واژه ی کشف و برابر پارسی آن

Question

کشف
شناسایی یک چیز، پرده برداشتن از چیزی که وجود دارد اما تا آن زمان ناشناخته مانده است. برای نمونه، کشف یک سرزمین ناشناخته، یک قانون فیزیکی و دیگران
مفهوم واژه های کشف (discovery) و یافتن (to find) متفاوت است، از این رو کاربرد واژه هایی چون یابش، یافتار، یافتن و ... به جای کشف درست نمی نماید. فرهنگ ریشه شناختی اخترشناسی و اخترفیزیک دکتر محمد حیدری ملایری، واژه ی «پَدوارِش» را برای این مفهوم پیشنهاد نموده است. ساخت این واژه به قرار زیر است:

پَدواریدن "to uncover"، ستاک از پَدوار، از پَد "against, contrary, opposite to" وَرتایِ پَت، پاد " anti" + وار "to cover"؛ و بر روی هم، به چمارِ (معنا) پرده برداشتن از چیزی، شناسایی یک چیز ناشناخته می باشد. برای ازدایش بیشتر بنگرید به درآیه ی پدوارش

Answer 1

واژه سازی استاد ملایری بیشتر از اندازه مکانیکی و بیروان (بیروح) است به قاعده ها-ی زبانیک و مانیک درست وندها کمتر پروا (توجه) کند.

Comments

در زبان علمی نمی توان همواره واژه های روان و همه فهم ساخت . باید همه ی جنبه ها را در نظر گرفت دقت ، کوتاهی و ... پس نمی توان تنها به روانی بسنده کرد.

---

ساختِ واژه با استفاده از روش ریشه شناسی، ما را به خاستگاه مفهوم در زبان نخست نزدیک می کند . برتری این شیوه این است که اگر در آینده جداشده ای ( جداشده = واژه ی مشتق شده ) از واژه ای ساخته شود به  آسانی می توان با بهره گیری از قانون های زبانیک برابر آن را در پیش نهاد . گزینش هر شیوه ای جز ریشه شناسی بدین معناست که  می خواهیم آن مفهوم ها را از هیچ پدید آوریم . و این کاری است بسیار دشوار و گاه ناشدنی .

---

من به جای آن «فریافتن» را ساخته ام. پدواریدن = لخت و برهنه کردن؟ ناپوشاندن، پادپوشاندن؟

Answer 2

من از واژه‌ی ساده و رسای «یافته» بهره می‌گیرم که همخانواده‌هایش هم بآسانی ساخته می شوند:

کاشف: یابنده/ مکشوف: یافته‌شده/ اکتشاف: یابندگی/ کشفیات : یافته‌ها و...

اینکه چون در یک زبان میان find , discovery مرز می‌گذارند، نباید ما را ناگزیر کند که دنباله‌روی آنها را بکنیم وگرنه ساختار زبان کم کم آسیب دیده و همه‌چیز گرته برداری از دیگران می‌شود.

ناگفته نماند که این discovery همان پرده‌برداری است: dis که همان دش فارسی و cover هم که پوشش می‌باشد که همکنون در فارسی نیز همه‌گیر شده.

Comments

نخست این که گرده‌برداری نه گرته‌برداری (از گرد نه گرت)

دویم این که، کشف دشخوارتر از یافتن است این دو نه با هم برابر اند. پس به واژه-ای نو نیازمند ایم. آیا اندر اربیک میتوانیم آسانوار از وجد به جای کشف بهره‌ور بودن؟

بودن دو واژه برای دو هنشک(معنا) نه تنها برای زوان آسیبناک نخواهد بودن بیک نِزومانکننده (دقیق) نیز خواهد بودن.

باید تا میتوانیم از بار افزوده ی هنشکیک واژگان کاهاندن.

همین سادگی بیشتر از اندازه زوان پارسیک را ناتوانا و نارسا کرده است. باید به اندازه ی توانایی زوان اندر کنار سادگی پروا کردن.