دریافت لغت فرس اسدی طوسی (چکیده)

لغت فرس اسدي را نخستين بار پاول هُرن ٬ ايران شناس آلماني در ١٨٩٧ ميلادي براساس نسخه اي که در کتاب خانه واتيکان نگاهداري مي شود و در تاريخ ٧٣٣ هجري کتابت شده ٬ در برلن به چاپ رسانيد. اين نسخه در آن زمان تنها نسخه شناختهشده آن کتاب بود. بعدها از اين کتاب چهار نسخه ديگر به دست آمد. مرحوم عباس اقبال ٬ در چاپي که در ١٣١٩ شمسي از اين کتاب به دست داد ٬ از چاپ هرن و سه نسخه خطي ديگر کتاب استفاده کرد و به نسخه ديگري از آن که در کتاب خانه اينديا آفيس نگاهداري مي شود نيز اشاره کرد. در چاپي که در ١٣٦٥ به اهتمام نگارنده و دکتر فتح الله مجتبائي انجام گرفت از شش نسخه ديگر اين کتاب نيز استفاده شد. يکي از اين نسخه ها خلاصه اي از لغت فرس بود که بخشي از مجموعه اي است که به شماره ١٥٨٩ در کتاب خانه کوپرولو (ترکيه) نگاهداري مي شود و ميکروفيلم آن در کتاب خانه مرکزي دانشگاه تهران موجود است. چنان که در مقدمه خود بر لغت فرس اشاره کرده ايم ٬ اين نسخه از لحاظ ترتيب مانند نسخه قديمي و مهمي است که در کتابخانه ملک در تهران نگاهداري مي شود. از آن جا که نسخه ملک در ميان مجموعه نسخه هاي لغت فرس منحصر به فرد است و در هيچ يک از خانواده هاي نسخ قرار نمي گيرد و از طرف ديگر بخش هاي مهمي از آن افتاده است ٬ اين خلاصه راهنماي بسيار خوبي براي اطلاع از بخش هاي افتاده اين کتاب است و به همين جهت در اين جا به چاپ مي رسد. مقابله اين خلاصه با نسخه ملک نشان مي دهد که خلاصهکننده ٬ در اکثريت نزديک به 6 ضميمه شماره ٩ نامه فرهنگستان اتفاق موارد ٬ عبارت هاي لغت فرس را خلاصه کرده و شواهد آن را ٬ جز به ندرت ٬ حذف کرده است. از اين روي ٬ از اين خلاصه تعداد تقريبي واژه هاي قسمت هاي افتاده نسخه ملک روشن مي شود؛ ولي ٬ در مقابل ٬ نسخه ملک نشان مي دهد که خلاصهکننده تعدادي از واژه هاي نسخه اصل خود را نيز حذف کرده است.