میراث آریا:
اهالي زمين از ابتداي خلقت در پي يافتن راهي براي کسب آرامش و بهتر زيستن بوده‌اند، از ساخت ابزارهايي براي طبخ غذا گرفته تا يافتن راهي براي تهيه تن‌پوش‌هايي که در دنياي امروز در انواع مختلف يافت مي‌شوند. براي مثال، ديگر کمتر خانه‌اي را مي‌توان يافت که ساکنان آن بدون زيرانداز زندگي کنند.
اما انتخاب نوع اين وسايل اهميت زيادي دارد. به کار گرفتن لوازم دنياي مدرن با کلي مصنوعات به کار رفته در توليد آن، نه‌تنها انسان را به آرامش نمي‌رساند بلکه وي را دچار اضطراب نيز مي‌کند.
درباره نوعي از کف‌پوش خانه‌ها يعني فرش که صنعت توليد آن به‌نوعي ميراث اهالي ايران‌زمين محسوب مي‌شود، با «نجيمه نکويي»، يکي از هنرمندان تحصيل‌کرده در اين رشته گفت‌وگويي انجام داديم که ماحصل آن در پي مي‌آيد.
درباره خواص درماني گليم بفرماييد.
از مهم‌ترين خاصيت‌هاي درماني گليم اين است که به دليل استفاده از پشم در آن، برخلاف فرش‌هاي ماشيني امروزي که سرشار از مواد آکريليک و پلاستيک‌اند و ايجاد الکتريسيته مي‌کنند، موجب خروج الکتريسيته ساکن از بدن انسان مي‌شود.
خاصيت ديگر آن تاثيري است که در لطافت و نرمي پوست بدن انسان دارد، به‌گونه‌اي که راه رفتن روي آن بدون استفاده از هيچ پوششي نه‌تنها در پاشنه پا ترک ايجاد نمي‌کند بلکه ترک‌هاي ايجاد شده را نيز از بين مي‌برد.
چند درصد گليم‌هاي توليدشده 100درصد خالص‌اند؟
متاسفانه درصد پاييني از اين توليدات به صورت خالص از پشم توليد مي‌شوند و توليدات خالص به دليل قيمت تمام‌شده بالا خريداران چنداني ندارند، در صورتي که خريد يک گليم و قاليچه دست‌بافت خالص پشم از هر لحاظ به‌صرفه‌تر از خريد فرش ماشيني است که با وجود جلوه ظاهري، فاقد خاصيت آرامش‌بخشي است.
گليم‌هاي امروزي با گليم‌هايي که در گذشته توليد مي‌شدند، چه تفاوت‌هايي دارند؟
در گليم‌هايي که در گذشته توليد مي‌شدند، در تمام مراحل توليد و حتي تهيه نخ و رنگرزي از عناصر طبيعي استفاده مي‌شد؛ به‌گونه‌اي که براي رنگرزي نخ از رنگ‌هاي طبيعي مثل جاشير، لاله واژگون، روناس، دانه‌هاي درختچه‌هاي کوهي و بسياري رنگ‌هاي گياهي استفاده مي‌شد که غناي گليم را تضمين مي‌کرد.
تفاوت رنگ‌هاي مصنوعي با طبيعي در چيست؟
رنگ‌هاي مصنوعي با اين که جذابيت بيشتري دارند، به هيچ عنوان به لحاظ استقامت با رنگ‌هاي طبيعي برابري نمي‌کنند و رنگ‌هاي طبيعي تا اتمام دوره استفاده از گليم بدون تغيير باقي مي‌مانند.
تغيير کاربري چه تاثيري در رشد استقبال از اين کالا دارد؟
بالطبع استفاده فراگير از اين کالا در لوازم روزانه مي‌تواند تاثير بسزايي در رشد آن داشته باشد و همين‌طور ابتکار و به‌روز رساني در توليد آن نيز بي‌تاثير نيست. براي مثال، جاي‌گزين کردن گليم با پارچه‌هاي کشور ترکيه براي روکش مبل ايده بسيار خوبي است که موجب جلوگيري از بسياري دردهاي مفصلي مي‌شود. همچنين انواع گليم که در شهرهاي مختلف توليد مي‌شود مي‌تواند به تنوع کاربري آن کمک کند.
گليم استان‌هاي مختلف چه ويژگي‌هايي دارند؟
هر استاني گليم را به شيوه سنتي خودش توليد مي‌کند. براي مثال، ياسوج داراي چند نوع گليم مثل سفري، دو رو، برجسته يا گچمه است که کاربرد آن با گليم ظريف مرينوس فارس متفاوت است و به همين شکل گليم کرمانشاه که داراي گره‌هاي شل و منعطف است، متفاوت با گليم‌هاي دو روي استان بوشهر است.
موارد استفاده گليم استان‌هاي مختلف چيست؟
از گليم هر منطقه‌اي با توجه به ضخامت، شيوه بافت و قيمت آن مي‌توان در توليدات مختلف بهره برد. براي مثال، از گليم‌هاي ظريف‌بافت مي‌توان به عنوان کت استفاده کرد که قيمت آن با کت‌هاي برندهاي خارجي برابري مي‌کند، اما به مراتب دوام بيشتري از جنس‌هاي وارداتي دارد.
در کشورهايي مثل سوئد و سوئيس که سرماي طولاني حاکم است، از گليم‌هاي ايراني به عنوان کت، کلاه و شال استفاده مي‌شود؛ در مواردي هم مي‌توان براي طراحي مانتوهاي ايراني به جاي تکه‌دوزي‌هاي نامتناسب خارجي از تکه‌گليم‌هايي با گره‌هاي شل استفاده کرد که به‌نوعي هنر و اصالت ايراني را نيز به نمايش مي‌گذارند.
بازار فروش صنايع دستي ايران در خارج از کشور را چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
با توجه به تجربيات خودم، گبه ياسوج بيشترين طرفدار را در کشور آلمان دارد و به دليل اين که آثار ايراني در دنيا طرفداران زيادي دارند، بسياري از محصولات چين و هند، در کشورهاي اروپايي با اسم محصولات ايراني به فروش مي‌رسند. بنابراين، نام محصولات ايراني در خارج از کشور تضميمي براي فروش بالاتر محسوب مي‌شود.
آينده اين صنعت را در داخل و خارج از ايران چگونه مي‌بينيد؟
براي ساختن آينده‌اي روشن در زمينه صادرات، ابتدا بايد ارزيابي کارشناسانه صورت بگيرد و توليدکننده با سليقه و بازار فروش در کشور مقصد آشنايي کامل پيدا کند. از طرفي، تعريف برند براي محصولات از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اين اتفاق از سوء استفاده از اسم ايران براي فروش محصولات کشورهاي ديگر جلوگيري مي‌کند. همچنين اگر به وضعيت بيمه صنعتگران رسيدگي شود و يا در زمينه ارائه تسهيلات از توليدکنندگان حمايت بيشتري شود، گرايش به سمت توليد افزايش مي‌يابد و در نتيجه هنرهاي دستي رونق خود را حفظ مي‌کنند. در صورت اعمال اصول قيد شده، صنايع دستي ايران آينده روشني را پيش رو خواهد داشت.
مهدی زیدآبادی نژاد
