاء را توضیح داده است. این کتاب در فصل اول اخوان الصفا را معرفی و در فصل دوم به معرفی ابن خلدون پرداخته و در فصلی دیگر تمام برداشت ها و اقتباسات ابن خلدون از اخوان الصفاء همراه با آدرس ذکر کرده است.
ساختار : pdf
مهدی زیدآبادی نژاد
