نمونه خطی 7000 ساله در ایران پیدا شد
- توضیحات
- دسته: تازه های باستان شناسی
- دوشنبه, 14 اسفند 1391 09:33
- بازدید: 1960
بهدنبال كاوشهای اخیر محوطه چغاآهوان، نظریه قدیمیترین اسناد مربوط به پیدایش خط در بینالنهرین رد و به دشت شوشان در ایران رسید. این شی كوچك گلی كه به تازگی یافت شده، مانند نمونههای مشابه بینالنهرینی خود است اما با این تفاوت كه قدمت آن به نیمه اول هزاره پنجم پیش از میلاد میرسد.
نمونهای دیگر از تابلت یا پیش ـ بالشتكها در محوطه چغاآهوان دشت مهران كشف شد. باستانشناسان طی بررسیهایی كه روی آن انجام دادهاند، قدمت این تابلت را به نیمه اول هزاره پنجم پیش از میلاد تخمین زدهاند.
گفته میشود قدیمیترین نمونه آن مربوط به اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد میشود كه در جنوب بینالنهرین یافت شده است.
بالشتكها نشان از پیدایش و روند تكاملی خط دارد. بهنظر میرسد یكی از قدیمیترین نمونههای مدارك آغاز نوشتار در ایران و از منطقه شوشان بزرگ بهدست آمدهاست.
بهدنبال كاوشهای اخیر در محوطه چغاآهوان نمونهای از تابلت یا پیش ـ بالشتكها كشف شده كه بر اساس مقایسههای انجام شده تاریخ نیمه اول هزاره پنجم پیش از میلاد برای آن تخمین زده شدهاست.
این درحالی است كه پیش از این نمونه پیشرفته این توكنها از جنوب بینالنهرین و شوشان كشف شدهاند و تاریخ آن به اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد نسبت داده میشود.
«اردشیر جوانمردزاده» باستانشناس در اینباره اظهارداشت: «یكی از مهمترین شاخصههای تمدن كه معیارگذار دوران پیش از تاریخ به تاریخ خط است. چنانچه برای بررسی روند تكامل پیدایش خط باید به مدارك آغازین و بررسی دورههای پیش از پیدایش خط پرداخت».
این باستانشناس با اعتقاد بر اینكه قدیمیترین مدارك و نمونههای یافت شده را كه میتوان به آغاز و پیدایش خط نسبت داد مربوط به توكنها یا اشیاء گلی شمارشی دوره نوسنگی میشود. این اشیاء كه در سراسر خاورمیانه و خاور نزدیك پراكندهاند، در محوطههای نوسنگی ایران هم به دست آمدهاند.
اما نمونه پیشرفته این توكنها كه بیانگر آغاز خط هستند، تابلتها (Tablet) یا بالشتكهای گلی هستند كه از جنوب بین النهرین و شوشان كشف و معرفی شدهاند.
جوانمردزاده معتقد است تا مدتها پیش قدیمیترین نمونههای این بالشتكهای گلی به اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد نسبت داده شده با اینحال كاوشهای باستانشناسی منطقه حمرین عراق منجر به كشف یافتهای شد كه بعدها توسط متخصصان تحتعنوان نمونه بسیار پیشین بالشتكهای خط معرفی شد.
بر اساس مطالعات انجام شده این نمونههای آغازین تابلت (Proto-Tablet) را میتوان به دوران عبید چهارم در بین النهرین (نیمه دوم هزاره پنجم پیش از میلاد) نسبت داد.
این درحالی است كه طی كاوشهای اخیر محوطه چغاآهوان دشت مهران واقع در استان ایلام نمونهای از این پیش ـ بالشتكها كشف شد كه بر اساس مقایسههای انجام شده تاریخ نیمه اول هزاره پنجم پیش از میلاد را میتوان برای آن پیشنهاد داد.
بهگفته جوانمردزاده، این شی كوچك گلی با ابعاد 2×3×5 سانتیمتر مانند نمونههای مشابه بینالنهرینی خود دارای سوراخهایی ریز یا چوب خطی در دو طرف است. با این كشف میتوان پیشنهاد داد یكی از قدیمیترین نمونههای مدارك آغاز نوشتار در ایران و از منطقه شوشان بزرگ بهدست آمدهاست.
لازم به ذكر است كه كاوشهای هیات آمریكایی در دهلران نیز نمونه مشابه آنچه كه از چغاآهوان معرفی شده است را معرفی و منتشر كردهاست كه متاسفانه تاریخ دقیق آن معلوم نیست و كاركرد آن نیز به صفحه بازی پیشنهاد شده است.
خبرگزاری میراث فرهنگی - CHN.IR