زندگی نامه و آثار
عبدالعلی ادیب برومند در بیست و یکم خرداد ماه ۱۳۰۳در زادگاهش شهر« گـز» از شهرستان برخوار اصفهان به دنیا آمده است .پدرش مرحوم مصطفی قلیخان برومند از خوانین گـز بود که از حسن خط و مقدمات زبان عربی و آگاهی های تاریخی بهره داشت . به زبان فرانسه مسلـّط واز جمله تجدد طلبان عصر بود، هیچ گاه شغل دولتی نپذیرفت و به کار مِلکداری و کشاورزی اکتفا نمود . مادرش مرحوم رباب غفار دخت ، خواهر بزرگ استاد حیدر علیخان برومند بود که از سواد خــوانــدن و نــوشتن بـی بـهره نبود ، در خـانـه داری و تنظیم امـور اقتصادی خـانـواده زنی لیاقت مند و با شخصیّت به شمار می رفت که درباره تحصیلات فرزندان هم ، پی گیری و علاقه مندی کامل از خود نشان میداد . عبدا لعلی ادیب برومند در سن شش سالگی نزد معلم سرخانه که « ملا قنبر» نام داشت و مکتب دار بـود ، خـوانـدن و نوشتن را آغــاز کرد و پس از دو سال به اصفهان آمـد ونخست دو سه ماه در مدرسه « قدسیه» درس خواند وسپس در دبیرستان « فرهنگ» که مدیرش روانشاد « مجید میر احمدی » از پیشگامان آموزش و پرورش اصفهان بود نام نویسی کرد و از کلاس سوم ابتدایی تا سوم متوسطه در آن دبیرستان به تحصیل پرداخت . پس از دریافت سیکل به دبیرستان« صارمیه » اصفهان رفت و در رشتهُ ادبی دیپلم گرفت و در شهریور ماه ۱۳۲۱ به منظور ادامه تحصیل به تهران رفت و در سال ۱۳۲۴ موفـّـق به گرفتن لیسانس در رشته حقوق قضائی از دانشکده حقوق گردید. ادیب برومند در سال ۱۳۲۵ از وزارت دادگستری ابلاغی برای شغل دادیاری دادگستری اردبیل دریافت کرد ولی از پذیرفتن سمَت قضائی اعـراض نمود و تقاضای صدور پـروانـه کارآموزی وکالت دادگستری کرد و دو سال بعد بطور مستقـل به عنوان وکیل پایه ۱ دادگستری مشغول کار شد؛ وی سالها وکیل بانک ملـّی در ایران بود و وکالتهای متفرق را کمتر می پذیرفت و در این حرفه همواره برای احقاق حقوق می کوشید. ادیب برومند در ظرف مدتی که در دانشکده حقوق تحصیل می کرد نسبت به تکمیل معلومات ادبی و پرورش دادن طبع شاعری خود غافل نبود بلکه با کوشش بسیار شمار فراوانی از متون معتبر نظم و نثر پارسی را با دقت تمام مطالعه نمود و در شعر و ادب به ممارست پرداخت و به زبان عربی و فرانسه نیز به خوبی آشنایی پیدا کرد . ادیب تا سن ۱۶ سالگی به نثر نویسی اهتمام می ورزید ولی از ۱۷ سالگی بیشتر به شعر و شاعری روی آورد وبا علاقه و دلبستگی به شاعران و اشعارشعرای دوران مشروطه خواهی برای ادامهُ آن سبکِ نوپا از جهت موضوع و مطلب که دیرینگی نداشت و ابتلا آت زمان را موضوع شعر قرار می داد، به پیروی از این سبک پرداخت و تا به امروز دنباله این سبک را رها ننموده است. پس از حادثه سوم شهریور ماه ۱۳۲۰ و اشغال ایران به وسیله متـفـقـیـن در جنگ جهانی دوم ، به سرودن شعرهای سیاسی و میهنی پرداخت . موضوع این اشعار حمله به اشغال کنندگان ایران و مخالفت با عـوامـل بیگانه یعنی هواداران شوروی و انگلیس و انـتـقـاد از دیکتاتوری دوران رضا شاه و تقویت آزادیخواهی و استقلال طلبی و حسِ وطن خـواهـی در مـردم ایران بود که در جـرایـد و مجلات کشور منتشر میشد و افـزون براین ادیب به دسته ها و حزبهای دست نشاندهُ بیگانگان نیز با حربهُ شعر و زبان قلم به جنگ و ستیز ادامه می داد ، چنان که در غائله ی آذربایجان و زمزمهُ تجزیه طلبی در آن سامان به شدّت برضد حزب دموکرات آذربایجان و حکومت « سید جعفر پیشه وری » مـبـارزهُ قـلمی و شعری را آغـاز نمود کـه تـا پـایـان حـادثـه و بعد از آن از این حملات دست نکشید . ادیب برومند از آبانماه ۱۳۲۸ که جبهه ملی ایران به رهبری زنده یاد « دکتر محمد مصدق » بنیان گذاری شد و نهضتِ « ملی کردن صنعت نفت در سراسر ایران » جنب و جوش خاصی پدید آورده بود، از هـواداران سر سخت نهضت ملی ایران گـردیـد و با سرودن اشعار میهنی و سیاسی به یاری و همگامی جبهه ملی و این نهضت ضد استعماری پرداخت و با نفوذ سیاسی انگلیس و تحریکات روسیهُ شوروی در آویخت ؛ بعد از کودتای شوم ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با حکومت کودتا به مبارزه برخاست و پس از تشکیل دورهُ دوم فعالیتهای جبهه ملی از روز نخست در شمار پایه گذاران این جبهه با حکومت دیکتاتوری « محمد رضا شاه » مخالفت نمود و در نتیجهُ مبارزه با استبداد سه بار زندانی گردید – هنگام تجدید فعالیت جبهه در سال ۱۳۵۷ عضو شورای مرکزی جبهه ملی و سپس عضو هیئت رهبری بود و به اتفاقِ هم مسلکان خود در حزب ایران و جبهه ، با خیزش ملت قلماً و قدمـاً همگامی کرد و در این راه پایبندی خود را به اصالت انقلاب و انتقاد از انحرافات زیان بخش آن نشان داد . در سال ۱۳۷۳ با همراهی چند تن از همفکران ، بار دیگر به ادامهُ فعالیتهای سیاسی جبهه ، پس از مدتی پراکندگی اقدام کرد وبا سازماندهی جبهه از وقفه یی که در این مسیر پیش آمده بود جلوگیری نمود. باری سخن کوتاه ، ادیب برومند مدت شصت سال با قلم و قدم در راهِ سر بلندی ایران و آزادی و ضدیت با استبداد و استعمار کوشیده و بیشترین قسمت اشعارش میهنی و سیاسی و ملی است . ادیب در اردیبهشت ماه ۱۳۲۶ با خاله زادهُ خود « فرنگیس امینـی » فرزند « حاج عبدالـلـّه امینـی سدهی » پیوند زناشوئی بست و از وی سه فرزند به نام « جهانشاه » ،«پوراندخت » و« شهریار » گردید که اولی دندانپزشکِ متخصص در جراحی لثـه و کاشت دندان و موسیقیـدان است و دومی وکیل دادگستری و محقق ادبیات و سومین مدیر و مؤسّس شرکت بازرگانی بازار کوشان ایران و دارای لیسانس در رشتهُ مدیریت بازرگانی بین اللملی است . همسر ادیب برومند بانوئی دیندار ، نیکوکار و روشن اندیش است و با شوهر خود همفکری و صمیمیت و سازگاری کامل دارد . برومند چندین بار به اروپا و یکبار به آمریکا و مصر سفر کرده و در سال ۱۳۵۵ به اتفاق دائـی خـود مرحوم حاج حـیـدر علیخان برومند بـه زیارت کعبه و حج تمتـّـع نـایـل گردیده و دوبار نیز به فیض حـّج عـُمره توفیق حاصل کرده است .(زمستان سال ۱۳۸۰)
آثار شعری چاپ شده ادیب برومند از این قرار است :
۱ – « ناله های وطن » شامل اشعاریست که به مناسبت حــادثـه سوم شهریـور ماه ۱۳۲۰ و دفاع از استقلال کشور و آزادی ملت سروده شده است .
۲ – « پیام آزادی » درباره حمایت از کشورهای استعمارزده و رهبران استقلال طلب آنان و نیز مخالفت با خشونت و جنگ و هـواداری از حقوق بشر است .
۳ – « درد آشنا » که قسمتی از غزلهای عاشقانه ، عرفانی ، سیاسی ست .
۴ – « سرود رهایی » مشتمل بر اشعاریست در هـواداری از نهضت ملی شدن نفت و طردِ سیاست استعماری و نکوهش کودتای ۲۸ مرداد و مبارزه با نظام دیکتاتوری شاه .
۵ – « راز پرواز » در بردارندهُ شعرهای مذهبی است که دارای صبغهُ حماسی میباشد .
۶ – «مثنوی اصفهان» درباره اوصاف شهرتاریخی اصفهان و ویژگیهای گوناگون آن است .
۷ – « حاصل هستی » کـه عبارت است از انواع شعر مانند مـثـنـوی ، قصیده ، غــزل و … درباره مطالب گوناگون.
آثار تحقیقی ادیب برومند عبارتست از :
۱ – تصحیح « خرد نامه » نگارش ابوا لفـضـل یوسف بن علی مستوفی که به وسیله انجمن آثار ملی به چاپ رسده است .
۲ – تصحیـح دیــوان خـواجـه حـافظ شیـرازی بـا مقابـلـه دو چـاپ معتبر( قـزوینی – غـنـی) و(خــانلـری) با یک نسخهُ خطی مورخ ۸۷۴ به خط پیر حسیـن کاتب .
۳ – هنر قـلـمـدان در تعریف و توصیف ساخت و ساز این پـدیـدهُ هنری و سبک کـار جمعی از استادان قلمدان نگاری .
۴ – تصحیح « داستان سیاووش و رفتن گیـو به ترکستان برای آوردن کیخسرو » از شاهنامه فردوسی .
۵ – تصحیح داستان « رستم و اسفندیار» به پیوست «هفت خوان اسفندیار» ازشاهنامه فردوسی.
۶ – مجموعه مقالات به نام « طراز سخن» در موضوعهای ادبـی ، هنری و سیاسی
۷ – کتاب « بـه پیشگـاه فـردوسـی» دربــاره شخصیت ادبـی و مـلـّی فـردوسـی بــه پـیـوست شعرهای این سراینده در گرامیداشت آن شاعر بزرگ .
۸ – تصحیح و چاپ تـذکـرهُ « خلاصهُ الاشعار و نتایج الافکار» بـه قلم تقی ا لـدین کـاشـانـی متخلص به « ذکری» (قسمت معاصران) .
۹ – کوشش بـرای چاپ کتاب مصـّور « تاریخ جهانگشای نادری » ( از مجموعه شخصی) کـه از لحاظ چگونگی تصاویر منحصر به فرد است و نوشتن پیشگفتاری بر آن .
۱۰– کوشش بـرای چـاپ دیـوان حـافظ منسوب بـه خط « میرعماد حسنی » مورخ ۱۰۰۸ و نوشتن پیشگفتاری برآن . در پایان شاید لازم به یادآوری ست که ادیب برومند در خطـّاطـی هم ممارست کرده و شکسته نستعلیق را خوش می نویسد .