مهرمیهن | رسانه ی فرهنگ ایران

تطبیق واژه هایی از زبان های تالشی و تاتی

تطبیق واژه هایی از زبان ها و گویش های گوناگون ایرانی

.........

تطبیق واژه هایی از زبان های تالشی و تاتی.(1)

1 – پدر :

تالشی آستارا ( گیلان ) : دادا ، دَدَه dâdâ

تالشی فومن ( گیلان ) : دَدَه dada

الموت ( قزوین ) : دادا dādā

تاتی تاکستان ( قزوین ) : پی یِه piye ؛ دَدِه dade ؛ دادا dādā

 

2 – پدر بزرگ :

آستارا : بوبو bobo

فومن : بابا bābā

الموت : بَبَه baba

تاکستان : بابا bābā ؛ پِللِه پی یِه pellepiye

 

3 – مادر :

آستارا : نانا ، نه نه nânâ

فومن : دِدِه dede

الموت : نَنِه nane

تاکستان : مایِه māye ؛ نَنِه nane

 

4 – مادربزرگ :

آستارا : ماما ، مه مه mâmâ

فومن : مَمَه mama

الموت : ماما māmā

تاکستان : ماما māmā

 

5 – گرگ :

آستارا : واگ vâg

فومن : وَرگ varg

الموت : وِرگ verg

تاکستان : وَرگ varg

 

6 – مرغ :

آستارا : کاگ kâg

فومن : کَرگ karg

الموت : کِرگ kerg

تاکستان : کَرکِه karke

 

7 – جوجه :

آستارا : کیجَه kija

فومن : کیجَه kija

الموت : چیلِه čile

تاکستان : چیللی یِه čilliye

 

8 – اجاق خوراک پزی :

آستارا : کی یَه kiya

فومن : کیلاقا kilāqā

الموت : کَلِه kale

تاکستان : کِلِه kele ؛ کِلَه kela

 

9 – گردو :

آستارا : ویز viz

فومن : ویز viz ؛ وی یوز viyuz

الموت : آقوز āquz ؛ گِردِکان gerdekān

تاکستان : اوز uz

 

10 – مشکل ، سخت ، دشوار :

آستارا : چَتین čatin

فومن : چَتین čatin

الموت : چَتِن čaten

تاکستان : چَتِن čaten

 

 

تطبیق واژه هایی از زبان های تالشی و تاتی ( بخش دوم ).(2)

1 – داماد :

آستارا ( تالشی ) : یِزنَه – yezna / یَزنَه – yazna

رضوانشهر ( تالشی ) : زِما – zēmā

فومن ( تالشی ) : زِما – zēmā

کلور ( تاتی ) : زاما – zāmā

تاکستان ( تاتی ) : زُما – zomā

2 – عروس :

آستارا : وای – vây / وَیو – vayu

رضوانشهر : وَیو – vayu

فومن : گِشَه – geša

کلور : وَیو – vayu

تاکستان : وِیِه – veye

 

3 – لباس :

آستارا : اُلات – olât

رضوانشهر : خَلا – xalā

فومن : خَلا – xalā / رَخت – raxt

کلور : خَلاو – xalāv

تاکستان : اَرماز – armāz / جُومه – jōme

 

4 – سوراخ :

آستارا : هِل – hēl

رضوانشهر : خِل – xēl

فومن : خِل – xēl

کلور : خِل – xēl

تاکستان : لوکِه – luke

 

5 – بازی :

آستارا : تامشو – tâmšo / هُویَه – hūya / هووَه – huva / هُوا – hūâ

رضوانشهر : مِزا – mēzā

فومن : مِزا – mēzā

کلور : مِزا – mezā

تاکستان : وازی : vāzi

تطبیق واژه هایی از زبان های تالشی و آذری کُهنِ ( تاتی ).(3)

1 – دختر :

تالشیِ آستارا : کِلَه – kela ؛ کینَه – kina

تالشی ماسال : کینَه – kina ؛ کیلَه – kila

آذری روستای کَرینگان ( آذربایجان شرقی ) : کینا – kinā

آذری روستای گلین قَیَه ( آذربایجان شرقی ) : کینَه – kina

 

2 – خانه :

آستارا : کَه – kâ

ماسال : کَه – kâ

روستای کرینگان : کا – kā

روستای گلین قَیَه : کَر – kar

 

3 – گرگ :

آستارا : واگ – vâg

ماسال : وَرگ – varg

روستای کرینگان : وارگ – vārg

روستای گلین قیه : وُرگ – vorg

 

4 – بازی :

آستارا : تامشو – tâmšo ؛ هُویَه – hūya

ماسال : مِزا – mezā

روستای کرینگان : تَمِشو – tamešo

روستای گلین قیه : هُویَه – hūya

 

5 – ماه ( کُره ماه ) :

آستارا : اُشِم – ošēm

ماسال : مِنگ – mēng ؛ مَنگ – mang

روستای کرینگان : اوشما – ušmā

روستای گلین قیه : اُشمَه – ōšma ؛ اوشمَه – ušma

...........

منابع و پی نوشت :

(1). از آستارا تا فومن ( تطبیق واژه هایی از گویش های مختلف زبان های تالشی و تاتی ) ، ضیاء طرقدار ، نشر فرهنگ ایلیا ، چاپ اول 1396 ، ( واژه های تالشیِ آستارا و فومن و واژه های تاتی تاکستان از این منبع ). واژه های منطقه الموت در شمال استان قزوین مربوط به روستاهای بخش الموت غربی می باشد که از گویش وری اهل آن منطقه به صورت مستقیم پرسیده شد .

(2). همان ، ص 48 – 85

(3). همان ، ص 47 و 66 و 74 و 77 .

شهرستان فومن و ماسال و آستارا در منطقه تالش در جنوب غربی و غرب استان گیلان قرار دارند . شهر کلور در شهرستان خلخال در جنوب استان اردبیل قرار دارد . منطقه الموت در شمال استان قزوین قرار دارد . شهرستان تاکستان در جنوب غربی استان قزوین قرار دارد . روستای کرینگان از روستاهای دیزمار شرقی از توابع بخش مرکزی شهرستان ورزقان و روستای گلین قَیَه در شهرستان مرند در استان آذربایجان شرقی قرار دارند .

نویسنده و گردآورنده : ضیاء طرقدار ( گروه پژوهندگان مهرمیهن )

نوشتن دیدگاه


دستاوردهای هموندان ما

بارگذاری
شما هم می توانید دستاوردهای خود در زمینه ی فرهنگ ایران را برای نمایش در پهرست بالا از اینجا بفرستید.
 

گزینش نام برای فرزند

 

نگاره های کمیاب و دیدنی

XML