تصاويري آرشيوي از کوه و دشت و کوير و باغ ايراني به همراه نواي تار يا سنتور، عمده سهم صنعت گردشگري ايران در رسانه ملي است. حال در شرايطي که موج تبليغات منفي عليه ايران در رسانههاي بينالمللي شدت ميگيرد، آيا با همان تصاوير و موسيقي تکراري ميتوان از پتانسيل رسانه ملي در راه جذب گردشگر به ايران سود برد؟
خبرگزاري ميراث فرهنگي ـ گروه گردشگري ـ رويدادها و اتفاقات گردشگري در كشور هنوز براي مسئولان سازمان صدا و سيما آن چنان كه بايد مهم نيست. اين درحالي است كه رسانه ملي با زاويه گسترده مخاطبان خود ميتواند در شرايط موج تبليغات منفي عليه ايران موثر واقع شود، اما اين امر تنها به نشان دادن تصاويري از كوه و دشت و باغهاي ايراني منتهي نميشود. گاهي صحبت و اظهارنظر يكي از مسئولان تاثيرگذار در صنعت گردشگري جهان مي تواند ديد بسياري از گردشگران دنيا را تغيير دهد.
اسماعيل قادري، كارشناس گردشگري در اين باره به CHN گفت: در حال حاضر تبليغات رسانهاي براي سفر به خصوصي در رسانه ملي به معرفي مقاصد، آن هم به شيوه تكراري و يكنواخت بدل شده كه پيشپا افتادهترين و سنتيترين شيوه تبليغ سفر است. اين شيوهها را بايد بهروز كرد و بستههاي تبليغي جذابي را در زمانها خلوتي سفر ارائه كرد.
به گفته اسماعيل قادري در جهانگردي امروز جهان معرفي مقاصد از سوي منابع تبليغاتي جاي چنداني ندارد چراكه گردشگر از رسانه جلوتر است و خود مقصد را پيدا ميكند و دوربينهاي تلويزيوني به دنبال او ميروند. در نتيجه صدا سيما بايد از شيوههاي سنتي تبليغ براي سفر رها شده و به جاي تبليغ براي مقاصد سفر، به آموزش فرهنگ سفر بپردازد. به عبارتي ديگر رسانهها بايد از تبليغ كجا رفتن حذر كرده و به آموزش چگونه رفتن بپردازند.
محروميت بخشهاي تجاري گردشگري از حضور در رسانه ملي
صفحات داخلي چند رسانه نوشتاري، تنها محل مانور و نمايش آگهيهاي گردشگري و يگانه راه بازاريابان اين حوزه است. اين در حالي است كه بازاريابي از طريق رسانههاي مطبوعه براي جذب گردشگر يكي از دهها راه ممكن و تاثيرگذار در اين حوزه مانند رسانه ديداري، نمايشگاههاي قوي و پرمخاطب، بيلبوردها و غيره است كه تبليغات گردشگري كمترين امكان حضور را در آنها دارند. يك مدرس دانشگاه و كارشناس گردشگري علت محدود شدن تبليغات گردشگري به صفحات روزنامهها را طيف گسترده مخاطب داخلي بازار دانست.
محمود ضيايي به CHN گفت: تبليغات در روزنامههاي داخلي مختص مخاطب داخلي است. حال با توجه به اينكه عمده مخاطب بازار گردشگري كشور مخاطب داخلي است و بازارياب گردشگر كمتر به دنبال هدف خارجي ميرود؛ تبليغات روزنامهاي را ميپسندد.
وي ادامه داد: عامل ديگر عامهپسند بودن روزنامههاست. در بحث گونهشناسي بازار، مخاطبان به دو دسته مخاطب عام و ويژه تقسيم ميشوند. براي تاثيرگذاري روي مخاطب ويژه ميتوان از روشهاي نوين مانند تبليغات و معرفي اينترنتي نيز استفاده كرد. ولي وجود گسترده مخاطب عام، عرضهكننده خدمات را به اين سو هدايت كرده است كه از شيوهاي عامهپسند چون روزنامه استفاده كند.
اين مدرس دانشگاه با تاكيد بر اينكه شيوههاي جديد مانند اينترنت را نفي نميكند، يادآور شد در شرايط فعلي شيوههاي سنتي زودبازدهترند. وي در پاسخ به سوال CHN مبني بر اينكه مگر تلويزيون به عنوان رسانه ديداري شيوهاي مدرن است كه تبليغات گردشگري در آن جاي ندارد، گفت: برخي هزينه بالا را از موانع حضور تبليغات گردشگري در رسانه ملي ميدانند. با اين حال بايد پاسخ اين پرسش را از فعالان اين صنعت جويا شد.
مسيحاله صفا، مدير يك آژانس مسافرتي سوال CHN مبني بر چرايي عدم حضور تبليغات گردشگري در رسانه ملي اينگونه پاسخ داد: هزينه تبليغات در رسانه ملي بالاست. به همين دليل به جز عده محدودي تمكن مالي داشته و تعدادشان كمتر از انگشتان يك دست است، ديگر فعالان اين حوزه امكان تبليغ و معرفي در رسانه ديداري را ندارند.
هزينهکرد رسانه ملي براي تبليغات سفر پيش از نوروز بيفايده است
تبليغ و پرداختن به موضوع سفر در رسانه ملي پيش از تعطيلات نوروز، نه تنها تاثير مثبتي بر گردشگري در اين فصل پيك سفري ندارد كه تنها مردم را براي سفر حريص ميكند. اين در حالي است كه تبليغات رسانه ملي پيرامون سفر در ديگر ايام سال به حداقل ممكن ميرسد.
رجبعلي خسروآبادي، دبير شوراي هماهنگي تشكلهاي اقامتي كشور به CHN گفت: نوروز بزرگترين پيك سفري در ايران است. در اين بازه زماني كوتاه نيز بدون كوچكترين تبليغاتي، عموم مردم سفر كرده و هتلداران، آژانسداران و ديگر فعالان صنعت گردشگري روزهاي پركاري را ميگذرانند.
وي افزود: اين در حالي است كه پيش از تعطيلات نوروز، در راديو و تلويزيون تبليغات پرحجمي روي سفرهاي نوروزي ميشود. اين شيوه رفتاري بدين معناست كه در زمان پيك به پيك سفر بيفزاييم كه در نتيجه به حريص شدن مردم براي سفر بيشتر و شلوغي بيش از اندازه مقاصد گردشگري ميانجامد.