آیا پسوند -ان اندر همه‌ی واژه‌ها آمدن میتواند؟

Question

آیا ان اندر درختان، اندر واژه‌های بیجان نیز آمدن میتواند؟ برای نمونه : نسکان ابزاران

Answer 1

اگر نشانگان الفنج اندر زبانان اوستاییک و باستان پارسیک  را بجویید "-ها" را نخواهید یافتن. تنها نشانۀ الفنج اندر اکنونیک زبان ما "-ان" است. ندانم نخستین کَرَت (بار) چه کس-ی این هَند (قاعده) جاندار و بیجان را برای -ها و -ان سازانده است؟

Comments

اندر کردیک سُرانی همه‌ی واژه‌ها را با ان میاَلفنجند.

Answer 2

درود بر شما، ببخشید یکم دیر شده ولی هیچ بون-ی (از برهان قاطع: فرق میان دو چیز. فرق داشتن: بونیدن، فرق گذاشتن: بوناندن) میان -ان و ها برای پسوند نشانه ی الفنج نیست. -ان و ها هر دو از پارسی باستان به ما رسیده اند. 

Šahrēstānīhā ī Ērānšahr: یکی از نوشته های دیرینه ی پهلوی هست که به زبان امروزی میشه: شهرستان های ایرانشهر. 

 

ها پسوند قید ساز هم هست، نمونه: تنها (تن+ها).

پارسی دری: دوستانه

پهلوی: dōstīhā (دوستها)

Comments

همان گونه که گفتم اندر پارسیک باستان پسوند -ها برای الفنج نبوده است.

اندر میانیک پارسیک (پهلویک ساسانیک) تنها هنگام-ی که نزدیک مرگ بود از پسوند -ها برای الفنج(جمع) بهره‌وری ببود.

«شهرستانان ایرانشهر» نیز شاید کم-ی پیش از پدیداری اسلام نوشته ببوده است و گاسانه (احتمالن) اگر بنیاد آن کهنتر میبوده بوده است سپس زوان آن دیگرگون ببوده است.

Answer 3

همانگونه که من گفتم،ها و ان هردو از زبان پارسی باستان به ما رسیده اند. درپارسی باستان -ها(ahā) نشانه ی الفنج برای فاعل بوده و-ان(ānam) نشانه ی الفنج برای مالکیت بوده. پسوندام(مردم=مرد+ام) هم ازپارسی باستان به ما رسیده، ولی دیگر در زندگی روزمره بکارگرفته نمیشه.

Comments

āha , -āh- اواز پس از واژگان-ی میامده اند که به «ā» انجافته بودند. این پسوند به پارسیک نو نِرَسیده است. از چند گونه ی الفنج پارسیک باستان اِواز (فقط) «-ان» از «ānām-» به پارسیک نو رسیده است. که اینجا نشانه ی الفنج «ām-» است نه «ān-». اگر «-ها» از «āha-» میبود از همان آغاز برای الفنج اندرورزیدی نه سانواژه (قید). این پسوند میانیک پارسیک نیز اندر بنیاد «īhā-» بوده است و با «ī» میاغازیده است نه با «ā». تا اندازه-ای که من میدانم «مردم» نخست «مرتُخم» بوده است.

---

درود،

واژگانی که به â می انجامند، مانند سدا و آوا، را چگونه الفنج دار کنیم؟

---

میتوانیم -ی پس از آن به‌افزاییم و میتوانیم چیز-ی نه‌افزاییم. سدایان یا سداان و آواان یا آوایان