زندگی نامه و آثار
مسعود سعد سلمان شاعر دورهٔ غزنوی که در نیمهٔ دوّم قرن پنجم و آغاز قرن ششم هجری میزیستهاست. مسعود سعد سلمان، در سال ۴۳۸ هجری در لاهور به دنیا آمد. حیات مسعود سعد سلمان مصادف با عهدِ شش پادشاه غزنوی بودهاست. کودکی او در عهد پادشاه فرّخزاد بوده و زندگی ادبی و خدمت شاهی او، از عهد سلطان ابراهیم، آغاز میشود. مسعود سعد سلمان در سال ۵۱۸ هجری از دنیا رفت. بخشی از حیات هشتادساله او در زندانهای دهک، نای، سو و مرنج گذشته است. شغل رسمی او کتابدار سلطنتی بوده است.
مسعود سعد یکی از قصیدهسرایان بود و سبک شعر او خراسانی است. دیوان او بهترین گواه مهارت وی در سرایش هرگونه شعر فارسی است. بیشتر اشعارش حبسیه است. حبسیه اشعاری است که معمولاً در حبس و زندان و در گلایه از رنج و آلام آتها سروده می شود. علاوه بر قصاید در دیوانش غزل، رباعی، مثنوی، قطعه و چیستان نیز یافت میشود. زبان او آسان و سلیس میباشد. وصفِ طبیعت، غزلهای عاشقانه و بزمی در شعر او کمتر است. بیشتر قصیدههای شِکوهای مسعود، از راهِ دادخواهی، خطاب به شاهانِ غزنوی یعنی سلطان ابراهیم بن مسعود و پسرش علاءالدّوله بن ابراهیم، شهرزاد بن ابراهیم، مَلِک ارسلان بن مسعود و بهرام شاه بن مسعود، سروده شدهاست. در این قصاید ابتدا ستایشی از سلطان به عمل آمده و سپس به شکوه پرداخته شدهاست. چندین قصیده در ستایش امرا و دوستانی دارد که به او یاری نمودهاند. بیشتر اشعارِ او کلامِ جامعه است، خصوصاً آنکه در زندان گفته شدهاست.