کارهای شخصی که باعث می شود بهداشت فردی افزایش یافته و تن انسان کمتر دچار بیماریهای عفونی گردد در زیر آورده شده است :
(الف) شستن دستها با آب و صابون بلافاصله بعد از دفع مدفوع یا ادرار و در تمام موارد قبل از خوردن و یا دست زدن به غذا،
(ب) دور نگاهداشتن دست و اشیاء کثیف یا اشیائی که به وسیله دیگران در مستراح استفاده شده است از دهان، بینی، گوش، دستگاه تناسلی و زخم هائی که در بدن وجود دارد،
(پ) استفاده نکردن از وسایل خوراک، ظروف مخصوص آشامیدن، حوله، دستمال، شانه، برس مو و پیپ مشترک و ناپاک،
(ت) جلوگیری از در معرض قرار گرفتن دیگران به ترشحات بینی و دهان هنگام سرفه و عطسه، خنده و صحبت کردن،
(ث) شستن دقیق دست بعد از دست زدن به بیمار و یا متعلقات او،
(ج) شستن مکرر و کافی بدن و حمام گرفتن با آب و صابون.
ابن سینا در زمینه بهداشت فردی نیز رهنمودهائی در سراسر کتاب قانون، ارائه فرموده و علاوه بر آن بعضی از ارگان ها مانند چشم ، گوش و دهان و دندان را به شرحی که در زیر چکیده ای از آن ذکر آورده می شود تحت عناوین جداگانه ای نمایان ساخته است :
بهداشت چشم
کسی که سلامت چشم را می خواهد، باید آن را از گرد، دود، هواهای گرم و سرد زیاد، بادهای غباربرانگیز و بادهای سرد و باد سام، دور سازد. به تنها چیزی نگاه ندوزد و زُل نزند. باید از گریه زیاد بر حذر باشد. کمتر چشم به چیز بسیار ریز بدوزد، مگر در حال ورزش چشم، زیاد برپشت نخوابد.
بهداشت گوش
باید گوش را از گرما و باد و چیزهای بیگانه غیرطبیعی و زیان آور، نگه داشت و نگذاشت آب و جانوران بدان راه یابند، چرک را نیز باید زدود.
بهداشت دهان و دندان
کسی که بخواهد دندان هایش سالم بماند، باید چند نکته را رعایت کند:
چیزهای سخت را با دندان نشکند.
از بسیار سرد و بویژه سرد بر گرم، و بسیار گرم و بویژه گرم بر سرد دور باشد.
همیشه به وسیله خلال، دندان را پاک کند امّا نه به حدی که زیان به گوشت میان دندانها برساند و گوشت را بیرون بیاورد و دندان را لق نماید.
در مسواک کردن باید میانه باشد، کاری نشود که درخشندگی و مینای دندان را از بین ببرد . . . اگر مسواک به اعتدال باشد، دندان را جلا دهد و تقویت می کند و گوشت میان دندان را سفت می کند و مانع برکندگی می شود و دهان خوشبوی گردد. بهترین چوب مسواک آن است که گیرندگی و تلخی در آن باشد .
بن مایه : تارنگار پارسا طب
مهدی زیدآبادی نژاد
