قدیمی‌ترین فرش دستبافی كه در دنیا شناخته شده، فرش پازریك است.
هر چند گفته می‌شود بتازگی فرش دستبافی با قدمت بیشتر نسبت به فرش پازریك در چین یافت شده است، اما با این حال هنوز هم فرش پازریك تنها فرشی است كه به صورت كامل كشف شده است.
فرش پازریك در سال‌های 1327 و 1328 شمسی توسط رود نكو، دانشمند شوروی كه دومین مرحله كاوش‌های خودرا در دره پازریك انجام می‌داد درون آرامگاه یخزده یكی از شاهان سكاها در كنار آثار جالب توجهی از صنایع ایران دوره هخامنشی كشف شد.
این فرش، قدیمی‌ترین فرش ایرانی در دنیاست كه 2400 سال در یخ‌های دائم سیبری مركزی محفوظ مانده است.
این فرش با زین و برگ‌هایی كه همراه جسد اسب‌ها در دل خاك مجاور آرامگاه قرار داشت به دست آمده كه برای زین یكی از اسب‌ها به كار می‌رفته است.
ابعاد فرش مزبور 1.83 متر در دو مترـ در دو میلی‌متر است و كاشف فرش تشخیص داده است در هر دسی‌متر‌مربع آن 3600 گره زده‌اند.
كار آن ظریف و زیباست و نقشه روی فرش عبارت است از حاشیه‌ای مشتمل بر تصویر حیوانات افسانه‌ای بالدار ـ پس از آن ردیف سواران ایرانی كه به ترتیب یك‌نفر بر اسب سوار و پشت سر او یك‌نفر دهانه اسب را گرفته است و می‌برد ـ این سواران كلاه مخصوص ایرانیان را بر سر نهاده‌اند.
انتهای زیرین كلاه از زیر چانه كج شده به پایین دهان منتهی می‌شود. نوك طرف دیگر آن هم باریك است... پس از آن ردیف گوزن‌های خط و خالدار تصویر شده‌اند و در وسط فرش نوعی نقوش چهار برگی كه از گل و بوته‌های آشوری اقتباس شده نمایان است.
بن مایه : جام جم
مهدی زیدآبادی نژاد
