مهرمیهن | رسانه ی فرهنگ ایران

صنایع دستی همدان

سفال و سراميك :

يكي از مهمترين رشته هاي صنايع دستي استان همدان سفال و سراميك است كه داراي شهرت جهاني است . مركز اصلي توليد اين رشته در شهر لالجين مي باشد . قدمت توليد سفال و سراميك در اين منطقه به 700 سال پيش مي رسد . وجود اساتيد و هنرمندان برجسته در اين ديار و تنوع در توليدات اين رشته بسيار است . بعنوان مثال توليد انواع ظروف مصرفي ، ظروف تزئيني و آثار هنري ، انواع تنديس ، توليدات سراميك لعابدار ، نقاشي شده و بدون نقاشي ، خام پخت با نقاشي هاي زير لعابي ، تلفيق سفال با چرم ، چوب ، پارچه ، گل ، خرمهره و . . . كه اين محصولات توليدي در نزديك به 700 كارگاه سفال و سراميك شهر لالجين را بصورت نمايشگاهي زيبا و ويتريني ارزنده با عرضه در بيش از يكصد فروشگاه و نمايشگاه به نمايش در آورده است و اغلب محصولات توليدي علاوه بر شهرستانهاي استان بخصوص مركز استان در سراسر كشور و بخشي نيز به خارج از كشور صادر مي گردد .

چرم :

يكي ديگر از مهمترين صنايع دستي استان همدان چرم مي باشد . با توجه به اينكه دامپروري در استان همدان رواج دارد توليد چرم سنتي از قدمت و شهرت جهاني بر خوردار است . هم اكنون واحد هاي سراحي در شهر همدان و شهرك صنعتي ويان فعال مي باشند كه توليدات چرم در اين واحد ها انجام مي گيرد .

مصنوعات چرمي :

ساخت محصولات چرمي از چرم در كارگاه هاي ديگري توسط صنعتگران برجسته صورت مي پذيرد كه شامل : انواع كيف ، كمربند ، كيف سامسونت ، جا سوئيچي ، قاب هاي مختلف ، لباس و . . .  مي باشد . بيشترين كارگاههاي توليد مصنوعات چرمي در شهرستان همدان مي باشند ، ليكن در شهرستانهاي استان نيز كارگاههايي بصورت پراكنده در اين زمينه فعال هستند .

منبت :

با توجه به موقعيت جغرافيايي و آب و هوايي در شهرستانهاي تويسركان ، ملاير ، نهاوند و همدان محل مناسبي براي رويش در ختان جنگلي ، گردو ، گلابي ، زبان گنجشك و ساير درختان مورد مصرف مي باشد . وجود استيد مجرب و با سوابق طولاني در اين شهرستان ها موجب شده است تا اين رشته در استان از رونق خاصي برخوردار باشد . توليدات كارگاههاي منبت عبارتند از :

ساخت انواع مبلمان استيل ، كنسول ، سرويس ميز غذا خوري ، سرويس خواب ، بوفه و دهها مورد آثار هنري ديگر .

كنده كاري روي چوب :

يكي ديگر از رشته هاي هنري است كه به شكل بسيار بديع وهنرندانه اي روي چوب صورت مي گيرد . مركز توليدات اين رشته هنري عمدتا" در شهر همدان بوده كه در كشور كم نظير است .

سنگ :

برخورداري استان از معادن سنگ هاي مختلف از جمله گرانيت ، كوارتز، فلدسپا ، ميكا و ...... در استان و همچنين وجود كارگاههاي ساخت انواع تنديسهاي سنگي ، حكاكي بر روي سنگ ، حجاري ، تراش و مات كاري روي سنگ ، تراش سنگها ي قيمتي و نيمه قيمتي همينطور آثار تاريخي بر جاي مانده از پيشينيان چون گنج نامه ، شير سنگي و ... كه مي توان به عنوان پيشينه اين هنر در استان از آنها ياد كرد .

گليم :

از زير اندازهاي بسيار متنوع و زيباست كه معمولا" با الياف پشم الوان بافته ميشود . نقشه و طرح گليم هر منطقه خاص آن منطقه مي باشد . بطوريكه از روي بافت و نقشه گليم مي توان منطقه بافت آن را تعيين نمود . نقشه هاي گليم در استان همدان ( به شكل ساده و برجسته ) عبارتند از :

ضربدري، گل قندي ، گل سبدي ، گل لاله ، اسليمي ، خرچنگي ، زنگوله ، دست دلبر و جناقي .

در اكثر روستاها و همچنين شهرهاي استان گليم بافي رواج دارد ليكن در حال حاضر بيشترين كارگاههاي گليم در شهر نهاوند فعل مي باشند كه اكثر توليدات آنها به خارج از كشور صادر مي گردد

تابلوفرش :

بافت تابلوهاي نفيس با طرحهايي از مناظر ، تصوير شخصيتها ، اماكن تاريخي ، فرهنگي با استفاده از الياف پشم مرغوب و ابريشم الوان توسط هنرمندان قاليباف كه در اكثر نقاط استان بخصوص شهرستانهي ملاير ، همدان و كبودرآهنگ رواج دارد .

مروار بافي :

بافت انواع سبد هاي زيبا از چوب مروار كه بيشتر در شهرستان ملاير رواج دارد . چوب مروار در مزارع برخي از روستاها كشت مي شود . نوع چوب مروار اين مناطق از بهترين نوع ، بدون شاخه هاي اضافي و گره مي باشد . محصولات توليدي شامل انواع سبد ، گلدان ، مبلمان ، ميز و صندلي و دهها نمونه ديگر است .

سبد بافي :

بافت انواع سبد براي ظروف و گلدانها كه بسيار ظريف با استفاده از ساقه گندم به شكل هنرمندانه اي صورت مي پذيرد .

ساز سنتي :

ساخت انواع سازهاي سنتي از قبيل سه تار ، سنتور ، دف و . . . از چوب هاي مخصوص به روش سنتي مي باشد كه بيشترين كارگاهها در شهرستان همدان و تعدادي نيز در ساير شهرستانهاي استان وجود دارد .

صنایع دستی

كاشي كتيبه (هفت رنگ) :

اين نوع كاشي كه به روش سنتي با طرحها و نقوش بسيار زيبا توليد مي شود ، براي ديوارها و بقاع متبركه ، مساجد ، اماكن زيارتي ، سر درب ادارات ، اماكن فرهنگي و . . . استفاده مي شود . توليد اين نوع كاشي در شهر همدان و لالجين رواج دارد .

منبت كاري روي چوب :

تابلو هايي از برش هاي بسيار ظريف از چوب انجام و سپس آيات قرآني ، شعر و . . . به خط نسخ ، نستعليق و شكسته با حاشيه هايي زيبا كنار هم قرار گرفته و تابلو هايي نفيس مشبك را تشكيل مي دهند . اين هنر در اكثر نقاط استان متداول است .

معرق چوب :

توليدات اين هنر از كنار هم قرار دادن برش هاي بسيار ظريف و نازك از انواع چوبهاي تزئيني ، صدف ، عاج و . . . در قالب طرحها و تابلو هاي نقاشي مينياتور بسيار نفيس در اغلب نقاط استان بخصوص ملاير ، تويسركان ، نهاوند و همدان رواج دارد و به وجود مي آيد .

مسگري :

ساخت انواع ظروف مسي با استفاده از ورقه هاي مسي و يا پوشش بدنه ظروف با آلياژي از قلع و روي براي جلا وزيبايي كه توليدات آن معمولا" شامل انواع ديگ ، كاسه ، بشقاب ، ظروف آشپزخانه و . . .  مي باشد . كه در قديم الايام بازار مسگرهاي همدان يكي از بازارهاي پر رونق و اصلي اين رشته محسوبمي شد .

قلم زني روي مس :

ايجاد طرحها و نقوش برجسته و فرو رفته در بدنه ظروف مسي با استفاده از ابزارهاي بسيار ساده (قلم و چكش) صورت مي پذيرد . اين نوع صنايع دستي در حال حاضر توسط صنعتگران خبره بيشتر در شهر هاي ملاير و همدان توليد مي شود .

سوزن دوزي سنتي :

دوخت انواع طرحها و نقوش سنتي بر روي پارچه هاي ساده ، ترمه و مخمل و . . . با نخهاي ابريشمي رنگي و اجراي دوخت هاي ساقه دوزي ، پته دوزي ، برداري دوزي ، پيله دوزي ، آينه دوزي ، سرمه دوزي ، سكه دوزي ، چشمه دوزي و . . . كه در اكثر نقاط استان رواج دارد . بخصوص در شهرستانهي همدان وملاير چند شركت تعاوني كه اعضاء آن را اكثرا" بانوان تشكيل مي دهد به توليد رودوزيهاي سنتي مبادرت مي ورزند .

طلا سازي :

ساخت انواع زيور آلات با استفاده از مفتوليهايي از جنس طلاي زرد و سفيد با عيار 18 كه تقريبا" در برخي از شهرستانهاي استان رشته طلا سازي متداول است ، ليكن كاگاههاي طلا سازي همدان شهرت و قدمت خاصي برخوردار اند .

مليله نقره :

ساخت انواع زيور آلات و ظروف زينتي با استفاده از مفتولهاي نقره اي توسط صنعتگران اين رشته كه در برخي از نقاط استان متداوال است .

انگشتر سازي (زيور آلات نقره و طلا) :

ساخت انواع ركاب انگشتر از جنس نقره و طلا به اشكال و طرحهاي گوناگون در فرم ركاب كه معمولا" با نگين و سنگهاي قيمتي و نيمه قيمتي اعم از الماس ، ياقوت ، زمرد ، يشم ، فيروزه و عقيق مزين مي  شود .

تذهيب :

اجراي طرح هاي سنتي ، اسليمي ، ختايي بر روي كاغذ هاي رنگي ، طلايي و نقره اي براي تزئين خطوط خوشنويسي شده تابلو هاي قرآني ، شعر و . . . و يا تزئين متون بكار مي رود كه هنرمندان برجسته اين رشته در اكثر نقاط استان به فعاليت مشغول هستند .

نقاشي ايراني (مينياتور) :

طراحي نقوش مينياتوري بر روي صفحه كاغذ و بدنه سفالي ، گلدانها و كتيبه ها با ذوق هنري بسيار بالا توسط هنرمندان اين رشته در اغلب نقاط استان بخصوص همدان صورت مي پذيرد .

نقاشي روي سفال و سراميك :

طراحي نقوش سنتي و مدرن بر روي بدنه سفالي و سراميك كه به روش : نقاشي روي بدنه لعابي ، نقاشي زير لعابي ، نقاشي هاي رنگ و روغن ،نقاشي آب طلا صورت مي پذيرد . كارگااههاي نقاشي بيشتر در لالجين ، همدان و بطور پراكنده تعدادي نيز در ساير شهرستانهاي استان فعال هستند .

شيشه گري سنتي (آبگينه) :

ساخت ظروف شيشه اي بي رنگ و الوان به روش سنتي (دميدن هوا به دورن مواد مذاب شيشه) . در گذشته اي نه چندان دور كارگاه هاي توليد ظروف شيشه اي در برخي از مناطق استان وجو داشتند ليكن فعاليت اين رشته قدري كم رونق شده است .

طلا كاري روي شيشه :

طراحي نقوش سنتي ، اسليمي ، ختايي و گل و بته با آب طلا بر روي بدنه ظروف شيشه اي سنتي (انواع گلاب پاش ، شكلات خوري ، لوستر ، ميوه خوري و . . . ) با ظرافت و زيبايي خاصي صورت مي پذيرد . اين هنرمندان عمدتا" در شهر هاي همدان ، ملاير و لالجين فعال هستند.

تراش شيشه :

اجراي طرح هاي برجسته و فرو رفته و يا مات كاري سطح شيشه (سن بلاست) بر روي بدنه شيشه اي با استفاده از ابزار ساده و ايجاد اشكال مختلف و زيبا بر روي ظروف مصزفي و تزئيني شيشه اي همچون پارچ و ليوان ، ميوه خوري ، شكلات خوري ، لوستر و . . . صورت مي پذيرد .

قاب سازي :

ساخت قاب هاي چوبي بسيار نفيس با اجراي طرحهاي زيبا و سنتي به دو روش كنده كاري روي چوب (منبت) يا قالبي روي بدنه قاب انجام مي گيرد . كارگاههاي قاب سازي عمدتاگ در شهرستان رزن (روستاي كاج) ، همدان ، ملاير و تويسركان فعال هستند .

گيوه بافي :

بافت پاپوش هاي سنتي از نخ پنبه اي و ابريشم بشكل كفش و صندل هاي زيبا با اجراي طرحها و نقوش جذاب صورت مي گيرد . بافت گيوه اصولا" توسط هنرمندان پر حوصله در اكثر روستاها و شهرستانهاي استان انجام مي گيرد .

زنجير سازي :

ساخت انواع زنجير در سايز هاي مختلف با استفاده از مفتولهاي فولادي ، اين رشته صنايع دستي در برخي از شهرستانهاي استان رايج است .

چاقو سازي :

ساخت وسائل فلزي (به شكل سنتي) مانند چاقو ، قند شكن ، كارد ، قلم تراش ، و . . . از ورقه هاي فولادي و تزئين دسته چاقو با صدف ، چوب يا شاخ گوزن و پوشش بدنه فلزي با لايه اي از جنس كرم . اين رشته در همدان و برخي از شهرستانهاي استان انجام مي گيرد .

صنايع دستي تلفيقي :

اين نوع صنايع دستي انواع گوناگون دارد كه عبارتند از : تلفيق چرم و سفال ، چرم و چوب ، سفال و مروار ، شيشه و طلا كوبي و نقره كوبي ، سفال و گل ، سفال و سوزن دوزي روي چرم ، گليم و چرم ، جاجيم و چرم ، و . . . كه در اكثر نقاط استان به اشكال مختلف توليد مي شود .

طلا كوبي و نقره كوبي :

ايجاد طرحهاي سنتي بر روي ورقه هاي نقره اي و طلايي به شكل برجسته و نصب ورقه هاي منقوش بر روي بدنه هاي شيشه اي ، چوبي و سراميكي . كارگاه هاي طلا كوبي و نقره كوبي از جمله رشته هاي جديد مي باشد .

مصنوعات فلزي (فرفوژه) :

ساخت انواع وسايل منزل و تزئينات با استفاده از شكل دادن به مفتولهاي فلزي . (مبل و صندلي ، ميز غذا خوري ، سرويس خواب ، جالباسي ، لوستر و . . . ) اين رشته در حال حاضر بسيار مورد توجه قرار گرفته و توليدات آن نيز هر روز متنوع تر مي شود .

بن مایه :  پورتال اطلاع رسانی استان همدان

در همین زمینه

نوشتن دیدگاه


دستاوردهای هموندان ما

بارگذاری
شما هم می توانید دستاوردهای خود در زمینه ی فرهنگ ایران را برای نمایش در پهرست بالا از اینجا بفرستید.
 

گزینش نام برای فرزند

 

نگاره های کمیاب و دیدنی

XML