نشست «زمان، زبان و ساختار شاهنامه در دوره پيشدادي» برگزار شد

چهارمين نشست از سلسله نشست‌هاي «شاهنامه‌پژوهي» با حضور ياسر موحدفرد، دبير نشست، ضياء‌الدين هاجري، پژوهش‌گر و سخنران جلسه، فاطمه حيدري‌فر، نقال با موضوع «زمان، زبان و ساختار شاهنامه در دوره پيشدادي» در سراي اهل قلم برگزار شد...

* هاجري: هدف انجمن پالايش زبان فارسي، نشان دادن توانايي زبان فارسي است

ضياء الدين هاجري، پژوهشگر درباره اين نشست گفت: در اين جلسه قصد دارم از ديدگاه زبان‌شناسي، ريشه‌شناسي واژگان و ساختار‌شناسي شاهنامه، «شاهنامه فردوسي» را در دوره پيشدادي بررسي كنم، چرا كه فردوسي بنياد و زبان مادري ما را ساخته است، بنابراين كارهاي پژوهشي اين چنين كه در پي ارج نهادن به زبان فارسي ‌است، كه بسيار هم ستودني هستند.
وي در ادامه با اشاره به هدف انجمن پالايش زبان فارسي گفت: هدف انجمن نشان دادن توانايي زبان فارسي است ولي اين مسئله با تكيه بر شاهنامه فردوسي انجام مي‌شود.
وي در ادامه با اشاره به شاهنامه فردوسي و اينكه واژگان پارسي به راحتي در ديگر زبانها رخنه كرده، بيان كرد: اگر در هر بيت از شصت هزار بيت شاهنامه يك واژه باشد دست كم ما شصت هزار واژه داريم و اگر هر مصرع يك واژه داشته باشد 120 هزار واژه از شاهنامه مي‌توان به دست آورد، كه اين موضوع بسيار حائز اهميت است چرا كه در هيچ فرهنگي اينچنين واژه وجود ندارد.
وي در ادامه به تعداد واژه‌هاي زبان‌هاي اروپايي در اين كشورها اشاره كرد و خاطر نشان كرد: تمام كشورهاي اروپايي بر اساس پيشه و كارشان واژگاني پنج هزار يا 10 هزار واژه هم ندارند، اما دهقان‌زاده 120 هزار واژه را در اثر خود يكجا گردآورده است.
هاجري در ادامه افزود: پرفسور حسابي دامنه اين واژگان را براي ما باز كرده و با سانيز خود 226 ميليون واژه را پديد آورده است. با اين موضوع با كمبودي روبه رو نيستيم و اگر كاستي وجود دارد از ما است كه واژگان كمي در ذهن داشته و آن را بررسي نمي‌كنيم و اگر ريشه نام شاهان، پاي نام‌ها و هر نامي كه در شاهنامه آمده است را بدانيم هيچ‌گاه شاهنامه را فراموش نمي‌كنيم.
وي با تاكيد بر ريشه‌شناسي نام «سيامك» و «كيومرث» گفت: سيامك دو گويش «زيمك» يا «زومك» دارد؛ كه «زم» در فارسي به معناي سرما است، چرا كه زمان سيامك دوران يخبندان بود، اين دوران ميليارها سال ادامه داشت؛ زماني كه كيومرث پايگاه فرماندهي خود را بر كوه قرار مي‌نهد. پس بايد به ريشه‌ها توجه كرد تا بفهميم مقصود چه بوده،است.
هاجري در اين نشست به بررسي ريشه هاي واژگاني چون؛ سيامك، هوشنگ، تهمورث، جمشيد، ضحاك، فريدون، نوذر، منوچهر پرداخت.
ياسر موحدفرد نيز در اين نشست با اشاره به سابقه و فعاليت‌هاي هاجري تاكيد كرد: هاجري از اعضاء هيات امناي بنياد فردوسي ، رئيس انجمن پاسداري و پالايش زبان فارسي، نويسنده كتاب‌هايي چون؛ «زندگينامه و نقدي بر آثار مترلينگ»، «زندگينامه و نقدي بر آثار آلبرت كامو»، «آنچه يك معلم بايد بداند»، «تمبر جام جهان نما»، «فرهنگ ساختاري واژگان زبان فرانسه»، «فرهنگ وندهاي زبان فارسي»، «فرهنگ‌نامه‌ها»،«فرهنگ بيست هزار»، است.
موحدفرد با اشاره به روش كار هاجري تصريح كرد: ريشه‌شناسي زبان فارسي كاري مهم است كه براي اولين بار هاجري آن را بر اساس نگرش پرفسور حسابي انجام داده است، چرا كه 1500 ريشه براي زبان فارسي، 600 پسوند و 250 پيشوند وجود دارد كه با ضرب اين اعداد 900 هزار واژه از تك‌ريشه‌ها در زبان فارسي ايجاد مي‌شود و مي‌توان گفت به‌ طور كلي 226 ميليون واژه قابليت كاربرد پيدا مي‌كنند.
همچنين در ابتداي اين نشست حيدري‌فر بخش‌هايي از داستان كيومرث و سيامك را براي حاضران در نشست خواند.