در بهار سال 651 هجري – قمري پيمان صلحي ميان چنگيز خان مغول و سلطان محمد خوارزمشاه بسته شد . در پي آن يک كاروان تجاري با 450 تن از بازرگانان با اجازه چنگيز ، روي به ايران آوردند اما هنگامي كه وارد شهر مرزي ايران به نام «انزار» شدند ، نيال خان ، حاكم انزار همه آنها را دستگير كرد و به سلطان محمد خوارزمشاه پيغام داد كه جاسوساني از چنگيز خان مغول را دستگير كرده است !
سلطان در جواب دستور داد كه همه دستگيرشدگان را در توقيف نگهداريد تا درباره انها تحقيق شود
اما حاكم انزار كه چشم به اجناس و كالاهاي تجاري بازرگانان داشت ، به جلادان دستور داد همه را سر ببرند . در اين ميان يك ساربان مغول در تاريكي شب موفق به فرار شد و جريان را به چنگيز خبر داد . اين حادثه در حقيقت فتيله انفجاري براي آغاز يك حمله و كشتار تاريخي مغولان به ايران بود .
لشكريان مغول به هر شهري رسيدند ، به گفته يك مورخ :« آمدند و سوختند و كشتند و رفتند !» چنگيز خان بعدها به يك عالم ايراني گفت : (( اگر عمال محمد اغري ، (محمد دزد) با بازرگانان من چنين نمي كرد ، هرگز به ايران لشكر نمي كشيدم ، ( چنگيز هميشه از سطان محمدخوارزمشاه با لقب (محمد دزد) ياد مي كرد !))
و به راستي كه در طول تاريخ بدون استثناء رهبران دزد ، عامل اصلي بدبختي ايرانيان بوده اند .
البته ناگفته نماند كه عمل ناشيانه و طمع كارانه «دانيال خان» در اين مصيبت بزرگ (حمله چنگيز به ايران ) نقش بسزايي داشته است .
برگرفته از كتاب هزار دستان نوشته اسكندر دلدم - پایگاه یاد یار
مهدی زیدآبادی نژاد
دیدگاه‌ها