استان ايلام را بدون ترديد بايد در رديف استانهاي چهار فصل ايران دانست . زيرا در هر فصل سال جلوه اي بديع از ديگر فصل ها را مي توان درآن مشاهده كرد. زيبايي منحصر به فرد قلل برفگير و دشت هاي گسترده آن از جمله قابليتهاي ناشناخته طبيعي استان ايلام است .
استان ايلام با گستره خود دنيايي از زيبايي و تنوع طبيعي را پيش چشم گردشگران قرار مي دهد . شگفتيهاي طبيعت را مي توان در بلنداي گردنه قلاجه به عنوان نقطه انتهاي استان كرمانشاه و ابتداي سرزمين ايلام تا انتهاي كوهستان كبير كوه كه در جنوب غربي كشوردو منطقه پشتكوه و پيشكوه را تقسيم كرده ، مشاهده كرد كه همه جا به چشم مي آيد .
در چشم اندازهاي استان ، تپه ماهور هاي سر سبز و ديواره هاي كوهستاني طويل و مرتفع بيشتر در معرض ديد قرار دارند ، اما جنگل هاي وسيع و عرصه هاي طبيعي با گونه هاي متنوع و زيباي گياهي و جانوري ، غار هاي آبي و رود خانه هاي خروشان و بركه و آبگير هاي دل انگيز نيز در بستر طبيعت استان ايلام جاي دارند .
كوهستانهاي پر برف استان ، سرچشمه چند رود خانه خروشان هستند كه در ميان ارتفاعات راه خود را به سوي دشت هاي جنوب كشور آغاز مي كنند . از كوهستانهاي مشهور ايلام مي توان به مانشت ، قلارنگ ، شرازول ، اناران ، سيوان ، ميمك و...اشاره كرد.
شهر ايلام با تفريحگاههاي تجريان ،تنگ ارغوان، تنگ دالاهو، ششدار، پارك جغا سبز ، آبشار هاي سر طاف و چل آو نوازشگر روح هر بيننده اي هستند.
در شهر ايوان ييلاق هاي مصفا و غار طلسم و تفريحگاه خوران و درشهر دره شهر تنگ بهرام چوبين ، تنگ ماژين ، تفريحگاه كلم بده ، شهر دهلران با چشمه هاي آب گرم و قير طبيعي ، شهر مهران با دشتهاي زيبا ، آبدانان با درياچه هاي دو گانه سياه گاو از نقاط مهم ديدني هستند .
ايلام منطقه اي كوهستاني و جنگلي است و به سبب استفاده از جلگه هاي وسيع مانند :دهلران ، دشت عباس ، مهران ، محسن آباد ، صالح آباد و قسمتي ازچرداول ، دره شهر و دست سرسبز ايوان ، ضمن برخورداري از رود خانه هاي متعدد، داراي موقعيتي مناسب از لحاظ كشاورزي و دامپروري و يكي از قطبهاي مهم غرب كشور از نظر فرآورده هاي دامي و زراعي شناخته شده است . است. هم چنين وجود منابع غني نفت و گاز و نيز وجود منابع طبيعي ديگر بر اهميت استان افزوده است .
كوههاي زيبا و مرتفعي كه از شمال ايلام تا مهران و سپس تا جلگه خوزستان ادامه يافته موقعيت ويژه استرتژيكي مهمي به آن داده است .
تنوع آب و هوا ، نزولات فراوان ، ارتفاعات برفگير، چشمه ها، رود خانه ها و آبشارهاي متعدد ، طبيعت بكر و ناشناخته ، شكار گاههاي زيبا در مخمل سبز كوهستان ، جنگل هاي انبوه با درختان سر سبز بلوط و غار هاي سحر انگيز در دل كوههاي سر به آسمان افراشته ، زيبايي شگرف و جاذبه هاي بسياري به ويژه در فصل بهار و پاييز به اين سرزمين داده اند.
هم چنين وجود بناهاي تاريخي ، آثار باستاني ، زيارتگاهها ، اماكن مقدس مذهبي، و نيز مردمي خونگرم و مهمانواز ، دركنار جاذبه هاي طبيعي استان ، موجب جذب مشتاقان بسياري از مردم به ويژه در ايام نوروز ، به اين ديار دوست داشتني شده است .
طبیعت ایلام
بررسي گذشته تاریخي استان نشان دهنده ظهور تمدنهاي متعدد د ر اين ديار است كه حكايت از اهميت آن دارد . اين اهميت به دليل موقعيت خاص جغرافيايي و استراتژيكي از جمله هم مرزي با كشور عراق است و از هزاره پنجم قبل از ميلاد مهمترين خط ارتباطي تمدن جنوب غربي ايران از اين سرزمين مي گذشته است .و هم اكنون نيز بيشترين طول مرز را با كشور عراق دارد