پس از روی کار آمدن سلسله ی آل بویه ، که از ایرانی ترین فرمانروایان پس از اسلام بشمار می آمدند و نژاد خود را به ساسانیان می رساندند ، رفته رفته گرایش به آیین های ایران باستان شدت گرفت و فرمانروایان آل بویه در اندیشه ی زنده کردن آیین های ایران باستان برآمدند .آورده اند : فناخسرو(عضدالدوله دیلمی) بفرمود تا در فیروزآباد پارس آتش افروزند و جشن سده بر پای دارند و آتشی ساختند که شب همچون روز روشن گشت !
فیروزآباد نامی است که عضدالدوله دیلمی بر این شهر تاریخی که پیشتر "گور" نام داشت می نهد و در آبادانی فیروزآباد که در برابر نیروهای اسکندر گجستک ایستادگی کرده بود ، می کوشد. عضدالدوله جشن سده را با شکوه بسیار در فیروزآباد برگزار می کند و افزون بر سرداران و بزرگان ایرانی ، مردمان بسیاری هم از شهرهای دوردست گرد می آیند . همچنین شاعران و دانشمندان و امرای عرب و بزرگان دربار خلیفه عباسی نیز به فراخوان شاه دیلمی در این جشن گرد می آیند . در میان باشندگان عرب "متنبی" سراینده ی پرآوازه ی عرب(303-354 هجری) نیز دیده می شد که در آن شب باشکوه در برابر آتش ایستاد و چامه ی زیر را بر زبان راند:
در سرزمین فارس شادمانیم و مسرور
شادیهای پیاپی
در قصر باشکوه شاهنشاه فناخسرو
ابوشجاع عضدالدوله
همه مردم در این شادی سرخوش اند
هیچکس خود را غریب حس نمی کند
هر چند عرب زبان باشد
دشتهای سرسبز و خرم را در نوردیدیم
تا محضر شاهنشاه را در یابیم
از ارجان و نوبندجان گذشتیم
همه آباد و غنوده در مهد آسایش
به بوانات رسیدیم . آن را بهشتی آراسته یافتیم
اسب من گفت : ای متنبی !
چه گونه می خواهی این بهشت را ترک کنی و بازگردی ؟
گفتم : ای اسب راهوار من ! باکی نیست،
ترک جنت را از پدرم آدم آموخته ام .
ایران زمین از دیدگاه سراینده ی نامدار عرب ، جنت (بهشت) بود ...
نمایی از طبیعت فیروزآباد پارس
......................................
بن مایه های نوشتار :
1 – نگرشهای ایرانی – محمد بقایی ماکان 2 - جشن سده – نوشته ی حسین مسرور
مهدی زیدآبادی نژاد
دیدگاه‌ها