چادَر یا چادُر واژه ای پارسی و ریشه دار در زبان های ایرانی است . چادر به معنی پوشاننده و یا پوشش است که می تواند کاربردهای گوناگونی داشته باشد . یکی از کاربردهای چادر در جایگاه پوشانندگی بانوان است که بانوان ایرانی از آن برای پوشاندن تن و چهره ی خود بهره می برند.بانوان ایران زمین از دیرباز گونه ای از پوشش را برای خود برگزیده و به کار می بسته اند که با نگرش بر داده های تاریخی چرایی این پوشش آشکار می شود .
1-سپندارمز زمین برای ایرانیان بسیار گرامی بوده و آلوده کردن آن گناه بزرگی بشمار می آمده است ، از این روی بانوان ایرانی برای آنکه موی آنان به زمین نریزد و زمین را آلوده نکند ، سر و موی خود را می پوشانده اند .
2 – ایرانیان از دیرباز مردمانی با شرم (حیا) بوده اند و شرم گونه ای از رفتارهای پسندیده در میان ایرانیان به ویژه بانوان ایرانی بوده است و آنگونه که از داده های باستانی برداشت می شود ، بانوان ایرانی روی خود را از مردان بیگانه (نامحرم) می پوشانده اند .
نگاره هایی از ایران باستان و پادشاهی هخامنشیان بدست آمده است که بانوان ایرانی را با پوشش چادر نشان می دهد .
در شاهنامه و در هنگام نبرد بهرام پور گشنسپ با خسروپرویز ساسانی ، گردیه خواهر بهرام نیز در اردوگاه بهرام در کنار برادر بود . گردیه برای باشندگی در انجمن ها و رای زنی های لشکر که در آن مردان گرد هم آمده بودند ، چادر به سر می کرد و به گفتگو با بزرگان لشکری می پرداخت :
چو خواهرش بشنید کآمد ز راه
برادرش پر درد زان رزمگاه
بینداخت آن نامدار افسَرَش
بیاورد فرمانبری چادَرَش
بیامد بنزد برادر دمان
دلش خسته از درد و تیره روان
فردوسی در شاهنامه بارها بانوان ایرانی را با پاژنام هایی چون " پوشیده رویان " و " روی پوشیدگان " یاد کرده است . بانوان ایرانی همواره روی خود را از مردان نامحرم و بیگانه می پوشانیده اند و شرم و حیا داشته اند . زمانی که بهرام گور پادشاه ساسانی پس از نخچیر به نزدیک خانه ی مرد پالیزبان می رسد و زن را در حالی که سبویی بر دوش دارد می بیند . زن با دیدن مرد بیگانه روی خود را می پوشاند :
زنی دید بر کفت او بر سبوی
ز بهرام خسرو بپوشید روی
دکتر بقایی ماکان درباره ی پیشینه ی چادر در ایران می نویسد :
چادر یکی از پوشش های بانوان ایرانی پیش از اسلام است .پس از آنکه اسلام وارد ایران شد از آنجا که تأکید بر پوشش زنان بوده و باز از آنجا که بسیاری از عقاید اسلامی را ایرانیان با عقاید قابل قبول پیشین خود درآمیختند چادر را مناسب ترین وسیله برای حجاب دانستند که امروز به طور خاص در میان زنان ایران معمول است و از همین روست که نظیر آن را این چنین که در البسه ایرانی به کار می رود و مصرف دارد در سرزمین های دیگر نمی بینیم و اگر هست در واقع تقلیدی است از نوع پوشش که ریشه ایرانی دارد.
......
پژوهش : مهدی زیدآبادی نژاد (گروه نویسندگان مهرمیهن)
مهدی زیدآبادی نژاد
دیدگاه‌ها
درست است اینها میخاهند چادر را هم به ما وصل کنند
گفتاورد از نسیم:
درود بر شما دو هم میهن ارجمندم .
در پاسخ به گفتار نخست " محمود " گرامی یادآور می شوم که میهمانانی که در نوروز به پارسه می آمدند و ارمغان ها و خواسته هایی به شاه هخامنشی پیشکش می کردند ، جزو پهنه ی فرهنگی ایران زمین بودند و بسیاری از آنان از شهرهای گوناگون ایرانی می آمدند و دارای فرهنگی همسان و بسیار نزدیک به فرهنگ دیگر توده های ایرانیان بوده اند همانگونه که اکنون نیز پس از هزاران سال می بینیم که جشن نوروز و آیین ها و فرهنگ های ایرانی در سرزمین هایی که با نیرنگ استعمار از ایران زمین جدا شد ، روان است و گرامی داشته می شود . به چین هایی پایین جامه ی این بانو بنگرید و همانندی آن با پوشش هخامنشیان را بررسی کنید .
در پاسخ به بانو "نسیم " گرامی :
چنانکه می بینید نوشتاری که در بالا گرد آورده ام بر بنیاد بن مایه و برهان است و من در گردآوری این جستار آرمان و هدفی را دنبال نکرده ام و تنها خواسته ام به پیشینه ی پوشش چادر در ایران زمین بپردازم .
بسیار مفید بود هم اصل نوشتار و هم پاسخ های مناسب