یکی از برترین، شناخته‌ترین ویژگی‌های اسپانیا که این سرزمین را بیش از سایر ویژگی‌ها بدان می‌شناسیم پدیده فرهنگی گاواژنی یا ماتادور یا گاو کشی است. این پدیده شاید نمود، نشان و یادگاری از آیین کهن ایرانی یعنی آیین مهرپرستی یا میترائیسم است. این آیین هنگامی که در ایران زمین از میان رفت در باختر زمین گسترش یافت. در ایران پیش از آیین ترسایی این آیین مهر گسترش داشت.
می‌توان انگاشت این ورزش یا پدیده فرهنگی که در اسپانیا رواج یافته و بخشی ناگزیر از فرهنگ اسپانیا شده یادآور کردار مهر است. مهر در این آیین آفرینش را از بند می‌رهاند و زمین را به آسمان باز می‌گرداند.
پیوند ایرانیان و اسپانیائیان به دوران کهن بر می‌گردد. چه در روزگار کهن‌تر و نوتر این آشنایی یکباره و بی‌میانجی نبوده است. آنچنانکه که گفته شد فرهنگ ایرانی به یاری اسلام به اسپانیا رفت و اسپانیا دروازه‌ای می‌شود که اروپائیان بتوانند با فرهنگ ایران زمین آشنایی بجویند. همه آنچه را که فرزندان ایرانی پدید آورند از سر نادانی یا تیره دلی به دیگران نسبت می‌دهند. پرسش این است که آیا تازیان مسلمان بوده‌اند که این همه شگفتی و دانایی را به اسپانیا و از آن سو به باختر زمین برده‌اند؟!
فرهنگ ایرانی به یاری آیین اسلام به اسپانیا برده شد و بزرگانی در آن سرزمین پدید آمدند که مایه نازش هر ایرانی و مسلمان هستند. اما اسپانیائیان از آن روی که با زبان پارسی کمتر آشنایی داشته‌اند، فرهنگ ایرانی را به زبان تازی می‌شناخته‌اند و بخت آنرا نیافتند که با فرهنگ ایرانی آنگونه که شایسته است بهره ببرند و بهره آنها بی‌میانجی نبوده است.
یکی از گرامی‌ترین و اثرگذارترین داستانهایی که تاکنون نوشته شده دون کیشوت از سروانتس است. این داستان را آغاز دگرگونی در داستان نویسی باختر زمین می‌دانند. دو ویژگی در دون کیشوت است که آنرا با شیوه ایرانی می‌سنجند. یکی روش داستان در داستان است و دیگر موضوع ضد قهرمان در این داستان. این ادب را از ادب خاورانه و از داستانهای هزار و یک شب دانسته‌اند.
اسپانیائیان با زبان و ادب پارسی در روزگار کهن‌تر به یاری زبان تازی آشنا شدند و در روزگار نو به زبانهای اروپایی. پاره‌ای از نویسندگان جهان، اسپانیایی زبان هستند. پس به سود ماست که بکوشیم با زبان و فرهنگ اسپانیا آشنا بشویم. به سود اسپانیا نیز هست. زیرا آنها با شناخت از تاریخ و ادب ایران خود را ژرف‌تر خواهند یافت.
خبرگزاری مهر
مهدی زیدآبادی نژاد
