زندگی نامه نسفی
عزیز الدین نسفی یکی از دانشمندان بزرگ ایران زمین است که که به پیر صدیق و پیر حمزه سبز پوش نامور است و مهمترین اثر وی “انسان کامل” است که در دوران تدریس در مسجد جامع ابرکوه به رشته تحریر درآورده است. وی در فرارود (ماوراءالنهر) می زیست و در ۶۱۷ هجری قمری در زمان هجوم مغولان آن دیار را ترک کرد. وی منسوب به شهر نخشب (نسف یا قارشی در ازبکستان امروزی) است.
نسفی، یکی از بزرگترین عارفان و از چیره دست ترین نثرنویسان زبان پارسی در سده هفتم هجری بوده است. از آثار نسبتا متعدد او تنها این مطلب به روشنی بر می آید که وی از شاگردان و مریدان شیخ سعدالدین حمویی ( یا حمویه- وفات ۶۴۹ه.ق) عارف معروف اواخر سده ششم و نیمه ی اول سده ی هفتم هجری است.
ظاهرا قسمت عمده عمر خود را در زادگاه خود “نخشب” گذرانیده، سپس به بخارا عزیمت کرده و سالیان نسبتا درازی در آن شهر رحل اقامت افکنده است تا آنکه به قول خودش “در سنه ۶۷۱ لشکر کفار به ماوراء النهر آمدند و ولایت را خراب کردند و این بیچاره در آن تاریخ در شهر بخارا بود با جماعت درویشان. بامداد روز جمعه اول ماه رجب سنه مذکور پیش از رسیدن لشکر کفار به شهر بخارا و به قتل و غارت مشغول شد … از شهر بیرون آمدیم، یا خود چنین گوی که بیروت آوردند و از آب خراسان گذشتیم و به شهرهای خراسان رسیدیم و از آن مدت باز هر روز به موضعی و هر شب به جایی می بودیم و در هیچ جا قرار نمی یافتیم …”
ظاهرا پس از چندی به اصفهان و از آنجا به شیراز مهاجرت کرد و سپس در ابرقو یا همان ابرکوه امروزی سکونت گزید و همان جا بدرود حیات گفت.
نگاهی برکتابهای نسفی
از کتابهای مهم عزیزالدین نسفی می توان به کشف الحقایق اشاره کرد. کشف الحقایق مبتنی بر فلسفه و عرفان است و نسفی بر ۱۰ اصل کتاب را تألیف کرده است.
نسفی از جمله کسانی است که بحث وجود را در کتابش مطرح می کند و وی را می توان از مهمترین افرادی دانست که در فلسفه اسلامی تأثیرگذار بوده اند. آثار او برای آشنایی با عرفان نظری بهترین مدخل است چرا که او با آرای حکما و عرفای پیش از خود آشنایی داشته و به زبان فارسی و ساده به نگارش آثارش پرداخته است. از دیگر آثار نسفی می توان از آغاز و انجام، اسرار التصوف و خواص الحروف، اسرار القابلیه، اسرار الوحی، سلوک مقامات، لوح محفوظ و عالم صغیر، وحدت وجود و انسان الکامل نام برد.
پژوهشگران اروپایی نسفی را می شناسند
این نکته نیز شایان ذکر است که هر چند نسفی در گمنامی و عزلت زندگی می کرد، اما اروپاییان پژوهشگر، وی را از سده هفدهم ( در سال ۱۶۵۵) می شناخته اند، چه در این سال بود که بخشی از رساله مقصد الاقصی به زبان لاتین ترجمه و انتشار یافت و پس از آن نیز مورد توجه بوده و از جمله پالمر و فریتز میر و هانری کربن او را شناخته بودند و به شخصیت و آثار او علاقه نشان دادند و به ویژه ماریژان موله یکی از آثار او یعنی الانسان الکامل را با حواشی و مقدمه لطیف و خواندنی چاپ کرد.
آرامگاه نسفی در غربت
متأسفانه در حالی که همه جا از وجود چنین پتانسیل هایی بیشترین بهره برداری صورت می گیرد، آرامگاه این دانشمند و فیلسوف بزرگ با وجود فاصله کم از خیابان های اصلی شهر یک تابلو راهنما نیز ندارد و تنها تابلو راهنمای آن تابلو ثبت میراث فرهنگی است.
بن مایه :
http://abarnews.ir