در شش کیلومتری مرکز شهر قم کوهی وجود دارد که از فراز آن می‌توان همه شهر را با یک نگاه طی کرد. این کوه منسوب به حضرت خضر(ع) با قدمت سه هزار سال است.
می‌گویند بر قله این کوه در سه هزار سال پیش غاری بوده است که حضرت خضر (ع) در آن غار به عبادت و نیایش می‌پرداخت، غاری که امروز به مسجد کوچکی تبدیل شده است و سال‌ها پیش از این در حالی که هنوز قم آنقدر بزرگ نشده بود که خود را به دامنه این کوه برساند معبد عارفان و سالکان و اوتاد بود، خلوت کده‌ای برای شب زنده‌داری و عبادت عالمان و عاشقان طریقت حق؛
استاد مجاهدی نقل می کنند:
هنگامی که حضرت آقای مجتهدی در قم اقامت داشتند با مسجد مقدس جمکران و کوه خضر بسیار مأنوس بودند. در آن زمان هنوز مسجد همان حالت قدیمی خود را داشت و معنویت عجیبی بر فضای آن حاکم بود و ایشان می فرمودند:
مسیر عبور حضرت ولی عصر – ارواحنا فداه – از زمینی که مسجد مقدس جمکران در آن واقع است هنوز روشن و عطرآگین است و جان آدمی را می‌نوازد و آدمی را به خضوع و خشوع وا می‌دارد،
برزمینی که نشان کف پای تو بود
سال‌ها سجده صاحبنظران خواهد بود
کوه خضر نیز از اماکن مورد علاقه ایشان بود و در آن جا خلوت می‌کردند و به دعا و توسل می پرداختند. آن سال تصمیم گرفته‌بودند که اربعینی را در کوه خضر سپری کنند و لذا ده روز پیش از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به کوه خضر رفتند و در اتاقی که در آن جا بود ساکن شدند و ارتباطشان را جز با معدودی از دوستان قطع کردند... .
در روایات اسلامی نیز بر قداست کوهی سفید که در اطراف قم و به نزدیکی دهی کهن که در جنب مسجدی است و جمکران نام دارد تاکید شده است. همان کوهی که به کوه خضر شهرت دارد و گویند پرچم قائم آل محمد "عج" را هنگام ظهور در آن مکان برافرازند مکانی که امروز به مسجد‌گاهی برای عامه بدل گشته است و تفرجگاهی مذهبی برای زائران این شهر و جایی برای کسب معنویت است. از طرفی رونق آن از علائم نزدیکی ظهور حضرت مهدی(عج) است نه این که حضرت از آنجا ظهور کنند؛ در حدیث معتبری از امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) نقل شده است که ساخت مسجدی را در کنار کوه خضر که پایگاهی برای یاران امام موعود(ع) است خبر می‌دهد. این حدیث شریف که کلمه جمکران را نیز به همراه دارد در کتاب انوارالمشعشعین، ج 1، ص 454 فصل 10، نور سوم به طور مفصل نقل و شرح شده است.
در سفرنامه قم اثر غلامحسين اديب، ملقب به «افضل الملك» و مشهور به «اديب كرماني» (1279ـ1348ه .ق) كه در سال 1334ه .ق نگاشته شده است، در مورد «كوه خضر» چنين آمده است: «ديگر از جاهايي كه در بيرون شهر و نزديك به دروازه است، كوه خضر است. در بالاي كوه، صحن كوچك و رواق و اطاق و بقعه امامزاده است و نزديك همان صحن در بالاي كوه يك چارطاقي است كه معروف به مكان خضر است، هميشه در آنجا اوتاد و اقطاب به مردم حقيقي تا چندي منزل كرده و اعتزال جسته‌اند... اين سلسله كوه خضر چندان ارتفاع زياد از اندازه ندارد، ولي در سرحد كه آدمي مي‌رسد به يك شكل مخصوص و طرز مهيبي آن كوه ديده مي‌شود كه آدمي به حيرت مي‌افتد، سنگ‌هاي تيزي دارد، خيلي ناهموار و فراز و نشيب دارد. گويند در اين كوه جانور درنده ديده شده است. بالاي كوه آب روان و درخت نيست، تمام سنگ‌خاره است و راه رفتن به بالاي كوه خيلي ناهموار است. كوه خضر قبلة قم است. در فوق آن مسجد مختصر خوبي ساخته‌اند كه همان اطاق جنب امامزاده است».
آبشخور : مرکز پاسخگویی به سوالات دینی
مهدی زیدآبادی نژاد
