نام های خداوند در ایران باستان

ویژگیهای یزدانی را میبایست در نامهای گوناگونیکه هر يك جلوه گر جهانی اندیشه است جویا شویم. پدران و نیاکان فرمند ما در باورهاشان پذیرای یکصد و يك نام برای یزدان پاك و يكتا بوده اند نام هایی که هريك چون بایگانی پر ارجی هزاران هزار گوهر درون خود جا داده اند.

در زیر فهرستی از نام ها (اسامی) و پاژنام های (لقب ها) خداوند یکتا در ایران باستان گردآوری شده است . بسیاری از این نام ها همچنان در زبان پارسی زنده اند و کاربرد دارند .

1-ایزد(به معنی سزای پرستش)

2-هروسپ توان(به معنی توانای مطلق)

3-هروسپ آگاه (به معنی دانای مطلق)

4-هروسپ خدا (به معنی خداوند مطلق)

5-آُبده (به معنی بی آغاز)

6-ابی انجام (به معنی بی انجام)

7-بنشت (به معنی ریشه آفرینش)

8-فراخ تنهه (به معنی پایان آفرینش)

9-جمغ (به معنی ازهمه بالاتر)

10-فرجه تره (به معنی از همه برتر)

11-تام آُفیچ (به معنی ویژه تر)

12-اُبره ونده (به معنی از چیزی بیرون نیست)

13-پرواندا (به معنی به همه پیوند دارد)

14-ان ایاپ ( ” اوست نایاب –کسی او را نمی بیند.)

15-هم ایاپ (اوست همه یاب-اورا همه می بینند.)

16-آدُرو (راست ترین)

17-گیرا(دستگیر)

18-اُچم (بی سبب)

19-چمنا (مسبب الاسباب)

20-سپنا (پیشرفت دهنده)

21-اُفزا (افزاینده)

22-ناشا (با انصاف)

23-پَروَرا (پرورنده)

24-پانه (پاسبان)

25-اَئین آئینه (دارای چندین شکل)

26-ان آئینه (بدون شکل)

27-خَروشید توم (بی نیاز ترین)

28-مینوتوم (روحانی ترین)

29-واسنا (در همه جا حاضر)

30-هروسپ توم (وجود کل)

31-هوسپاس (سزاوار سپاس)

32-همید (امید همه به اوست)

33-هرنیک فره (اوست هرفر نیکی)

34-بیش ترنا (رنج زدا)

35-تروبیش (دافع درد)

36-انوشَک (بی مرگ)

37-فَرَشک (مراد دهنده)

38-پژوهَدهَه (قابل پژوهش)

39-خاورافخشیا (نور النوار)

40-ابَرزا (بخشاینده)

41-استو(برتری دهنده)

42-رَخو (ستوه نشونده)

43-ورون (بی نیاز)

44-افریفه (از تباهی نجات دهنده)

45-بفریفته (فریب ندهنده)

46-ادوای (یکتا)

47-کام رد (صاحب کام)

48-فرمان کام (به میل خود فرمان دهد)

49-آیختن (بی شریک است)

50-افَرموش (فراموش نکننده)

51-همارنا (شمارکننده ثواب و گناه)

52-شنایا (قدردان)

53-اتَرس (بی ترس و بیم)

54-ابیش (بی رنج)

55-افرازدم (سر افرازترین)

56-هم جون (همیشه یکسان)

57-مینوستی گر(آفریننده جهان مینوی)

58-امینوگر(آفریننده جهان مادی)

59-مینونهب (روح مجرد)

60-آدرُبادگر (سازنده هوا ازآتش)

61-آدرُنم گر (سازنده آب از آتش)

62-بادآدرگر(سازنده آتش ازهوا)

63-بادنم گر(سازنده هوا ازآب)

64-بادگل گر (سازنده خاک ازهوا)

65-بادگرتوم (آفریننده جولایتناهی)

66-آدرکبریت توم (فروزنده کل آتشها)

67-بادگرجای (تولید کننده باد)

68-آب توم (خالق آب)

69-گل آدرگر(سازنده آتش از خاک)

70-گل وادگر(سازنده هوا ارخاک)

71-گل نم گر(سازنده آب ازخاک)

72-گرکر(سازنده کل)

73-گراگر(سازنده سازندگان)

74-گرآگرگر(_____)

75-آگرآگرگر(_____)

76-اگرآگرگر(_____)

77-اگمان (بی گمان)

78-ازمان (بی زمان-همیشگی)

79-اخوان (بی خواب)

80-آمُشت هشیار (همیشه هوشیار)

81-پشوتنا (پاسبان تن )

82-پدمافی (پیمانه دار)

83-چیر (زبردست)

84-پیروزگر (فاتح)

85-اورمزد (دانای مطلق)

86-خداوند (خداوند)

87-ابرین کُهن توان (_____)

88-ابرین نُتَوان (_____)

89-ِوسپان (نگهبان همه)

90-ِوسپار (آفریننده همه)

91-اهو (حاکم مطلق)

92-اوخشیدار (بخشنده)

93-دادار (دادار)

94-رایومند (نورانی)

95-خروه مند (باشکوه)

96-کرفه گر (نیکوکار)

97-داور (داور)

98-بوختار (نجات دهنده)

99-فرشوگر (رستاخیز کننده)

100-هَدهَه (بخودی خودپیدا شده)

101-اشم وُهی (اشم وهی)

دیدگاه‌ها  

+11 # هومن 1393-07-29 22:00
از شما بخاطر این کار زیبا بسیار سپاسگزارم
پاسخ دادن
+2 # میلاد 1394-05-26 04:15
سلام.ممنونم از مطلب مفیدتون.ببخشید در ایران باستان خداوندگار یا الهه ی موسیقی نداریم.خسته شدم از بس گشتم
پاسخ دادن
+3 # مهدی زیدآبادی نژاد 1394-05-26 10:32
گفتاورد از میلاد:
سلام.ممنونم از مطلب مفیدتون.ببخشید در ایران باستان خداوندگار یا الهه ی موسیقی نداریم.خسته شدم از بس گشتم

درود بر شما
تا جایی که بنده آگاهم ، از چنین الهه ای در داده های ایرانی یاد نشده است اما شاید بتوان آن را در کنار الهه ی رامش و آرامش (آریامن) آورد .
پاسخ دادن
0 # momoy 1394-07-09 16:06
خودمونیم بعضیاش با اندکی تخلص هنوزهم باقی مونده که این عالیییه وممنون ازشماکه این کارشیرین روانجام دادید ومن ازاین مطلب برداشت کردم که خدادرهمه دوره بوده و هست بازم از این کارا بکنید تامردم بیشتر جذب خالق خودشون بشن ☺
پاسخ دادن
+1 # ناهید 1395-10-08 22:33
گفتاورد از میلاد:
سلام.ممنونم از مطلب مفیدتون.ببخشید در ایران باستان خداوندگار یا الهه ی موسیقی نداریم.خسته شدم از بس گشتم

خداوندگار داریم
پاسخ دادن
0 # فائزه 1395-12-10 21:19
کارتون بسیار خداپسندانه بود
پاسخ دادن
+2 # نگار 1398-06-07 00:44
دادار به معنی خالق و آفریدگارِ ؛ما بختیاری ها مادرمون رو " دا " صدا میزنیم به معنی آفریننده به این دلیل اینطور صدا میزنیم چون جایگاه بالا و باارزشی داره
پاسخ دادن
0 # امید 1398-07-11 01:29
چه جالب مورد 46 فامیلی من بود همیشه دنبال معنیش می گشتم ادوای یعنی یکتا،خیلی سپاسگذارم
پاسخ دادن
+2 # ملیکا 1398-09-27 23:28
با درود وسپاس
اسم پسرم مزدیسنا هست همه میپرسن چرا این اسم و چقدر تلفظش سخته .معنی اسمش چی میشه؟
اگه اسم رو درست و کامل تلفظ کنیم اسمهای ایرانی زیبا و با معنی زیاد داریم .
خودم در جواب همه گفتم معنای اسم پسرم یعنی یکتا پرست
و نام ایین یکتا پرستی در ایران قبل از اسلام بوده وهدفم از نامگزاری این اسم هم این بوده به همه بگم ما ایرانیان قبل از اسلام یکتا پرست بودیم.
پاسخ دادن
0 # شادی 1400-11-22 13:26
سلام ممنون بابت مطلب مفیدتون اسم 41 لیست تلفظش با اِ هستش یا اَ یا اُ؟؟؟؟
پاسخ دادن

نوشتن دیدگاه