+4 تراز
3,866 بازدید
آغاز گفتمان ژوئن 5, 2016 در واژه شناسی-ریشه شناسی از سوی (301 تراز)
دوباره دسته بندی کردن می 15, 2021 از سوی

بیشتر زبان شناسان واژه یِ «برق» را عربی می دانند و واژه یِ «کَهربا» را برایِ آن در پیش می نهند. با این همه، دیدگاه دکتر محمد حیدری ملایری در فراوا چیز دیگری است. ایشان برق را یک واژه ی پارسی می دانند که در زبان هایِ عربی و عبری (Barak = روشن) نیز به کار می رود. به بخشی از درآیه یِ واژه یِ برق آتانش (توجه) کنید:

 

Barq, Pers. term, used also in Ar. and Hebrew (barak "lightening");

 

راهنمایی : Pers کوتاهنوشت واژه یِ پارسی و Ar نیز کوتاهنوشت واژه یِ عربی است.

 

 

وَرتاهایی (the variants) از این تَرم در پارسی و گویش هایِ آن وجود دارد. ورق (varq)، بَرخ (barx)، بَلک (balk) در پارسی؛ بِلَک (belak) در لارستانی؛ بِلک (belk) در تَبری، لاهیجانی، سمنانی و سنگِسری؛ وَل (val) در گیلکی؛ بِلِیز (beleyz) در لُری؛ بیلِسِه (bilese) در کُردی؛ پالک (pâlk) در تُخاریان. هم چنین می توان پی جویِ ریشه ی آن را در زبان های باستانی ایران  بود. در پارسی نو/ میانه « بیر/ bir » به چِمارِ «روشن»؛ نیز پارسی میانه « بَراه /  brâh » به چمارِ « درخشش، شکوه »، نیز پارسی میانه « br'z » به چمارِ « درخشیدن، تابه، پرتو »؛ پارسی نو بَراز (barâz) به چمارِ « زیبایی، ظرافت »؛ اوستایی « brāz » به چمارِ « درخشیدن، پرتو، شکوه »، نیز اوستایی « brazāiti  » به چمارِ « می درخشد »؛ بسنجید با سنسکریتِ « bhrāj » به چمارِ « درخشیدن، پرتو، شکوه »، نیز سنسکریت « bhrajate » به چمارِ « می درخشد »؛ یونانی « phlegein » به چمارِ « سوختن »؛ لاتینِ « fulgere » به چمارِ « درخشیدن »،نیز لاتین « fulmen » به چِمار « برق » و لاتین «  flagrare » به چمارِ « شعله کشیدن، سوختگی ».

 

با آتانش به ریشه شناسیِ بالا می توان به پارسی بودن واژه ی برق بی گمان شد. در فراوا از این ترم جداشده هایِ بسیاری ساخته شده است. به چند نمونه ی زیر آتانش (توجه) کنید:

 

برقراه در برابر circuit، مداری که در آن برق جریان دارد. مدار الکتریکی.
نابرق در برابر dielectric
برفی دربرابر  electric
برق، برقا- دربرابر electro
برقاتوانیک، برقاتوانا در برابر electrodynamic
برقامغناتی دربرابر electromagnetic
برقران دربرابر  electromotive
برق نما دربرابر electroscope، ابزاری که با آن برق دار بودن جسم ها را مشخص می کنند.
برق ایستا دربرابر electrostatic
برق ایستاییک دربرابر electrostatics
برقانزار دربرابر electroweak
شید-برقی، نور-برقی  دربرابر photoelectric

3 پاسخ

+1 تراز
پاسخ داده شده اوت 9, 2016 از سوی (4,340 تراز)
اندر زبان پارسی بیر برابر با برق است و اندر پارتی  wirōž است. برازیدن به مانیک درخشیدن است و براز کمابیش هم مانند برق عربی است. ریشه برق از کجاست؟ باید بیشتر پژوهش شود.
+2 تراز
پاسخ داده شده می 30, 2019 از سوی بی نام
در زبان لری رعدو برق را تش بریق هم می گویند. به نظرم روی واژه بریق هم پژوهش کنید.
+1
دارای دیدگاه اکتبر 11, 2019 از سوی (172 تراز)
بختیاریان در شام بودند به نزدیک حلب و  و از همپیمانان   زادگان عقیل پور کعب بن عامر  چون سلجوقیان به شام برامدند و روز ال بویه شام شد  اینان با همپیمانان خود  از ان سامان ایران به درون سوی ایران رو نهادند در کوهستان فرودین  پهله   در پاختر سپاهان  جای گرفتند  وان پارسیان و عربان در هم پیوستند و یک خانمان شدند واژه بریق  اگرچه در ریشه اش از برچ پارسی است اما از گفتار  عربست چون فعل و فعیل -
–1
دارای دیدگاه می 20, 2021 از سوی فارسی سره را ساده بنویسیم

اگر این نوشته درست باشد، مردمان بختیاری باید آشوری باشند. چراکه بیشتر مردمان سوریه و لبنان و کمی از عراق از آشوریان عرب شده‌اند.
نشانه‌هایی هم از همانندی میان ایشان هست. همچون روش وشتیدن (رقص) و چهره‌ (موی و چشم‌های رنگی در اندازه‌ی آلپاین نه نوردیک)

0 تراز
پاسخ داده شده اکتبر 11, 2019 از سوی (172 تراز)
متاسفانه جناب ملایری پر بیراهه رفته اند کسی که میخواهد در داد و ستد دو زبان کار کند باید دو زبان را نیک بداند  چرخشت  اواها و واجها را در هر زبان بشناسد  -وانگهی همچنان که بودن  واژگان  تازیان در گفتار پارسیان  نشان از ارزش تازیان نیست  بودن واژگان پارسی در تازی نیز نباید به باد پیمایی و ژاز خایی پارسیان  انجامد  و اگر این  هنجارست ان  نیز زیبد -سپس بر سر سخن رویم
برق تازی از واژه برچ است که واژگان ابرش و برص نیز از ان گرفته اند - دانستن این  داد و ستد  نشان از نزدیکی  همپیوندیست و مهر و دوستی را اپاید نی کینه اشتری از هم داشتن که کین با همسایه  از خریست و پندار نیک پیش از گفتار نیک در خورست

گفتمان های پیشنهادی

+2 تراز
0 پاسخ
+1 تراز
1 پاسخ
آغاز گفتمان نوامبر 21, 2022 در واژه شناسی-ریشه شناسی از سوی البرز هکیمی
+1 تراز
1 پاسخ
+1 تراز
1 پاسخ
آغاز گفتمان مارس 25, 2016 در واژه شناسی-ریشه شناسی از سوی ورجاوند (926 تراز)
0 تراز
0 پاسخ
آغاز گفتمان دسامبر 28, 2021 در واژه شناسی-ریشه شناسی از سوی آرشا (1,167 تراز)
...